Dự luật cải tổ sâu rộng mang tên Đạo luật Bảo vệ nền Dân chủ của chúng ta – Protecting Our Democracy Act, sẽ điều chỉnh những yêu cầu và hạn chế liên quan đến trát đòi quốc hội và ân xá, sự độc lập của văn phòng Tổng thanh tra, và chuyển giao quyền lực, trong số những biện pháp khác.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, và Dân biểu Adam Schiff (California) tiết lộ dự luật vào tháng 9. Schiff cho rằng, Trump “làm cho dự luật này trở nên cần thiết.”
“Đáng lo ngại, chính phủ tiền nhiệm cho thấy nền dân chủ chúng ta rơi vào khủng hoảng với một tổng thống xỏ lá giẫm đạp lên hành lang bảo vệ nền Cộng hoà của chúng ta,” Pelosi nói trên sàn Hạ viện trước khi thông qua dự luật. “Bây giờ, Quốc hội có trách nhiệm thiêng liêng và cơ hội bảo vệ nền Dân chủ, bảo đảm lạm dụng trước đây từ bất cứ tổng thống nào, của đảng nào sẽ không thể xảy ra.”
Cộng hoà bác bỏ dự luật, cho rằng Dân chủ bị ám ảnh và định kiến với Trump, chứ đây không phải là một nỗ lực thắt chặt kiểm tra và cân bằng. Dân biểu Jim Jordan – lãnh đạo Cộng hoà trong Uỷ ban Tư pháp Hạ viện – cho rằng, Dân chủ làm như vậy là do lo sợ Trump sẽ tái tranh cử tổng thống vào năm 2024. “Có lẽ, thay vì có một dự luật tấn công cựu Tổng thống Trump, chúng ta nên thực sự tập trung vào những vấn đề đồng bào Mỹ quan tâm,” Jordan nói.
“Họ dành rất nhiều thời gian, dành nhiều nỗ lực, nhiều tiền thuế để tìm cách rao bán nhiều việc làm sai trái của chính phủ tiền nhiệm. Dự luật này tất cả đều về chính phủ tiền nhiệm,” Dân biểu James Comer (Cộng hoà – Kentucky) nói.
Vì quy định của Thượng viện đòi hỏi 60 phiếu mới chấm dứt tranh luận, nên Protecting Our Democracy Act chắc chắn sẽ bị bóp chết tại đây. Dân chủ không thể nào kiếm đủ 10 phiếu từ Cộng hoà để thông qua dự luật.
Theo dự luật, tổng thống và phó tổng thống có thể bị truy tố hình sự. Điều khoản này cho thấy, dự luật nhằm vào chính sách lâu đời của Bộ Tư pháp, không truy tố một tổng thống đương nhiệm.
Ứng cử viên tổng thống và phó Tổng thống sẽ phải công bố hồ sơ khai thuế 10 năm, theo yêu cầu trong dự luật, điều mà ông Trump chưa bao giờ làm.
Dự luật cũng nghiêm cấm tổng thống “tự ân xá,” – chủ đề mà ông Trump thường xuyên thăm dò. Và với mục đích ngăn cấm ân xá được sử dụng như một hình thức hối lộ, dự luật định nghĩa ân xá là “thứ có giá trị.” Bộ Tư pháp sẽ bị buộc phải cung cấp cho Quốc hội tài liệu liên quan đến những ân xá của tổng thống cho người thân, hoặc đối mặt với khinh thường Quốc hội hay cản trở Quốc hội.
Đối phó với việc chính phủ ông Trump bất hợp tác với toán chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Joe Biden khi cựu Tổng thống tìm cách đảo ngược bầu cử, dự luật yêu cầu cơ quan Quản lý Dịch vụ Thông dụng GSA đối xử mỗi một ứng cử viên tổng thống đủ tiêu chuẩn là người chiến thắng, nếu không có ai được tuyên bố thắng cử 5 ngày sau tổng tuyển cử, cho đến khi Quốc hội chứng nhận.
“Đây không phải chính trị, mà về sự sống còn của hệ thống chính phủ Dân chủ của chúng ta, Schiff nói trên sàn Hạ viện.
Hương Giang (Theo Washington Examiner)