Theo Politico, ngay sau khi cuộc tranh luận đầu tiên giữa ứng viên 2 đảng kết thúc vào đêm 29/9, ban quản lý chiến dịch của cựu Phó tổng thống Joe Biden lập tức đối diện hàng loạt câu hỏi liệu đó phải là cuộc tranh luận cuối cùng hay không.
Buổi đối mặt đầu tiên giữa ứng viên đảng Dân chủ với Tổng thống Donald Trump được truyền thông và các chuyên gia đánh giá rất thấp về chất lượng chuyên môn. Nói theo Wolf Blitzer của CNN, đây là buổi ghi hình “hỗn loạn nhất” ông từng thấy trong suốt 60 năm truyền thống tranh luận tổng thống.
Ông Trump không ngừng lấn át người điều phối tranh luận – Chris Wallace, nhà báo của đài Fox News, vốn được đánh giá là ủng hộ đảng Cộng hòa. Nhà lãnh đạo Mỹ liên tục phát biểu vượt quá thời gian quy định, và hết lần này đến lần khác la hét cắt lời đối thủ.
Kêu gọi siết chặt “luật chơi”
Theo khảo sát của CBS và YouGov, có đến 69% người tham gia đánh giá cuộc tranh luận khiến họ khó chịu và chỉ 17% đánh giá buổi phát sóng cung cấp thông tin hữu ích.
Một số hãng tin đã đặt câu hỏi liệu ông Biden nên tiếp tục tham dự 2 buổi tranh luận còn lại – lần lượt diễn ra vào ngày 15/10 tại Florida và 22/10 tại Tennessee. Ban quản lý chiến dịch của cựu phó tổng thống Mỹ nói họ vẫn đang trao đổi với ủy ban tranh luận tổng thống về kế hoạch tổ chức.
“Tôi nghĩ sẽ còn một vài trao đổi nữa”, Kate Bedingfield, Phó giám đốc chiến dịch tranh cử của ông Biden, trả lời.
Một vài nhân vật trong đảng Dân chủ cho rằng ông Biden chỉ nên tham dự 2 cuộc tranh luận kế tiếp nếu ủy ban tranh luận điều chỉnh “luật chơi”. Họ muốn bổ sung một số nguyên tắc tranh luận nghiêm khắc hơn, ngăn Tổng thống Trump biến những cuộc đối mặt ở Florida và Tennessee trở nên hỗn loạn hệt như lần này.
Thượng nghị sĩ Chris Coons của bang Delaware nói ông Biden không nhất thiết phải cam kết tham dự những cuộc tranh luận còn lại. Mục tiêu của tranh luận là các ứng viên có thể truyền tải thông điệp và tầm nhìn đến khán giả. Buổi phát sóng ngày 29/9 đã thất bại về khía cạnh này.
“Rất khó để theo dõi những gì được trình bày. Tổng thống thể hiện sự thiếu tôn trọng không chỉ với người điều phối mà cả nhân dân Mỹ, những người ngồi xem với hy vọng sẽ hiểu được ông ấy có kế hoạch gì”, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ nhận định.
“Mục tiêu của tranh luận là để người dân Mỹ đưa ra quyết định với đầy đủ thông tin, qua việc lắng nghe hai ứng viên về thành tích của họ và giá trị họ đại diện là gì. Joe Biden xuất hiện với sự chuẩn bị đầy đủ, thể hiện sự tôn trọng nhân dân Mỹ. Ông Trump thì không”, Chris Coons chỉ trích.
Còn theo Simon Rosenberg, cựu cố vấn cấp cao của Ủy ban Vận động tranh cử Quốc hội đảng Dân chủ, ban quản lý chiến dịch của ông Biden nên tìm cách điều chỉnh nguyên tắc tranh luận cho hai buổi sắp tới. Buổi tranh luận dành cho hai ứng viên phó tổng thống, bà Kamala Harris và ông Mike Pence, diễn ra vào ngày 7/10 cũng cần được cân nhắc.
“Đương nhiên là ông Biden và bà Harris nên tiếp tục tranh luận (với đối thủ). Tuy nhiên, họ cần tìm cách đảm bảo ông Trump không thể tái diễn những gì xảy ra hôm nay. Người điều phối cần có quyền tắt micro của ông ấy. Kiểu chia đôi màn ảnh (để thể hiện cả hai ứng viên) cũng cần được hạn chế”, bà nói.
Chiến dịch của ông Trump nói gì?
Các trợ lý Tổng thống Trump lại ủng hộ mô hình tranh luận tự do. Theo chiến dịch tranh cử phe Cộng hòa, mô hình có lợi cho phong cách của nhà lãnh đạo. Họ thậm chí còn công kích cách điều phối của nhà báo Chris Wallace.
“Ông Chris Wallace can thiệp quá nhiều lần để giải cứu ông Biden khỏi chính bản thân ông ấy, nhất là khi ông tự đưa mình vào chân tường và không thể đưa ra câu trả lời”, Tim Murtagh, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump, nói.
Những nguồn tin thân cận với nhà lãnh đạo cũng đồng tình. Họ tiết lộ Tổng thống Trump rất hồ hởi sau khi rời khỏi sân khấu. Nhiều nhân vật thân thiết với nhà lãnh đạo đều hài lòng trước phần thể hiện ngày 29/9. Trong khi nhiều người chỉ cảm thấy ồn ào và hỗn loạn, những người trung thành với Tổng thống Trump lại nhìn thấy sự trở lại của ứng viên đảng Cộng hòa với phong cách quyết liệt.
Dù vậy, vẫn có một số nhân vật trong đảng lo ngại sự quyết liệt quá mức của ông Trump sẽ phản tác dụng với nhóm cử tri còn phân vân. Bộ phận cử tri sống ở các vùng ngoại ô, đã quá mệt mỏi với làn sóng bất ổn xã hội và đại dịch Covid-19, chỉ cảm thấy mệt mỏi hơn khi chứng kiến sự hỗn loạn tái diễn trên truyền hình.
Scott Jennings, trợ lý chính trị hàng đầu của cựu Tổng thống George W. Bush, đánh giá cách ông Trump tiếp cận buổi tranh luận “quá nhiệt”. Nếu tổng thống Mỹ muốn giành thêm phiếu từ cử tri nữ giới, ông ấy đã thất bại với chiến thuật lấn át ngày 29/9.
“Ông ấy nói to hơn, thô lỗ hơn và tỏ vẻ cứng rắn hơn. Công việc của ông Biden đêm nay là thể hiện bản thân đủ mạnh mẽ để làm được việc. Ông Trump đã nhắm thẳng vào điểm này. Ông ấy đóng vai người bắt nạt. Sau khi ông ấy chơi xấu, ông Biden đáng lẽ phải mạnh mẽ hơn nữa, nhưng điều đó không xảy ra”, Jennings nói.
Pette Giangreco, chiến lược gia kỳ cựu của đảng Dân chủ, tự tin rằng buổi tranh luận ngày 29/9 không thay đổi cục điện cuộc đua đến Nhà Trắng. Ông Joe Biden vẫn duy trì được lợi thế đã giành được thời gian qua. Tuy nhiên, nếu chiến dịch của ông ấy đề nghị đổi luật, cựu phó tổng thống Mỹ sẽ tự đẩy mình vào thế khó.
“Bạn không thể thắng bằng cách phàn nàn về điều hành cuộc chơi. Cứ có mặt và thi đấu. Joe Biden đã trình diện”, ông nói.
Chiến dịch của ông Biden cũng thể hiện sự tự tin tương tự. Họ mô tả ứng viên đảng Dân chủ là “đúng chuẩn mực tổng thống” còn ông Trump “chỉ có giận dữ và mệt mỏi”. Vào thời điểm cuộc tranh luận diễn ra, ActBlue, nền tảng trực tuyến của đảng Dân chủ cho vận động tài trợ tranh cử, đã phá kỷ lục số tiền quyên góp trong một giờ với 3,8 triệu USD.
“Ông Trump chỉ biết cắt lời và nói dối. Ông Trump đã tuyệt vọng, yếu đuối và giận dữ. Ông ấy đang thua trên đường đua và đêm nay thì ông ấy nổi đóa lên”, Bedingfield mỉa mai.