Theo bản sao của lá thư này mà Người-Việt có được, vị dân biểu giải thích việc trục xuất này không đúng theo tinh thần của Bản Ghi Nhớ Mỹ – Việt (US-Vietnam Memorandum of Understanding – MOU), được Hoa Kỳ và Việt Nam ký kết hồi năm 2008, đồng ý không trục xuất về Việt Nam những người Việt đến định cư tại Mỹ trước năm 1995 và sau cuộc chiến Việt Nam.
“Thoả thuận lâu đời này được ký kết dưới thời Tổng Thống George W. Bush và chính quyền Việt Nam từ năm 2008, và được tuân thủ dưới thời Tổng Thống Barack Obama, được hai quốc gia đồng ý không trục xuất những công dân Việt Nam nào đến Hoa Kỳ trước ngày 12 Tháng Bảy năm 1995,” ông Lowenthal viết.
“Ngay cả những người đến Hoa Kỳ sau ngày 12 Tháng Bảy, 1995 cũng được thoả thuận này bảo vệ việc phải cân nhắc trên tinh thần nhân đạo, sự đoàn tụ gia đình và những hoàn cảnh khác liên đới khác cho từng cá nhân trước khi có quyết định hồi hương,” lá thư viết tiếp.
Trong thư, dân biểu Lowenthal giải thích với tổng thống rằng, rất nhiều người nằm trong số trục xuất trước kia là những thanh thiếu niên sang đến Mỹ gặp khó khăn để hội nhập khi định cư trong những khu vực không có đủ sự hỗ trợ và nguồn lực cần thiết để vượt qua ảnh hưởng tinh thần vì hậu quả cuộc chiến Việt Nam.
“Tôi khẩn khoản tổng thống hãy vì lòng nhân đạo và tôn trọng thoả thuận đã ký năm 2008. Vì nếu làm khác đi có nghĩa là chúng ta đưa những người Việt tị nạn này về một nơi mà họ đã trốn chạy khỏi từ nhiều năm trước, một nơi mà họ không còn quen thuộc, và chia rẽ gia đình mà họ đang có tại đây. Hành động trục xuất này gây đổ vỡ cho những cộng đồng di dân và tị nạn tại nước Mỹ,” lá thư kết thúc.
Hồi Tháng Năm, 2020, Dân Biểu Lowenthal cùng với tám đồng viện tại Hạ Viện Mỹ đệ trình một dự luật có tên là “Honor Our Commitment Act” (Tôn Trọng Lời Cam Kết Của Chúng Ta), nhằm giữ nguyên các quyền được bảo vệ hiện có của người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ.
Dự luật này tìm sự trì hoãn 24 tháng đối với các trường hợp của những người Việt có lệnh bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ.
Dù đã có thoả thuận giữa chính phủ George W. Bush và chính phủ Việt Nam, tuy nhiên, vào năm 2019, chính phủ Donald Trump đàm phán lại về thoả thuận 2008 nhằm gia tăng các trường hợp người định cư có thể bị trục xuất, bao gồm những thường trú nhân (có thẻ xanh) đã phạm phải một số tội nhẹ và những người đã định cư Hoa Kỳ từ lúc còn nhỏ sau cuộc chiến Việt Nam.
Vào thời điểm Tháng Năm, 2020, ông Lowenthal chỉ trích: “Nỗ lực theo đuổi việc trục xuất hàng ngàn người gốc tị nạn từ Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á khác của chính quyền Tổng Thống Donald Trump là một việc làm sai trái về mặt đạo đức và đi ngược lại với những sự cam kết của chúng ta đối với những người tị nạn này.”
“Trục xuất những người Việt này trở về với CSVN sẽ nguy hại đến sự tự do và an toàn của họ và tạo ra nhiều trường hợp chia cách giữa người thân và gia đình, ảnh hưởng lớn đến cộng đồng người Việt tị nạn,” Dân Biểu Alan Lowenthal nói thêm. (MPL) [kn]