Đất nước nằm ở trung tâm của con đường tơ lụa
Bạn hẳn đã nghe tới “Con đường tơ lụa” huyền thoại nối liền Đông – Tây, giúp con người thực hiện những chuyến trao đổi thương mại xuyên lục địa trong suốt 17 thế kỷ. Đất nước Uzbekistan nằm trọn vẹn trên con đường huyết mạch lịch sử ấy.
Cùng với Afghanistan, Kazakhstan, Azerbaijan, Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ và rất nhiều quốc gia khác, Uzbekistan là nơi diễn ra sự trao đổi, giao lưu sớm nhất trong lịch sử giữa các nền văn hóa khác nhau, không chỉ về kinh tế mà còn trên các lĩnh vực quan trọng khác của cuộc sống: văn hóa, lịch sử và tôn giáo.
Con đường tơ lụa đã hình thành nên ở Uzbekistan những đô thị phồn thịnh, với những cung điện nguy nga, thánh đường lộng lẫy cùng rất nhiều những khu chợ có mái vòm buôn bán sầm uất. Kiến trúc sặc sỡ và tráng lệ ở đây chắc chắn sẽ khiến bạn ngỡ ngàng. Giữa sa mạc mênh mông nắng gió lại có những “hòn ngọc” màu xanh xinh đẹp tới như vậy.
Vùng đất của di sản
Những “hòn ngọc màu xanh” được nhắc đến phía bên trên chính là những mái vòm xanh đặc trưng của kiến trúc truyền thống của Uzbekistan. Đất nước này còn bảo tồn được nguyên vẹn rất nhiều những cung điện, những quảng trường, những ngôi nhà với kiến trúc hồi giáo cầu kì, tỉ mỉ đủ để khiến bất cứ du khách nào cũng trầm trồ, thán phục.
Để có thể chiêm ngưỡng và cảm nhận trọn vẹn sự tỉ mỉ trong kiến trúc của người Hồi giáo, để nhìn ngắm sự rực rỡ nhưng không kém hài hòa của những mái vòm, những bức tượng gạch men rộng lớn, bạn không thể bỏ qua hai thành phố cổ kính đặc biệt của đất nước này: Bukhara và Samarkand. Không chỉ kiến trúc, những thành phố này còn chứa đựng nguyên vẹn trong nó bầu không khí lịch sử và những tư liệu quý giá về một giai đoạn phát triển rực rỡ của nhân loại.
Thả bộ trong những khu chợ sầm uất của Bukhara – thành phố có niên đại 2500 năm tuổi, tới thăm ngọn hải đăng trên cạn Kalyan, cảm giác của du khách như được trở lại với 2000 năm trước, đắm mình trong không khí sôi nổi và nhộn nhịp của những thương nhân buôn bán trên con đường tơ lụa. Trong quá khứ, những ngọn đuốc được thắp sáng trên đỉnh tháp Kalyan sẽ dẫn đường cho những đoàn thương nhân đi vào thành phố.
Bên cạnh Bukhara, Samarkand là thành phố lớn thứ hai ở Uzbekistan sau thủ đô Tashkent. Thành phố được đánh giá có giá trị lịch sử ngang với những thành phố cổ khác như Rome, Athen, Babylon. Lịch sử phát triển của quốc gia được bảo tồn dường như nguyên vẹn trong thánh đường Bibi- Khanym và Registan – những công trình tôn giáo kỳ vĩ vào bậc nhất của vùng Trung Á.
Không chỉ có kiến trúc, Uzbekistan còn khiến đôi mắt và tâm hồn yêu cái đẹp của bạn được thỏa mãn vớinghệ thuật thêu ren bậc thầy của mình. Mỗi vùng đất của quốc gia này sẽ sở hữu những bí quyết thêu cho riêng mình. Màu sắc, họa tiết, cách đâm chỉ là những thứ tạo nên bản sắc của nghệ thuật thêu của mỗi vùng. Tuy nhiên nổi tiếng nhất phải kể đến nghệ thuật thêu chỉ vàng của thành phố 2500 năm tuổi Bukhara.
Bên cạnh đó, những nghề thủ công truyền thống khác như dệt thảm, làm gốm, dệt lụa, trạm khắc gỗ, đá, đồng … vẫn được người dân tiếp tục giữ gìn. Các ngành nghề thủ công cũng góp phần rất lớn tạo nên sự sầm uất đặc biệt của những khu chợ ở Uzbekistan này.
Nhắc đến Uzbekistan và các di sản của nó, sẽ là một thiếu sót rất lớn khi không nhắc đến đóng góp của những nhà toán học, thiên văn học lỗi lạc của đất nước này. Uzbekistan được mệnh danh lànơi khai sinh ra môn Đại số. Nếu không có nhà toán học Muhammad Al-Muso Khorazmy với những phát kiến nền tảng của ông, nền toán học hiện đại sẽ không có diện mạo như ngày hôm nay. Ngoài ra, đất nước này còn đóng góp cho nhân loại rất nhiều những bộ sách khác, có giá trị cho đến thời điểm hiện tại.
Uzbekistan của hiện tại
Được mệnh danh là vùng đất của những di sản, nhưng Uzbekistan cũng là một đất nước hiện đại với những niềm tự hào rất riêng và rất đáng ngưỡng mộ của nó.
Trước hết, du khách đến với đất nước này sẽ hết sức ngạc nhiên vìhệ thống tàu điện ngầm được đánh giá là đẹp và sạch sẽ nhất thế giới.
Kiến trúc bên trong những ga tàu mang đậm nét truyền thống. Màu sắc, họa tiết và các chi tiết trang trí rực rỡ đã xóa bỏ hoàn toàn cảm nhận “lạnh lùng” mà máy móc mang đến. Những ga tàu điện ngầm hiện đại như hòa mình vào không gian cổ kính, tráng lệ của thành phố.
Khi tới với thủ đô Tashkent, bạn sẽ hết sức ngạc nhiên khi phát hiện ra, giữa sa mạc khô nóng ấy là một ốc đảo xanh tươi. Thành phố này làmột trong những thủ đô xanh nhất thế giới, bình quân có đến 40 cây xanh che mát cho mỗi người dân.
Một trong những niềm tự hào khác của Uzbekistan trong hiện tại là những cánh đồng trồng bông mênh mông, trải dài ngút tầm mắt. Những cánh đồng này không chỉ mang đến cho đất nước của sa mạc một vẻ đẹp nên thơ mà quan trọng nhất, chúng giúp Uzbekistan là nước xuất khẩu bông lớn thứ hai thế giới (Số liệu năm 2017 dẫn theo trang Advantour).
Qua thời gian, con người vẫn không hề thay đổi
Uzbekistan là quốc gia đông dân nhất Trung Á. Thời gian dường như không để ý tới quốc gia nằm ẩn mình giữa sa mạc này. Bởi nếp sinh hoạt, nhịp sống ở đây vẫn mang đậm chất của thời kỳ xưa cũ. Dấu ấn của những cư dân du mục phóng khoáng và nồng ấm đã ăn sâu vào tâm thức của người dân.
Yên bình nhưng sôi động và hiếu khách là những tính từ có thể miêu tả trọn vẹn cảm nhận về cuộc sống của đất nước này. Người dân vẫn ăn vận những trang phục truyền thống giống đầu thế kỷ 20. Họ nuôi dưỡng đời sống tâm hồn của mình bằng những hoạt động tập thể mang tính tinh thần: những chàng trai cô gái nơi đây thường nhảy múa và ngân lên những điệu hát truyền thống Uzbek. Những giai điệu và những chuyển động ấy truyền tải nguyên vẹn sự nguyên sơ và tươi đẹp của nền văn hóa Trung Á này.
Đặc biệt nhất, đối với người Ubzbekistan, lòng hiếu khách chính là một trong những đức tính cao quý nhất. Đón tiếp một vị khách tới nhà bằng tất cả những đồ ăn và đồ uống ngon lành và một bầu không khí thân thiện, ấm cũng nhất chính là truyền thống của người dân nơi đây. Vì bất cứ lý do nào, một gia đình hay cá nhân không thể thực hiện được việc này, đó sẽ trở thành điều xấu hổ lớn nhất.
Sau một chuyến tham quan ngắn, chúng ta dễ dàng nhận biết được một vài điểm tương đồng trong văn hóa của Việt Nam và Uzbekistan. Tôn trọng truyền thống, nhiệt thành và rất thông minh chính là những đặc điểm nổi bất nhất của những người con của sa mạc.
Đó là lý do vì sao, trận chung kết của U23 Việt Nam và U23 Uzbekistan sẽ không chỉ khiến khán giả hồi hộp vì thắng thua, mà nó hứa hẹn sẽ mang đến những phút giây thú vị khi được chứng kiến những chàng trai đến từ hai nền văn hóa vừa khác biệt, vừa tương đồng chơi bóng hết mình.
Hy Văn