Washington (AP) — Dưới nhiều áp lực, Tổng thống Donald Trump vào chiều thứ Hai đã hạ lệnh treo cờ rũ trên các toà nhà Mỹ nhằm tưởng nhớ ông John McCain cho đến khi Thượng nghị sĩ được mai táng vào Chủ nhật tuần này.
Lệnh được ông Trump đưa ra chỉ vài giờ sau khi Toà Bạch Ốc kéo cờ rũ lên lại, khuấy động làn sóng giận dữ, chỉ trích từ cách hữu sang cánh tả.
Thường xuyên đưa ra những lời chỉ trích chua cay, tấn công ông McCain trước bầu cử, ông Trump tuyên bố, lệnh treo cờ rũ “là biểu hiện của sự tôn trọng.” Cùng lúc, ông cũng thừa nhận gia đình Thượng nghị sĩ quá cố yêu cầu ông không nên đến tham dự tang lễ của ông McCain.
“Mặc dù có sự khác biệt quan điểm về chính sách và chính trị, tôi tôn trọng sự phục vụ của Thượng nghị sĩ John McCain đối với quốc gia chúng ta, và để tỏ lòng kính trọng, tôi đã ký lệnh treo cờ rũ trên khắp Hoa Kỳ cho đến ngày mai táng,” ông Trump ghi trong thông báo.
Thông báo được đưa ra hai ngày sau khi ông McCain từ trần ở tuổi 81 do ung thư não, sau khi vấp phải phản ứng dữ dội từ các nhà lập pháp lưỡng đảng và từ khắp mọi nơi, đặc biệt là từ Quân đoàn Mỹ – tổ chức cựu chiến binh chiến tranh Mỹ yêu cầu Tổng thống phải có hành động vinh danh người anh hùng chiến tranh Việt Nam và là Thượng nghị sĩ 6 nhiệm kỳ. Ông Trump ban đầu gởi lời chia buồn đến gia đình ông McCain trên mạng Twitter nhưng không nhắc đến vị Thượng nghị sĩ quá cố, người bất đồng với ông trong nhiều năm qua.
Mặc dù vào hôm thứ Hai cờ rũ treo trên nóc điện Capitol, Tượng đài Washington và những nơi khác nhưng Toà Bạch Ốc, cờ được kéo lên trở lại. Và có lẽ đây là ‘giọt nước tràn li” khiến các cựu chiến binh – lực lượng chính hậu thuẫn ông Trump – lên tiếng.
“Thay mặt cho hơn hai triệu cựu chiến binh chiến tranh tại Quân đoàn Mỹ, tôi mạnh mẽ yêu cầu ông đưa ra lời công bố phù hợp về sự ra đi và di sản phục vụ quốc gia của Thượng nghị sĩ McCain, và cả nước sẽ treo cờ rũ cho đến khi mai táng ông ấy,” Tư lệnh Quân đoàn Mỹ Denise Rohan ghi trong thư gởi Tổng thống.
Đến cuối ngày hôm nay, ông Trump quả thật đã làm vậy, và Toà Bạch Ốc hiện chưa đưa ra lời giải thích, nhưng bằng chứng về những bất đồng giữa một người sống và một người đã khuất vẫn còn đó. Gia đình Thượng nghị sĩ quá cố yêu cầu ông Trump tránh xa tang lễ.
Ông Trump cho biết, Phó Tổng thống Mike Pence sẽ phát biểu tại tang lễ diễn ra ở Điện Capitol vào thứ Sáu. Đổng lý John Kelly, Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis và cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton sẽ đại diện chính phủ tham dự.
Với tuyên bố và thông báo trên, ông Trump đã theo đúng giao thức căn bản khi một thành viên đáng chú ý trong chính phủ từ trần.
Quy định về quốc kỳ Mỹ ghi rõ, treo cờ rũ vào ngày một thành viên Quốc hội từ trần và ngày hôm sau, nhưng các tổng thống có quyền hạn đưa ra tuyên bố kéo dài việc treo cờ rũ, và giao thức này được thực hiện thường xuyên. Vào năm 2009, sau khi Thượng nghị sĩ Dân chủ Ted Kennedy từ Massachusetts từ trần, Tổng thống Barack Obama ra lệnh treo cờ rũ tại Toà Bạch Ốc trong 5 ngày.
Ông McCain sẽ được an táng tại nghĩa trang Học viện Hải quân Mỹ, nhìn xuống dòng sông Severn, thành phố Annapolis, Maryland. Mộ ông được đánh dấu vào ngày 25 tháng 8, nơi Thượng nghị sĩ muốn được chôn cất bên cạnh người bạn thân từ những ngày cùng nhau trong Học viện Hải quân, Đô đốc Chuck Larson.
Hương Giang (Theo AP)