Robert Moore, phóng viên thường trú tại thủ đô Washington (Mỹ) của kênh truyền hình ITV News (Anh) mô tả 100 ngày của Tổng thống Mỹ Donald Trump như sau: “100 ngày mà như 100 tháng đối với nhiều người Mỹ cảm thấy kiệt sức về cảm xúc và chính trị. Chúng tôi thấy hai nhân vật trong Phòng bầu dục”.

Những tuyên bố mâu thuẫn
“Hai con người” mà phóng viên kỳ cựu Robert Moore nói đến thể hiện qua hàng loạt những tuyên bố mâu thuẫn mà chủ nhân Nhà trắng đưa ra từ lúc tranh cử đến nay. Mới nhất là vụ việc về nhóm tàu sân bay USS Carl Vinson. Ngày 12.4, Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận, đã cử một hạm đội có sức mạnh vượt trội hướng về phía Bắc với mục đích răn đe và thể hiện phản ứng trước các vụ thử tên lửa gần đây của Triều Tiên. Tuy nhiên, đến ngày 18.4, Hải quân Mỹ cho biết, tàu sân bay và 3 tàu chiến của Mỹ đang đi theo hướng ngược lại, cách Bình Nhưỡng khoảng 6.000km và tiến về phía vùng biển Ấn Độ Dương để tham dự một cuộc tập trận chung với quân đội Australia. Sau khi vấp phải sự chỉ trích của cả dư luận trong và ngoài nước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ngày 19.4 “bào chữa” rằng, lịch trình của nhóm tàu sân bay USS Carl Vinson đã được điều chỉnh song đang trên đường đến báo đảo Triều Tiên.

Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump chỉ trích Trung Quốc về chính sách tiền tệ của Bắc Kinh làm xói mòn nền kinh tế Mỹ, đánh cắp việc làm của người dân xứ cờ hoa và làm gia tăng thâm hụt thương mại. Vậy nhưng, trung tuần tháng 4 vừa qua, trả lời phỏng vấn tờ Wall Street Journal, Tổng thống Mỹ khẳng định, ông sẽ không gắn cho Trung Quốc cái mác “thao túng tiền tệ” và rằng Bắc Kinh không can thiệp để làm đồng nhân dân tệ yếu đi.

Cũng trong chiến dịch chạy đua vào Nhà Trắng của mình, ông Trump công kích Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là “một tổ chức thất bại và lỗi thời”. Nhưng rồi cũng vào thời điểm ông chủ Nhà Trắng không còn muốn gắn mác thao túng tiền tệ dành cho Trung Quốc nữa thì trong một cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, ông Trump đã thể hiện sự thay đổi quan điểm về NATO rằng “tổ chức này không còn lỗi thời”.

Trong quan hệ với Nga, trước đây ông Trump từng khẳng định về một mối quan hệ tích cực giữa 2 cường quốc trên thế giới khi ông lên nắm quyền, khiến dư luận tin tưởng về một sự cải thiện trong quan hệ giữa Washington và Mátxcơva vốn trở nên xấu đi vào nhiệm kỳ cuối của Tổng thống Barack Obama. Giờ đây, Tổng thống Mỹ đã quay sang chỉ trích Điện Kremlin vì ủng hộ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al.Assad.

Sự mâu thuẫn trong các tuyên bố của Tổng thống Mỹ còn thể hiện ngay cả trong chính sách đối nội. Năm ngoái, ông Trump nói Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) Janet Yellen nên cảm thấy “xấu hổ” về cách giải quyết các vấn đề kinh tế. Nhưng giờ đây, ông Trump đang để ngỏ khả năng tái bổ nhiệm bà Yellen với nhiệm kỳ 4 năm.

Rất nhiều người còn nhớ, khi chưa ngồi vào chiếc ghế ông chủ Nhà Trắng, ông Trump chỉ trích cựu Tổng thống Barack Obama khi dành cuối tuần thư giãn với chơi golf rằng: “Bạn có thể tin được không, với tất cả các vấn đề rắc rối và khó khăn mà Mỹ đang phải đối mặt, Tổng thống Obama lại dành cả ngày chơi golf”. Vậy nhưng, sau khi không kích căn cứ quân sự của Syria bằng tên lửa, trong bối cảnh nước sôi lửa bỏng về khả năng một cuộc chiến lớn sẽ xảy ra, tổng thống thứ 45 của nước Mỹ đã đến sân golf thuộc tập đoàn của ông ở bãi biển West Palm, bang Florida, để thư giãn…

Xuất hiện chia rẽ
Kết quả thăm dò ý kiến của Đại học Quinnipiac công bố ngày 20.4 vừa qua cho thấy, có đến 56% số người được hỏi cho biết, họ không hài lòng với những gì Tổng thống Mỹ đang làm. Số người ủng hộ ông Trump là 40%. Trong một cuộc thăm dò khác được thực hiện hồi đầu tháng 4 vừa qua, số người ủng hộ ông Trump còn thấp nữa, chỉ là 35%.

Việc không nhất quán trong tuyên bố của ông Trump khiến ông phải đón nhận những chỉ trích từ chính những người từng ủng hộ ông. Ann Coulter, một nhân vật truyền thông bảo thủ, người ủng hộ ông Trump lâu nay đã viết trên trang Twitter cá nhân rằng: “Nếu biết người chúng tôi tin muốn can dự vào Trung Đông, chúng tôi đã bỏ phiếu cho ứng viên khác”. Phản ứng của bà Coulter được đưa ra sau khi Mỹ tấn công căn cứ quân sự ở Syria. Khi còn tranh cử, ông Trump từng nói với các cử tri về chính sách đối ngoại của mình rằng: sẽ không có can thiệp quân sự không cần thiết, ưu tiên “nước Mỹ trên hết”.

Chính sách nhập cư của ông Donald Trump cũng đang bị chính những cử tri ủng hộ ông phản đối. Helen Beristain cho biết, cô ân hận khi đã dành lá phiếu của mình cho ông Trump. Khi Helen nói với chồng của cô rằng, hãy bỏ phiếu cho ông Trump, chồng của cô đã cảnh báo ứng viên Đảng Cộng hòa rồi sẽ “gạt bỏ hết người Mexico”. Helen khăng khăng bảo vệ quan điểm của mình và cho biết tuyên bố cứng rắn nhắm vào người nhập cư chỉ là với “những người xấu”. Nhưng giờ đây, chồng cô, Roberto Beristain, một doanh nhân thành đạt, người được xem là một trong những công dân tiêu biểu tại nơi sinh sống, cũng đang chờ trục xuất về Mexico, nơi Roberto đã rời bỏ vào năm 1998 rồi nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Kinh tế, một trong những ưu tiên hàng đầu khi ông Trump lên nắm quyền, cũng đón nhận những thông tin không mấy khả quan. Báo cáo về việc làm vừa được báo chí đăng tải ngày 19.4 cho thấy, trong tháng 3, chỉ có thêm 98.000 việc làm mới, thấp hơn nhiều so với con số mà các chuyên gia kinh tế kỳ vọng là 180.000 việc làm. Trong khi đó, theo số liệu của Bank of America Merrill Lync (BAML), chỉ số kỳ vọng (surprise index, đo lường độ chính xác của các báo cáo so với dự đoán của các nhà kinh tế) của kinh tế Mỹ bắt đầu lộn xộn. Điều này đồng nghĩa với việc các thông tin về kinh tế dù không phải là xấu nhưng không còn tốt như mong đợi. Hans Mikkelsen, một chuyên gia về tín dụng tại BAML, cho biết đây là lần đầu tiên kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, tổng thể dữ liệu kinh tế cho thấy xu hướng suy giảm kinh tế.

Những ý kiến ủng hộ Tổng thống Mỹ thì cho rằng: hãy quên đi 100 ngày đầu bởi khoảng thời gian ngắn này không thể thấy hết được một Donald Trump thực sự hay sự thành công trên cương vị tổng thống. Nhưng theo Robert Moore, những biểu hiện chia rẽ, rạn nứt đang xuất hiện trong xã hội Mỹ thực sự là một lời cảnh báo đáng phải quan tâm. “Vẫn còn 1.200 ngày sắp tới cho ông Trump thể hiện trước khi người Mỹ sử dụng quyền phán quyết của mình ở các thùng phiếu”, Robert Moore nhận định.

Đỗ Cao (SGGP)