Thung lũng Silicon đang phản kháng.
Với hơn 1.400 ngày cố gắng xoa dịu, đối phó với ông Trump và các đồng minh thân cận, ngành công nghệ Mỹ đang “tận hưởng” những ngày cuối nhiệm kỳ của vị tổng thống.
Sau hàng loạt phát ngôn vi phạm chính sách của nền tảng, Twitter đã quyết định khóa tài khoản của ông Trump vĩnh viễn. Tương tự, mạng xã hội Facebook tuyên bố khóa tạm thời tài khoản của ông chủ Nhà Trắng, ít nhất cho đến khi nhiệm kỳ tổng thống của ông chính thức kết thúc.
Parler, mạng xã hội phổ biến dành cho những người ủng hộ ông Trump, cũng trở thành đối tượng bị Apple, Amazon và Google chỉ trích do thiếu kế hoạch kiểm duyệt các nội dung bạo lực trên nền tảng. Ứng dụng này sau đó đã bị xóa khỏi gian hàng App Store và Play Store.
“Chúng tôi luôn ủng hộ sự phong phú trên App Store. Tuy nhiên, nền tảng này không có chỗ cho những mối đe dọa bạo lực và hoạt động bất hợp pháp.
Parler không có các biện pháp thích hợp để giải quyết tình trạng gia tăng sự thù ghét. Chúng tôi sẽ dừng hoạt động của Parler cho đến khi họ khắc phục được vấn đề đó”, Apple thông báo.
Ngành công nghệ đang nắm trong tay quyền lực mềm
Các cuộc “thanh trừng” gần đây đã thể hiện sức mạnh của ngành công nghệ. Theo Politico, các công ty tại Thung lũng Silicon thậm chí đủ khả năng định hình số phận của một vị tổng thống Mỹ.
Trong nhiều năm, chính quyền ông Trump đã cố gắng hạn chế quyền lực của Thung lũng Silicon, bao gồm hàng loạt vụ kiện chống độc quyền nhắm vào các Big Tech. Không chỉ thế, giới chức lưỡng đảng cũng nhiều lần thách thức phạm vi pháp lý của Mục 230, điều khoản trong luật truyền thông, theo đó giới hạn trách nhiệm của các nền tảng Internet đối với nội dung người dùng đăng tải.
Những vụ kiện, nỗ lực lập pháp hay các vụ điều tra chống độc quyền thời gian gần đây là hồi chuông cảnh báo thứ quyền lực “mơ hồ” đang nằm trong tay các công ty công nghệ.
“Mọi người nên lo lắng khi những công ty như Facebook và Twitter sẵn sàng sử dụng quyền lực không được kiểm soát để loại bỏ ai đó khỏi nền tảng, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến chính trị”, Kate Ruane, cố vấn lập pháp cấp cao của Liên minh Tự do Dân sự Mỹ, cho biết.
Tuy nhiên, hành động gỡ bỏ tài khoản tổng thống của Twitter vẫn nhận được không ít sự ủng hộ. Theo Chủ tịch nhóm vận động Color of Change Rashad Robinson, từ lâu, ông Trump và các đồng minh đã sử dụng mạng xã hội như một cách kích động làn sóng phân biệt chủng tộc tại Mỹ. Dù hành động chậm, Robinson vẫn cho rằng Twitter đã có những quyết định tiến bộ.
Ngoài Robinson, một số quan chức khác như Chủ tịch cơ quan Tình báo Hạ viện – Adam Schiff – tin rằng các công ty truyền thông xã hội đã giúp những nội dung độc hại có cơ hội tồn tại quá lâu, đồng thời cần có nhiều biện pháp khắc phục hơn thế nữa.
Đảng Dân chủ không có cái nhìn quá “thiện cảm” đối với những công ty công nghệ lớn. Chính quyền của Tổng thống tân cử Joe Biden dự kiến tiếp tục theo đuổi các vụ kiện chống độc quyền công nghệ, vốn đã được một số cơ quan hoạt động dưới thời ông Trump đệ trình. Chỉ trong tuần trước, ông Biden đã tiến cử Vanita Gupta, luật sư dân quyền, nhà phê bình Facebook nổi tiếng, đảm nhiệm chức vụ trong Bộ Tư pháp.
Không dừng ở đó, một số thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ Viện đã đề xuất hàng loạt thay đổi lớn về mặt lập pháp với mục tiêu kìm hãm quyền lực khổng lồ của những công ty công nghệ.
“Chỉ khi phải đánh đổi lấy máu và những lớp kính vỡ trong hội trường Quốc hội, các công ty công nghệ mới mảy may nhận ra sự nguy hiểm của ông Trump”, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal tuyên bố.
“Ngày mà các công ty truyền thông xã hội nhận ra họ có thể làm nhiều hơn để hạn chế hành vi kích động của ông Trump cũng chính là ngày Đảng Dân chủ chủ trì tất cả ủy ban Quốc hội nhằm giám sát họ”, Jennifer Palmeiri, Cựu giám đốc truyền thông của ông Obama và chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của bà Hillary Clinton, đăng trên Twitter.
Theo Politico, các nền tảng trực tuyến có thể loại bỏ bất cứ ai họ muốn. Tuy nhiên, trong suốt 4 năm, họ đã làm song song 2 việc: hạn chế các tác hại mà phát ngôn của ông Trump gây ra, đồng thời tránh kiểm duyệt quyền tự do ngôn luận của người Mỹ. Trong khi đó, những nền tảng này thường xuyên phải chịu những áp lực dữ dội yêu cầu tắt “chiếc loa kỹ thuật số” của ông Trump.
Vì sao Twitter hành động lúc này?
Phải đến khi vụ bạo loạn xảy ra trong Điện Capitol hôm 6/1 khiến 5 người thiệt mạng, các công ty công nghệ mới hiểu được rằng những phát ngôn mà Tổng thống Donald Trump đưa ra trên mạng đang thúc đẩy bạo lực trong thế giới thực. Tuy nhiên, sự kiện hôm 6/1 chưa hẳn đã là tồi tệ nhất.
Trong chưa đầy 2 tuần nữa, Tổng thống tân cử Joe Biden sẽ chính thức nhậm chức. Các công ty công nghệ đang lo sợ dưới sự ảnh hưởng của ông Trump, những người ủng hộ sẽ tiếp tục sử dụng mạng xã hội để kích động bạo lực. Trước đó, hôm 8/1, ông Trump cho biết sẽ không tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống Biden vào ngày 20/1.
Dù chỉ là một tuyên bố ngắn gọn, phát biểu của ông Trump có thể khiến những người ủng hộ tin rằng họ sẽ có cơ hội tập trung về Washington để biểu tình trong sự kiện sắp tới.
“Các kế hoạch tổ chức biểu tình vũ trang đã bắt đầu xuất hiện phổ biến không chỉ trong mà còn ngoài Twitter, bao gồm cả cuộc tấn công thứ 2 nhắm vào Điện Capitol cùng hàng loạt tòa nhà thủ phủ bang”, Twitter thông báo trong tuyên bố khóa vĩnh viễn tài khoản của ông Trump.
“Đây là một hành động chậm trễ (ám chỉ Twitter). Nhưng điều quan trọng hơn, vấn đề này không chỉ xoay quanh một người. Đây là vấn đề của toàn bộ hệ sinh thái nơi thông tin sai lệch và sự thù ghét lan truyền mà không có bất cứ sự kiểm soát”, Mark Warner, đảng viên Đảng Dân chủ trong Ủy ban Tình báo Thượng viện lên tiếng.
Theo Politico, việc khóa tài khoản của tổng thống đương nhiệm đã giải quyết được cả vấn đề lâu dài cũng như khủng hoảng tức thì cho Twitter.