Trần Ngọc Loan đang hô hào khẩu hiệu chống kỳ thị sau buổi kéo sập tượng. (Durham Herald Sun)

DURHAM, North Carolina – Nhà chức trách Durham County cho biết tổng cộng tám người đang bị truy tố với các cáo buộc liên quan đến việc lật đổ bức tượng Liên Minh Miền Nam, được dựng phía trước tòa án Durham County vào đêm thứ Hai.

Trần Ngọc Loan

Takiyah Fatima Thompson, 22 tuổi, là người đầu tiên bị bắt sau khi tham gia cuộc họp báo tại North Carolina Central University, lúc bốn giờ chiều thứ Ba. Cô này cũng là người đầu tiên xuất hiện ở tòa án vào sáng thứ Tư. Takiyah đã leo lên tượng, đặt sợi dây thừng cho những người khác kéo sập tượng.
Ba người trong số tám người phải ra tòa vào sáng thứ Năm là Dante Emmanuel Strobino, 35 tuổi, Trần Ngọc Loan, 24 tuổi, và Peter Gilbert, 39 tuổi. Tất cả đều là cư dân Durham, North Carolina.

Có thêm bốn người bị bắt vào sáng thứ Năm, gồm Raul Jimenez, 26 tuổi, Aaron Caldwell, 24 tuổi, Elena Everett, 37 tuổi, và Taylor Cook, 24 tuổi. Tất cả cũng là cư dân Durham.

Nhóm bốn người bị bắt vào sáng thứ Năm bị buộc vào những tội danh sau đây:
– Tham gia vào cuộc bạo động với thiệt hại về tài sản vượt quá $1,500 Mỹ kim (tội đại hình loại H)
– Xúi giục người khác tham gia vào cuộc bạo động với thiệt hại về tài sản vượt quá $1,500 (tội đại hình loại F)

Trần Ngọc Loan tại tượng bị kéo sập chiều thứ Hai, 14 tháng 8, 2017. (70News)

– Gây thiệt hại cho Tài Sản Cá Nhân vượt quá $200 (tội tiểu hình)
– Gây thiệt hại cho Bất Động Sản công cộng (tội tiểu hình)
– Làm hư hỏng hoặc gây thiệt hại cho tượng đài công cộng (tội tiểu hình)
Tất cả được cho phép đóng tiền tại ngoại hầu tra, và tất cả được yêu cầu phải có mặt tại tòa án vào sáng thứ Sáu, 18 tháng 8, 2017.

Sau khi bị bắt, cô Trần Ngọc Loan nói rằng cộng đồng Durham bị đàn áp vì tổ chức chống lại chính quyền, nhưng họ không lùi bước. Loan nói, “Chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu, sẽ phá nát tất cả những bức tượng, sẽ đập tan chủ nghĩa da trắng thượng tôn.”

Theo tài khoản Facebook cá nhân của cô Loan, họ được trả tự do sau khi đóng tiền bảo lãnh, nhưng bị cảnh báo rằng cảnh sát sẽ nhận diện và bắt giữ thêm nhiều người nữa. Cảnh sát trưởng Michael D. Andrews cho biết nhân viên của ông đang xem xét hình ảnh và băng video để xác định danh tính những người tham gia. Ông Michael nhấn mạnh, “Không có ai phạm tội mà thoát được. Người biểu tình sẽ đối mặt với nhiều tội đại hình. Chúng tôi đồng ý rằng những người tham gia sự kiện tối thứ Hai đã đi quá xa.”

Loan không hề xa lạ với cảnh sát Duhram. Cô từng tham gia các cuộc biểu tình trong quá khứ, bao gồm cuộc xuống đường của cộng đồng LGBT (gồm người đồng tính và người chuyển giới), được tổ chức phía trước tòa nhà hành chính của tiểu bang North Carolina ở Raleigh. Cuộc biểu tình diễn ra ngày 24 tháng Ba, 2016, trong đó hàng trăm người tập trung lại để phản đối “dự luật nhà vệ sinh” của tiểu bang. Cô Loan và bốn người biểu tình khác bị bắt, bị buộc tội chống lại nhân viên công lực.
Nhóm Takiyah, Loan, Dante và Peter phải có mặt ở tòa án vào ngày 12 tháng Chín. Còn nhóm Raul, Aaron, Elena và Taylor sẽ ra tòa lần đầu tiên vào sáng thứ Sáu. Văn phòng cảnh sát trưởng Durham County cho biết họ sẽ bắt giữ thêm nhiều người có liên quan tới vụ lật đổ bức tượng.
Nói với đài CBS North Carolina sau khi rời khỏi tòa án, anh Aaron gọi vụ bắt bớ này là “trò săn phù thủy chính trị.” Aaron nói, “Tôi tán thành với những gì xảy ra vào tối thứ Hai.”
Đứng bên cạnh anh Aaron, cô Elena cho biết cô không quan tâm chuyện mình bị buộc tội đại hình vì tham gia vào vụ kéo đổ bức tượng.
Cô nói, “Nếu tôi là một phần của cộng đồng Durham, tham gia vào vụ kéo bức tượng xuống đất, tôi hy vọng mình đóng một vai trò nào đó trong lịch sử. Tôi tin rằng rất nhiều người cũng nghĩ như tôi.”
Trong khi việc kéo đổ tượng đài Liên Minh Miền Nam trở thành một tuyên bố chung cho cả cộng đồng, anh Aaron lại cảm thấy sự việc có liên quan tới cá nhân anh. Aaron nói, “Một trong những người tổ tiên của tôi là một thành viên của tổ chức KKK. Do đó, đối với tôi, việc nhìn thấy những tượng đài này bị kéo đổ là điều rất quan trọng. Nó cho tôi cảm giác mạnh mẽ. Tôi nghĩ rằng nếu chính quyền không muốn ra tay thì cư dân trong khu vực sẵn sàng hành động.”

Trước khi Dante, Trần Ngọc Loan và Peter xuất hiện trước một vị thẩm phán vào sáng thứ Năm, một nhóm người biểu tình tập trung bên ngoài tòa án để phản đối sự truy tố này. Họ cũng là nhóm người có mặt trong buổi kéo đổ bức tượng vào tối thứ Hai. Tuy nhiên, nhiều người trong số này có ý định ra đầu thú với cảnh sát trong những ngày sắp tới.

Hình ảnh qua báo chí cho thấy người biểu tình mặc đồ toàn đen, tay cầm bảng hiệu, miệng hô vang khẩu hiệu chống đối. Ban tổ chức nói với CBS North Carolina rằng cảnh sát Durham County đang “tiến hành một chiến dịch hăm dọa nhắm vào thành viên của họ.” Ban tổ chức quyết định thực hiện thêm nhiều cuộc biểu tình để kêu gọi tòa án xóa bỏ mọi cáo buộc, đồng thời lôi kéo nhiều người chống lại chủ nghĩa da trắng thượng tôn.

Dante nhấn mạnh, “Chúng tôi vô tội. Chúng tôi yêu cầu tòa án xóa bỏ mọi cáo buộc. Durham County và các công tố viên nên làm điều hợp với lẽ phải, nên nhìn thấy những gì chúng tôi làm là đòi hỏi công lý.”
Nhóm biểu tình tụ tập bên ngoài tòa án, tìm cách gặp gỡ Dante, Loan và Peter cũng như biểu thị sự ủng hộ đối với ba thành viên này, tuy nhiên cảnh sát buộc Dante, Loan và Peter rời tòa án theo một lối đi khác với lý do an toàn.

Báo chí địa phương xác nhận sau biến cố trên, một số người biểu tình tự động tới sở cảnh sát nộp mạng. Tuy nhiên, cảnh sát trả tự do cho hầu hết những người không có mặt vào tối thứ Hai, nhưng lại muốn ngồi tù chung với những người bị bắt để biểu thị sự đoàn kết. Nhà chức trách cho biết nhiều người đến xin bị bắt, nhưng cảnh sát không thể làm được vì không có trát hầu tòa của những người này.

Charlie Reese là ủy viên hội đồng thành phố Durham. Ông Charlie nói với CBS North Carolina rằng các cáo buộc đối với tám người biểu tình là vô lý, và ông đồng ý rằng phải dẹp hết tất cả những tượng đài. Theo ông Charlie, mặc dù không đồng ý với việc cảnh sát Durham County đang làm hiện nay, ông đánh giá cao cách họ đối phó với cuộc biểu tình. Ông nói thái độ điềm tĩnh của họ khiến làn sóng giận dữ của tối thứ Hai lắng xuống.

Báo chí cho biết bức tượng bị kéo đổ thuộc về sở hữu của Durham County. Hiện nay, hàng chục mảnh vỡ của bức tượng được giữ lại và đưa vào làm bằng chứng, vì có liên quan tới những cáo buộc. Durham County sẽ xin ý kiến của tiểu bang North Carolina, để xem họ sẽ giải quyết bức tượng như thế nào, hoặc sửa chữa bức tượng, hoặc đưa bức tượng đến nơi khác.