Nhà Trắng cho rằng Trung Quốc sử dụng “thủ đoạn bắt nạt” tại vùng biển đang ngày càng căng thẳng và tuyên bố Washington sẽ chống lại các nỗ lực của Bắc Kinh.
“Những nỗ lực leo thang gần đây của Trung Quốc nhằm đe dọa các bên khác từ bỏ hoạt động khai thác tài nguyên ở Biển Đông là đáng lo ngại”, ông John Bolton, Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ Donald Trump, viết trên Twitter hôm 20/8.
“Mỹ kiên quyết đứng về phía những bên chống lại hành vi cưỡng ép và các thủ đoạn bắt nạt đe dọa đến hòa bình và an ninh khu vực”, ông Bolton nói thêm.
Phát biểu được ông Bolton đưa ra giữa lúc Trung Quốc đưa tàu khảo sát Hải Dương Địa Chất 8 (HD8) xâm phạm trở lại vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam từ ngày 13/8, bất chấp sự lên án của cộng đồng quốc tế. Trước đó, tàu này cùng các tàu hộ tống đã rời đi sau hơn một tháng gây căng thẳng tại khu vực.
Mỹ đã đưa ra những tuyên bố cứng rắn chỉ trích việc Trung Quốc đưa tàu xâm phạm vùng biển Việt Nam. Trong tuyên bố ngày 20/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus kêu gọi Trung Quốc “dừng ngay các hành động bắt nạt và không thực hiện các hành vi khiêu khích, gây bất ổn” trên Biển Đông.
Thông cáo dùng nhiều lời lẽ mạnh mẽ lên án Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, dùng các tàu dân quân để “áp đảo, ép buộc và đe dọa các nước khác, gây nguy hại đến hòa bình và an ninh của khu vực”.
Cũng trong một tuyên bố liên quan vụ tàu HD8 khi đó, ông Bolton đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc. “Hành vi cưỡng ép của Trung Quốc với các nước ASEAN là phản tác dụng và đe dọa hòa bình, ổn định tại khu vực”, ông nói trong một phát biểu trên Twitter tối 19/7.
Trong những năm qua, Trung Quốc đã tiến hành bồi lấp và quân sự hóa các thực thể trên Biển Đông, quấy nhiễu tàu cá cũng như hoạt động thăm dò tài nguyên của các nước khác. Những hành động này đều đi ngược luật pháp quốc tế, gây căng thẳng tại khu vực và làm xói mòn lòng tin nghiêm trọng.
Hôm 16/8, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Việt Nam “đã giao thiệp với Trung Quốc, phản đối việc Trung Quốc tái diễn vi phạm nghiêm trọng, yêu cầu Trung Quốc rút toàn bộ nhóm tàu nói trên ra khỏi vùng biển của Việt Nam”.