Người dân Scotland đang đứng trước ngưỡng cửa quan trọng của cuộc trưng cầu dân ý vào 18.9. Nếu đa số chấp nhận việc độc lập thì từ tháng 3.2016, Scotland sẽ chính thức trở thành một quốc gia độc lập, không còn chịu sự điều khiển từ London.[youtube_wpress search=”1″][tubepress mode=”tag” tagValue=”scotland independence” resultsPerPage=”5″ orderBy=”relevance” ]
NATO khó xử
Vấn đề bây giờ được đặt ra là sau khi rời Anh, Scotland có gia nhập NATO và các tổ chức khác của châu Âu hay không?
Theo quy định quốc tế, do Scotland tự tách độc lập nên họ không được hưởng bất kỳ thừa hưởng đặc biệt nào và phải nộp đơn xin gia nhập các tổ chức khác. Tất nhiên, tổ chức quan trọng nhất mà Scotland cần tham gia là Liên hiệp Quốc, EU và NATO.
Trong đó, chuyện gia nhập NATO là quan trọng và nhạy cảm nhất. Bản thân NATO cũng đang cực kỳ khó xử trước câu hỏi có cho Scotland vào khối sau khi họ độc lập không?
Nếu NATO nói có thì sẽ là sự xúc phạm với nước Anh bởi lúc này, Scotland vẫn là một phần của Anh. Còn nếu NATO nói không thì ngộ nhỡ sau này Scotland tách ra thật thì quan hệ 2 bên sẽ căng thẳng.
Hôm 15.9, khi các phóng viên dồn hỏi ông Rasmussen – Tổng thư ký NATO về chuyên gia nhập của Scotland thì ông tuyên bố chung chung: “Nếu một quốc gia mới muốn tham gia thì cần phải đáp ứng được các tiêu chuẩn của khối và được tất cả các thành viên chấp thuận”. Sau đó, ông nói rằng NATO chưa bàn gì về chuyện Scotland.
Cái giá không rẻ để vào NATO
Khi thành quốc gia độc lập, Scotland muốn vào NATO thì phải qua “cửa” Anh. London chưa bày tỏ thái độ gì về chuyện này nhưng một số báo Anh đã đe dọa rằng Scotland sẽ mất an ninh quốc phòng rất cao khi rời Anh.
Điều này cho thấy Anh sẽ không sẵn lòng chào đón Scotland vào NATO nếu vùng đất này tuyên bố độc lập. Đừng quên rằng Macedonia xin xỏ các kiểu nhưng cũng không được vào NATO vì bị Hy Lạp ngáng đường. Vì Hy Lạp có quyền phủ quyết (Hy Lạp bực mình khi Macedonia lấy tên nước trùng với tên một tỉnh của họ).
Ngay cả khi NATO mở cửa thì Scotland cũng không có vé vào miễn phí. Tổng thống Mỹ Barack Obama khi đến Estonia cách đây hơn tuần từng tuyên bố: “NATO luôn chào đón các thành viên đóng góp lợi ich tích cực cho khối”.
Tức là muốn làm thành viên của NATO thì phải chi ngân sách quốc phòng tốt thiểu 2% tổng sản phẩm quốc nội (hầu hết các nước NATO đều lờ chuyện này vì sợ dân phàn nàn).
Scotland hiện giờ có tổng GDP khoảng 150 tỉ bảng và đóng góp của họ cho ngân sách quốc phòng là 2,5 tỉ bảng Anh. Nếu muốn vào NATO, Scotland phải tăng thêm 500 triệu bảng mỗi năm cho quốc phòng và đây là điều mà không phải người dân Scotland nào cũng hài lòng.
Người Scotland từng phàn nàn chuyện chính phủ Anh bắt con em họ cầm súng đi canh giữ hòa bình thế giới và bỏ mạng trên xứ người, nên chắc gì họ hào hứng tham gia NATO.
Vậy nên đã có những lời cảnh báo từ Scotland rằng, nếu bị NATO đóng cửa thì Scotland sẽ chuyển sang chơi thân với Nga. Hiện giao thương đường thủy giữa Anh và Nga chủ yếu qua ngã Scotland.
Anh Tú (theo báo Anh và Scotland)