Washington (AP) — Thống đốc California, ông Jerry Brown vào hôm thứ Tư chỉ trích gay gắt Tổng trưởng Tư pháp Jeff Session vì đã “mở đầu thời kỳ khủng bố” chống lại người nhập cư California.
Chính phủ Donald Trump vào hôm thứ Ba chính thức khởi kiện California nhằm ngăn chặn ba điều luật bảo vệ người nhập cư bất hợp pháp của tiểu bang California. Đây được xem là phản ứng gay gắt nhất từ chính phủ đối với các thành phố và tiểu bang dung dưỡng di dân lậu (santuary), không hợp tác với nhà chức trách di trú liên bang.
Vụ kiện nêu đích danh bên bị gồm tiểu bang California, Thống đốc Jerry Brown và Tổng biện lý Xavier Becerra. Bộ Tư pháp lập luận rằng, luật của tiểu bang cấm cảnh sát hỏi tình trạng di trú của người dân hay tham gia vào các hoạt động thực thi di trú liên bang vi hiến, và ngăn cản nhân viên liên bang thực thi công việc.
“Về căn bản thì đây là cuộc chiến chống lại tiểu bang California, nguồn năng lượng, động cơ của nền kinh tế Mỹ,” ông Brown tuyên bố. “Việc này không khôn ngoan, không đúng đắn và sẽ không đứng vững.” Các viên chức tiểu bang California thách thức chính phủ, thề sẽ bảo vệ luật đến cùng. “Tôi nói, hãy bắt đầu cuộc chiến,” Chủ tịch Đa số Thượng viện tiểu bang, ông Kevin de Leon (Dân chủ – Los Angeles) tuyên bố.
Thống đốc Brown vào tối thứ Ba lên mạng Twitter nhạo báng Tổng thống, “Trong lúc tình hình chính trị bất ổn chính trị chưa từng có, ông Jeff Sessions lại đến California để chia rẽ và gây sóng gió cho người Mỹ. Jeff à, những chiêu trò chính trị này có thể là chuyện thường ngày ở Washington, nhưng không có tác dụng ở đây. Đáng buồn!!!”
Ngay sau bài diễn văn của Tổng trưởng Tư pháp trước các viên chức thực thi công lực tại Sacramento vào sáng hôm nay, Thống đốc Brown và Tổng biện lý Xavier Becerra đã tổ chức họp báo. Lãnh đạo tiểu bang cho rằng, chưa từng thấy lãnh đạo Bộ Tư pháp lại “hành động như Fox News hơn là một nhân viên thực thi công lực.”
Ông Brown tố cáo chính phủ ông Trump “toàn những dối trá,” và Tổng trưởng Tư pháp đang tìm cách làm hài lòng Tổng thống. “Những gì Jeff Sessions nói, đơn giản không đúng sự thật, và tôi kêu gọi ông ta nên xin lỗi người dân California vì đã đem dối trá của Washington đến California,” Thống đốc tuyên bố trước ký giả.
Vụ kiện cho thấy căng thẳng đang leo thang giữa chính phủ Trump và California, tiểu bang chống Tổng thống về những vấn đề như thuế, chính sách cần sa và từ chối hợp tác với nhân viên di trú trong việc bắt giữ và trục xuất di dân lậu. Cơ quan Thực thi Di trú và Quan thuế (ICE) tuyên bố sẽ tăng cường hiện diện tại California, và Tổng trưởng Tư pháp Jeff Sessions muốn cắt nguồn ngân sách liên bang đối với những chính quyền địa phương không hợp tác.
Vụ kiện được đệ lên vào lúc Bộ Tư pháp đang để mắt đến quyết định cảnh báo đột kích di dân của Thị trưởng Oakland Libby Schaaf mà ICE cáo buộc, nhờ vậy hàng trăm di dân lậu đã trốn được. Bà Schaaf vào hôm thứ Ba cho rằng, thành phố sẽ “tiếp tục thông báo tất cả dân chúng về quyền hiến pháp của họ.”
Luật của California nhằm đáp trả chính sách di trú cứng rắn của Tổng thống Donald Trump, gieo rắc nỗi sợ hãi trong các cộng đồng người nhập cư. Quyết định khởi kiện California cho thấy ông Sessions và ông Trump vẫn là đồng minh về vấn đề di trú và tội phạm, mặc dù mối quan hệ của họ ngày càng xấu đi, đặc biệt ông Trump vẫn thường tấn công Tổng trưởng Tư pháp và mới đây bị ông Sessions phản pháo.
Một trong ba điều luật của Caliornia cấm chủ lao động cho các nhân viên thực thi di trú liên bang vào cơ sở của mình, hay xem xét hồ sơ nhân viên mà không có trát của toà. Đây được xem là nỗ lực ngăn chặn các cuộc truy quét tại chỗ làm. Một luật khác cấm chính quyền địa phương ký hợp đồng với các công ty vụ lợi và ICE để giam giữ di dân. Bộ Tư pháp cho rằng, những luật này đã vi phạm điều khoản tối cao của Hiến pháp, dẫn đến luật tiểu bang không có hiệu lực vì mâu thuẫn với luật liên bang.
Tối cao Pháp viện củng cố sự ưu tiên chính phủ liên bang trong việc thực thi luật di trú khi ngăn chặn phần lớn luật di trú năm 2010 của tiểu bang Arizona cũng dựa trên căn cứ tương tự. Tối cao Pháp viện nhìn thấy một số điều khoản quan trọng làm suy yếu luật di trú liên bang mặc dù vẫn giữ nguyên điều khoản yêu cầu nhân viên cảnh sát, trong lúc thực thi công lực, có quyền hỏi tình trạng di trú của những người bị tình nghi là di dân lậu.
Ông Sessions đổ lỗi cho các chính sách dung dưỡng di dân lậu đã dẫn đến tội phạm và bạo lực băng đảng. Hồi tháng 7 năm ngoái, Tổng trưởng Tư pháp tuyên bố, chỉ có những thành phố hay tiểu bang hợp tác với nhân viên thực thi di trú liên bang mới được nhận các khoản bảo trợ tài chánh liên bang. California lập tức khởi kiện. Tiểu bang muốn toà xác nhận, luật của California tuân thủ theo luật di trú liên bang. Những người bảo vệ chính sách dung dưỡng di dân lậu cho rằng, họ đang gia tăng an toàn an ninh công cộng bằng cách thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau giữa các cộng đồng nhập cư và cơ quan thực thi công lực, trong khi cho phép các nguồn lực cảnh sát được sử dụng để chống tội phạm.
Sáng hôm nay, Tổng trưởng Tư pháp có bài phát biểu trước các hội viên Hiệp hội Nhân viên Cảnh sát California, và các nhóm đại diện Cảnh sát trưởng, cảnh sát quận, biện lý, các nhà điều tra ma tuý và Cảnh sát Tuần tra Xa lộ CHP.
Có sự chia rẽ về chính sách dung dưỡng di dân lậu trong hội viên các nhóm trên. Không một nhóm nào trong số trên mặn mà với luật hạn chế sự hợp tác với viên chức di trú, nhưng chỉ có Hiệp hội Cảnh sát trưởng Quận hạt California ra mặt phản đối và được một số viên chức ủng hộ.
Hương Giang (Theo AP)