TTO – Giữa lúc nước Mỹ cần sự đoàn kết chống dịch bệnh do virus corona chủng mới gây ra (COVID-19), mâu thuẫn giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vẫn tiếp diễn.
Báo chí Mỹ ngày 3-4 đưa tin ông Trump đã sa thải ông Michael Atkinson, tổng thanh tra Cộng đồng tình báo Mỹ.
Ông Atkinson được cho là nhân vật then chốt trong phiên tòa luận tội Tổng thống Trump vì chính là người thông báo với Quốc hội Mỹ về khiếu nại nặc danh cáo buộc ông Trump thỏa thuận với Chính phủ Ukraine để điều tra hai cha con ông Joe Biden – một đối thủ tiềm năng của đương kim tổng thống trong cuộc bầu cử sắp tới.
“Mất niềm tin”
Trong lá thư gửi Quốc hội thông báo về quyết định trên, ông Trump cho biết ông Atkinson có 30 ngày trước lúc rời nhiệm sở, viết rằng “điều quan trọng” là ông phải có niềm tin tuyệt đối vào những người được bổ nhiệm làm tổng thanh tra sắp tới.
Ông Atkinson được biết là quan chức đầu tiên cảnh báo Quốc hội Mỹ về cáo buộc nặc danh liên quan tới nghi án ông Trump lạm dụng quyền lực “đi đêm” với Chính phủ Ukraine.
Trong lá thư gửi Quốc hội Mỹ vào tháng 8 và 9-2019, ông Atkinson nói ông tin rằng lời tố cáo trên là đáng tin và khẩn cấp, nhưng lúc đó quyền giám đốc tình báo quốc gia Joseph Maguire gạt đi và cố gắng rút lời tố cáo ra khỏi Quốc hội.
Thực tế ông Trump đã chọn ông Atkinson, người từng phục vụ trong Bộ Tư pháp Mỹ 15 năm, làm tổng thanh tra cuối năm 2017.
Tháng 11-2019, New York Times đưa tin ông Trump đã thảo luận với cấp dưới về khả năng sa thải ông Atkinson vì “ông không hiểu nổi tại sao tổng thanh tra lại không thể bác bỏ lời tố cáo”.
Atkinson là trường hợp mới nhất dính líu tới vụ luận tội bị chính quyền ông Trump cho thôi việc. Trước đó, người đứng đầu Nhà Trắng đã sa thải ông Alexander Vindman, quan chức Hội đồng An ninh quốc gia và là người đã cho lời khai tại Hạ viện. Cựu đại sứ Mỹ phụ trách Liên minh châu Âu, Gordon Sondland, cũng chịu chung số phận.
Những người khác có tên trong diễn biến cáo buộc mối quan hệ Trump – Ukraine cũng rời chính quyền như cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanivitch và người kế nhiệm Bill Taylor. Vào năm 2017, ông Trump cũng ra quyết định thôi chức đối với cựu giám đốc Cục Điều tra liên bang (FBI) James Comey.
Rối ren
Ông Trump và Đảng Cộng hòa đã cáo buộc phe Dân chủ, dẫn đầu là Chủ tịch Hạ viện Pelosi, cố ý tìm cách phế truất tổng thống vì động cơ chính trị. Và việc ông Trump sa thải ông Atkinson với lý do “niềm tin” cũng nhanh chóng nhận sự chỉ trích từ thành viên Đảng Dân chủ ở Ủy ban tình báo lưỡng viện.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff, người dẫn đầu cuộc điều tra luận tội ông Trump, khẳng định vụ sa thải Atkinson “là một nỗ lực trắng trợn khác của tổng thống nhằm rút ruột tính độc lập của Cộng đồng tình báo và trả thù những người dám phô bày việc làm sai trái của tổng thống”.
Thực tế câu chuyện chính trường Mỹ chia rẽ trong giai đoạn đại dịch COVID-19 cũng đã là chủ đề bàn cãi từ khi dịch bùng phát tới nay, và tiếp tục là điểm nóng tranh cãi trong bối cảnh Mỹ trở thành tâm dịch mới của thế giới với hơn 7.400 người chết vì virus (tính đến chiều 4-4, giờ Việt Nam), chưa kể hàng triệu người mất việc.
Trong khi phe Dân chủ chỉ trích sự phản ứng yếu kém của Nhà Trắng trước đại dịch, Tổng thống Trump và lãnh đạo đa số ở Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát Mitch McConnell tuần trước đổ lỗi cho cuộc luận tội.
Ông McConnell nói: “Tôi nghĩ rằng cuộc luận tội đã làm xao nhãng chính quyền, vì mọi thứ, mỗi ngày đều là về luận tội cả”. Đáp lại, bà Pelosi ngày 1-4 khẳng định ông Trump và ông McConnell “không nên cố gắng núp bóng” lý do cuộc luận tội để che đậy yếu kém trong xử lý đại dịch.
Hãng tin AP ngày 3-4 lưu ý ông Trump và bà Pelosi đã 5 tháng không nói chuyện với nhau, giữa lúc nước Mỹ gồng mình chống dịch. Bất đồng giữa hai đảng ở Mỹ cũng dẫn tới các cuộc họp “marathon” xung quanh gói cứu trợ 2.000 tỉ USD của Mỹ vấp phải khó khăn trước khi được thống nhất.
Khi Mỹ còn ít nhất gần một tháng nữa cho các biện pháp thực hành giữ cự ly tiếp xúc xã hội, nền kinh tế nước này hứa hẹn chứng kiến nhiều vấn đề cần giải quyết. Mà dù là ông Trump hay bà Pelosi, Đảng Cộng hòa hay Đảng Dân chủ, đấu đá chính trị cũng không bao giờ là giải pháp cho người dân.
Tin ông Trump hơn tin Quốc hội?
Hãng tin AP ngày 3-4 dẫn số liệu khảo sát về mức độ tin tưởng của công chúng với việc chống dịch của giới lãnh đạo Mỹ cho thấy sự tin tưởng đặt vào Quốc hội còn thấp hơn cả Tổng thống Trump – người vốn dĩ dính liền với những tỉ lệ ủng hộ “thấp kỷ lục” trên truyền thông Mỹ.
Khảo sát AP và Trung tâm NORC theo đó cho thấy 44% người Mỹ được hỏi cho biết họ hài lòng với cách ông Trump xử lý đại dịch, gần bằng mức độ hài lòng chung dành cho ông trong công việc tổng thống.
Trong khi đó, chỉ 38% người Mỹ nghĩ rằng chính quyền liên bang đã làm tốt trong việc chống virus lây lan. Con số này thấp hơn so với tỉ lệ ủng hộ dành cho bang (57%) và chính quyền địa phương (54%).
Tệ nhất, chỉ 31% người Mỹ được hỏi trong khảo sát hài lòng với Quốc hội Mỹ trong việc chống dịch, trong khi 41% không hài lòng.