Sau khi HĐTP thông qua đạo luật, nhiều cư dân có mặt, cũng như không có mặt, đều bày tỏ sự vui mừng.
Nghị Viên Thái Việt Phan (Địa Hạt 1), dân cử gốc Việt đầu tiên trong lịch sử thành phố, cũng bày tỏ sự hân hoan.
“Tôi hết mình ủng hộ đạo luật này vì chính tôi hiểu hoàn cảnh không dám ăn để dành trả tiền nhà của cư dân,” bà Thái Việt Phan chia sẻ. “Đạo luật này rất cần thiết cho người nghèo.”
Thành phố đầu tiên
Sau cuộc tranh luận sôi nổi và hào hứng giữa các thành viên Hội Đồng Thành Phố, Nghị Viên Jessie Lopez (Địa Hạt 3) đề nghị bỏ phiếu, và được Nghị Viên Thái Việt Phan ủng hộ.
Kết quả cuộc bỏ phiếu là 4-7, trong đó bốn người bỏ phiếu thuận là hai nghị viên nêu trên, cùng Nghị Viên Johnathan Ryan Hernandez (Địa Hạt 5) và Thị Trưởng Vicente Sarmiento.
Dù gần nửa đêm, nghị trường Santa Ana rền vang tiếng vỗ tay reo hò của cư dân.
Ông Sarmiento gọi đây là một cuộc bỏ phiếu “lịch sử” vì Santa Ana sẽ trở thành thành phố đầu tiên tại California thông qua luật “rent control.”
Trong buổi họp, có khoảng 60 người gốc Việt gọi điện thoại vào để kêu gọi HĐTP chấp thuận “rent control.”
Có mặt tại nghị trường, rất đông cư dân gốc Hispanic cũng bày tỏ sự ủng hộ, hết người này đến người kia nối gót nhau lên tỏ bày nguyện vọng.
Phía chủ đất có một số người phát biểu chống đối “rent control,” nhưng lý lẽ của họ không vững chắc và thiếu sức thuyết phục.
Ý chung của họ là trong nhiều năm qua, họ chưa hề trục xuất ai và họ cần tăng tiền đất vì có chi phí riêng và cần phải sửa chữa tiện nghi chung như hồ bơi, cống thoát nước… và họ thắc mắc: “Nếu cư dân quá nghèo, không đủ tiền đất thì sao không đi xin tiền trợ cấp của chính phủ như ‘housing.’”
Không đến nhưng có… hình
Hai thiện nguyện viên thuộc nhóm VietRISE là Allison Võ và Tim Phan hăng hái cầm hình ảnh thay mặt những cư dân gốc Việt không thể đến dự buổi họp được.
Cô Allison nói: “Các cô các bác lớn tuổi, sức khỏe kém nên không thể đến đây mà ngồi mấy tiếng đồng hồ được. Tụi cháu cầm những tấm hình này thay mặt cho họ.”
Tổng cộng, Allison và Tim cầm khoảng 25 đến 30 hình, phần đông là người cao niên sống trong các khu “mobile home” quanh Santa Ana.
Trong lúc HĐTP nhìn thấy hình từng người hoặc hai vợ chồng một lúc thì tiếng nói của họ được phát ra từ loa, bằng tiếng Việt trước rồi tiếng Anh sau.
Mỗi gia đình một hoàn cảnh riêng, nhưng tất cả cùng nói lên sự sợ hãi trở thành “homeless” của họ.
VietRISE là một tổ chức cộng đồng ở Orange County có mục tiêu đấu tranh chống lại sự bất bình đẳng và gia tăng sức mạnh cho thành phần lao động gốc Việt tại quận hạt có nhiều người Việt nhất hải ngoại, trong đó có vùng Little Saigon.
Không thể thức qua đêm
Lần này, nhiều cư dân gốc Việt ngại đến nghị trường vì phiên họp lần trước, xảy ra vào tối ngày 5 Tháng Mười, kéo dài từ 7 giờ tối đến 4 giờ 30 sáng hôm sau.
Lần đó, khoảng 160 người gốc Việt phát biểu ý nguyện, thỉnh cầu HĐTP thông qua đạo luật “rent control.”
Tin vui của cộng đồng
Nghị Viên Thái Việt Phan nói với phóng viên Người Việt rằng bà rất mừng cho những cư dân cao niên nghèo khó tại Santa Ana khi đạo luật được thông qua.
Bà nói: “Tôi vô cùng hãnh diện được là nghị viên gốc Việt đầu tiên tại Santa Ana tham dự vào một quyết định có mức quan trọng lớn lao và có tính lịch sử của thành phố như vậy.”
“Tôi hân hạnh được đại diện cho cư dân tại Địa Hạt 1 và sẽ chiến đấu không ngừng để bảo vệ quyền lợi cho họ,” bà tiếp. “Đó là trách nhiệm của tôi.”
HĐTP Santa Ana đã phải tranh luận về đề tài “rent control” từ năm 2008, nhưng chưa thể đi đến quyết định rõ rệt.
Cuộc bỏ phiếu “lịch sử” tối 19 Tháng Mười là lần thứ ba HĐTP bàn luận về đề tài này.
Luật “rent control” tại Santa Ana có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày được thông qua.
HĐTP cũng yêu cầu bà Kristine Ridge, tổng quản trị thành phố, xem xét để ngăn chặn chủ đất tăng giá tiền phi lý trong thời gian 30 ngày chờ đợi này.
Cư dân sống ở “mobile home” hay “apartment” được có lợi nhiều nhất.
Tuy nhiên, luật “rent control” của Santa Ana không được áp dụng đối với nhà riêng (single family home), condo, và chung cư xây sau 1995. [đ.d.]
—-
Liên lạc tác giả: [email protected]