Một cuộc họp Hội Đồng Thành Phố Westminster. (Hình: Jeff Antenore/Voice of OC)
Nếu được chấp thuận, đề nghị này sẽ được cử tri quyết định trong cuộc bầu cử đặc biệt vào ngày 5 Tháng Sáu, với chi phí khoảng $83,000.
Và nếu đề nghị này được cử tri thông qua, luật mới sẽ có hiệu lực ngay trong cuộc bầu cử vào ngày 6 Tháng Mười Một.
“Nhiệm kỳ bốn năm sẽ giúp thị trưởng có nhiều thời gian và uyển chuyển đối với một chính sách lâu dài, so với hai năm hiện nay,” ông Tyler Diệp nói với nhật báo Người Việt. “Điều này cũng làm cho thị trưởng cảm thấy ổn định hơn khi phải đưa ra các quyết định khó khăn.”
Logo thành phố Westminster. (Hình: Facebook Westminster)
Về thời điểm có cuộc bầu cử vào Tháng Sáu, vị phó thị trưởng cho rằng “cần phải thay đổi ngay và chi phí $83,000 cho cuộc bầu cử, về lâu dài, sẽ được bù lại sau này.”
Hội Đồng Thành Phố Westminster bao gồm bốn nghị viên và một thị trưởng. Nhiệm kỳ của nghị viên là bốn năm, nhiệm kỳ của thị trưởng là hai năm.
Thị Trưởng Trí Tạ giải thích với nhật báo Người Việt như sau: “Hiện nay, cứ hai năm, Westminster có một cuộc bầu cử vào Tháng Mười Một, và lần nào cũng phải bầu thị trưởng. Như vậy có nghĩa là nếu năm nay bầu hai nghị viên và một thị trưởng thì hai năm sau bầu hai nghị viên và một thị trưởng.”
“Nếu thị trưởng được bầu bốn năm một lần, thì sẽ có một lần bầu hai nghị viên và một thị trưởng, rồi hai năm sau bầu hai nghị viên, bớt được tên của thị trưởng trên phiếu bầu, về lâu dài, bớt được chi phí,” ông Trí nói tiếp.
Khi được hỏi chi phí “bớt được” này là bao nhiêu, ông Trí cho biết “việc này quá chi tiết, hiện không biết được, nhưng chắc chắn là có bớt đi.”
“Đề nghị này, nếu được thông qua vào Tháng Sáu, sẽ có thể được áp dụng ngay cho người thắng chức thị trưởng vào Tháng Mười Một,” ông Tyler Diệp cho biết.
Khi được hỏi về nghị trình cuộc họp vào Thứ Tư này, Nghị Viên Sergio Contreras của Westminster cho biết ông “chưa có quyết định gì cả vì mới nghe một số cử tri báo cho biết, nhưng có nhiều thắc mắc.”
“Tôi nhận được email của cử tri báo cho biết, tôi chưa xem xét kỹ, cần phải nghiên cứu thêm. Tuy nhiên, tôi hơi thắc mắc, vì đây là số tiền lớn, tại sao chúng ta chi ra số tiền này?” ông nói với nhật báo Người Việt. “Nói chung là tôi có nhiều câu hỏi.”
Về chuyện thị trưởng bốn năm, ông nói: “Tôi không hiểu sao chúng ta cần bốn năm. Hầu hết các thành phố tại Orange County có nghị viên thay nhau làm thị trưởng. Bốn năm có lợi gì không? Chúng ta được gì một cách cụ thể? Ban đầu, khi thành phố quyết định thị trưởng có nhiệm kỳ hai năm thì phải có một lý do nào đó.”
“Tôi có nhiều thắc mắc hơn là có câu trả lời,” ông Contreras nói.
Ủng hộ
Khi được hỏi có ủng hộ đề nghị này của ông phó thị trưởng không, ông Trí cho biết: “Tại sao nhiệm kỳ thị trưởng cần bốn năm, hiện nay ở Orange County có hai thành phố Orange và Anaheim có thị trưởng nhiệm kỳ bốn năm. Cái gì cũng có hai mặt, hai năm thì quá ngắn. Tại sao nghị viên được bốn năm mà thị trưởng chỉ có hai năm, trong khi tất cả mọi người đều là một lá phiếu trong Hội Đồng Thành Phố?”
Tính tới năm 2016, dân số của Orange là khoảng 140,000 người, Anaheim là khoảng 350,000 người, và Westminster khoảng 91,000 người, theo city-data.com.
Ông nói thêm rằng, dù các dân cử có đưa đề nghị ra, mọi thứ đều do cử tri quyết định.
“Việc này để cử tri quyết định. Ông Tyler Diệp chỉ đưa ra đề nghị, và vào Thứ Tư này, nếu Hội Đồng Thành Phố bỏ phiếu 3-2 thì đề nghị sẽ được đưa vào cuộc bầu cử đặc biệt trong Tháng Sáu. Và lúc đó cử tri quyết định.”
“Tôi nghĩ, đây là hình thức rất dân chủ, để cử tri quyết định,” Thị Trưởng Trí nhấn mạnh.
Thị Trưởng Michale Võ của Fountain Valley cũng cho rằng nhiệm kỳ hai năm của thị trưởng quá ngắn.
“Bốn năm sẽ giúp cho thị trưởng có nhiều cơ hội hoạch định chính sách rõ ràng hơn, chứng minh mình làm việc được hay không,” ông Michael Võ nói. “Hầu hết các kế hoạch phát triển kéo dài hơn hai năm.”
Ông Michael Võ cho biết, trong 34 thành phố tại Orange County, chỉ có sáu thành phố có thị trưởng do dân trực tiếp bầu lên, trong đó có Westminster.
Tại Fountain Valley, cử tri không bầu thị trưởng, mà bầu năm nghị viên nhiệm kỳ bốn năm, và các nghị viên này chọn ra thị trưởng nhiệm kỳ một năm.
Khi được hỏi, Fountain Valley có thị trưởng một năm, mọi chuyện vẫn tốt, thành phố không bị thâm thủng ngân sách nhiều, trong khi Westminster có thị trưởng hai năm, vẫn bị thâm thủng nhiều, và mới đây còn tăng thuế thêm 1%, ông Michael Võ trả lời: “Một năm cũng tốt, nhưng bốn năm có thể đạt được nhiều hơn.”
“Một năm thì các thành quả chỉ có tính cách ngắn hạn, thế nhưng, một, hai, hoặc bốn năm, là tùy thành phố thiết lập theo nhu cầu của mình,” vị thị trưởng Fountain Valley nói tiếp.
Ông nói thêm: “Bất cứ thay đổi nào mà có tranh cãi cứ để cho dân bầu là tốt nhất.”
Phản đối
Khi nghe chuyện này, ông Tài Đỗ, một cư dân Westminster và là ứng cử viên Hội Đồng Thành Phố Westminster, phản đối kịch liệt.
“Thành phố không có tiền, làm việc không hữu ích, chỉ có lợi cho thị trưởng và nghị viên,” ông Tài nói thẳng thừng.
Ông nói thêm: “Tôi thấy thời điểm tổ chức bầu cử đặc biệt vào Tháng Sáu là không đúng, nhất là sau khi thành phố bị vụ bê bối, khi cựu Cảnh Sát Trưởng Kevin Baker tố cáo tham nhũng tràn lan.”
“Có nhiều điều khuất tất ở đây chăng? Người Mỹ sẽ nghĩ là mấy dân cử Việt Nam toa rập với nhau,” ông Tài nói thêm.
Ông cũng nói thêm: “Đáng lý, sau vụ ông Baker, thành phố phải đổi luật, để tổng quản trị mướn cảnh sát trưởng mới đúng. Đằng này, qua đề nghị của ông Tyler Diệp trước đây, Hội Đồng Thành Phố trực tiếp mướn cảnh sát trưởng, nên mới gây sức ép với ông, vậy mà bây giờ chưa đổi luật, lại bày thêm vụ thị trưởng bốn năm.”
Ông Tài giải thích thêm: “Nên nhớ, thành viên Hội Đồng Thành Phố không thể có kinh nghiệm quản trị bằng tổng quản trị. Các vị đưa ra chính sách thì được, nhưng phải để tổng quản trị thi hành, phải để tổng quản trị mướn cảnh sát trưởng.”
Ông Tài kêu gọi: “Tôi mong có nhiều cư dân tham dự buổi họp vào Thứ Tư này, để gióng lên tiếng nói của mình, đừng để Westminster giống như Bell và Compton.”
Bell và Compton là hai thành phố có dân cử bị tố cáo cấu kết với nhau và tham nhũng, và sau đó phải ngồi tù.
Ông Phát Bùi, nghị viên Garden Grove kiêm chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, cũng phản đối đề nghị của ông Tyler Diệp.
“Trong vai trò chủ tịch cộng đồng, tôi nghĩ những gì Phó Thị Trưởng Tyler Diệp đề nghị không có lợi cho cư dân Westminster, trong đó có rất nhiều người Việt Nam,” ông nói với nhật báo Người Việt.
Ông giải thích: “Hầu hết các thành phố ở Orange County là thành phố nhỏ. Ngay cả ở Garden Grove, dân số gần 200,000, thị trưởng chỉ đóng vai trò điều hợp Hội Đồng Thành Phố và đại diện thành phố đi dự các sự kiện công cộng. Tất cả các công việc điều hành thành phố là do tổng quản trị và giám đốc các sở thực hiện. Chỉ có các thành phố lớn, thị trưởng mới đóng vai trò quan trọng. Thành ra, Westminster không cần phải có thị trưởng bốn năm.”
“Theo tôi, việc này lợi không bằng hại,” ông Phát nói. “Các hội đồng thành phố thường có thay đổi mỗi hai năm, thành ra thị trưởng cũng phải đổi, nếu thị trưởng ở lâu, sẽ ‘mọc rễ,’ sẽ có thể có điều không tốt, nhưng nếu cử tri muốn thay đổi, phải chờ bốn năm.”
Về chuyện tiết kiệm $83,000 trong lâu dài, ông Phát Bùi không đồng ý.
Ông giải thích: “Tôi có nói chuyện với luật sư thành phố bên tôi, về chi phí bầu cử, và ông cho biết, thêm bớt một tiền tiết kiệm không đáng kể. Ông nói rằng, nếu bầu cử tổ chức trong Tháng Mười Một, thì chi phí rất thấp, vì khi đó, toàn quận hạt có bầu cử.”
“Tôi nghĩ, tại Garden Grove chúng tôi, cũng như tại nhiều thành phố khác, đều giới hạn nhiệm kỳ dân cử, cho nghỉ ít nhất hai năm, rồi trở lại, để khỏi bị ‘mọc rễ,’ xảy ra nhiều tiêu cực. Hiện nay, ngay cả tiểu bang cũng như quận hạt, cũng có giới hạn nhiệm kỳ,” vị chủ tịch cộng đồng giải thích. “Tôi nghĩ, thay vì gia hạn bốn năm cho thị trưởng, ông Tyler Diệp nên đề nghị giới hạn nhiệm kỳ cho dân cử Westminster thì tốt hơn.”
Vị phó thị trưởng Westminster không đồng ý.
“Mỗi thành phố khác nhau, không thành phố nào giống thành phố nào. Điều có thể thực hiện hiệu quả tại Garden Grove chưa chắc hiệu quả ở Westminster,” ông Tyler Diệp cho biết. “Hơn nữa, tôi tin là Westminster đã có giới hạn nhiệm kỳ rồi, đó là, mỗi bốn năm, chúng tôi phải được cử tri bầu lại.”
Ông cho biết thêm: “Bốn năm mà phải bầu lại tức là chúng tôi bị giới hạn một nhiệm kỳ rồi, và tùy cử tri có cho chúng tôi thêm một nhiệm kỳ nữa hay không.”