KHÁNH HÒA, Việt Nam (NV) – Blogger Mẹ Nấm – Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người được chính phủ Mỹ vinh danh là phụ nữ can đảm trên thế giới, lần thứ hai bị nhà cầm quyền Việt Nam đưa ra tòa án phúc thẩm tại Nha Trang về cáo buộc chống phá chế độ vào sáng 30 Tháng Mười Một, giờ Việt Nam.
Cũng khá giống với phiên tòa đầu tiên khoảng nửa năm trước, tức hôm 29 Tháng Sáu, theo tường thuật của Facebooker Trịnh Kim Tiến, người cùng đi với bà Nguyễn Thị Tuyết Lan, mẹ của Như Quỳnh, đến phiên tòa: “Tòa ‘công khai’ 30 Tháng Mười Một, 2017, tại Nha Trang, hai đầu tòa bị chặn bằng hàng rào barie, công an sắc phục và an ninh thường phục.”
Trước đó, sáng 29 Tháng Mười Một, trong bài “Một phiên tòa ‘công khai’ nhưng không được quay phim, chụp hình dù là trên đường đi,” cô viết: “An ninh nói ‘chẳng biết chuyện gì sẽ xảy ra’ nếu cô Lan cố tình quay phim chụp ảnh. Buổi tối trước phiên xử phúc thẩm blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức Mẹ Nấm, an ninh Khánh Hòa đến nhà tìm gặp cô Nguyễn Thị Tuyết Lan, mẹ chị. Họ nói sẽ để cô đi đến tòa nhưng không được quay phim chụp ảnh bất cứ thứ gì về phiên tòa này.”
“Cô Lan nhìn thẳng vào mặt người nói: ‘Sao không cho tao đi được?’ Và bức xúc sau lời ‘khuyên nhủ’ không được chụp hình, quay hình một phiên tòa được quy định là ‘công khai:’ ‘Chụp trên đường cũng không được hay sao, tao cứ chụp thì sao?’” cô viết.
“Thì ‘chẳng biết chuyện gì sẽ xảy ra’ là câu trả lời của họ. Nghĩa là họ có thể làm mọi thứ bao gồm đánh đập, cướp giật và giam lỏng mọi người cho hết phiên tòa để ngăn cản thông tin về phiên tòa bị lan truyền ra ngoài. Phiên tòa diễn ra sớm hơn mọi phiên tòa, 7 giờ 30 sáng, thời điểm khá lý tưởng để hành hung những người đến dự phiên tòa với đủ loại kịch bản, từ sử dụng côn đồ cho đến ném gạch đá vào người dân,” cô viết tiếp.
Lúc 7 giờ 19 phút, Facebooker Trịnh Kim Tiến chụp hình bà Tuyết Lan bên ngoài phiên tòa với một hàng rào barie dài ghi rõ “Khu vực cấm phương tiện giao thông đường bộ.”
Hình ảnh này khiến Facebooker Luong Pham bình luận: “Buồn lắm! Nhìn cô Lan chỉ muốn khóc.” Còn Facebooker Lê Quang Sử khuyên: “Thôi về cụ ơi, án con cụ người ta đã có từ lúc bắt, xử án chỉ là trò hề của chế độ thôi.”
Facebooker Tuan Truong thì: “Một chính quyền nham nhở và một nền tư pháp nham nhở.”
Bình luận về “khu vực cấm” tại phiên tòa này, Facebooker Doanh Nguyen viết: “Tòa án của một nước mà lại xử trộm không được công khai cho mọi người được xem và chụp ảnh chỉ có tòa án rừng rú với xử như vậy.”
Còn Facebooker Nhi Hoàng bình luận: “Mọi thứ trong phiên tòa này sẽ được giữ đến… muôn đời sau! Giờ đây mình mới hiểu rõ, tại sao phải rút thẻ hành nghề Luật Sư Đôn trước khi phiên tòa khai đao!”
Được biết, hôm 26 Tháng Mười Một, Luật Sư Võ An Đôn – người tham gia bào chữa cho blogger Mẹ Nấm – bị Ban Chủ Nhiệm Đoàn Luật Sư tỉnh Phú Yên xóa tên khỏi danh sách đoàn luật sư của tỉnh này. Do bị khai trừ nên ông Đôn nghiễm nhiên không còn có thể tiếp tục hành nghề luật sư dù ông đã được Tòa Án Nhân Dân tỉnh Khánh Hòa cấp giấy phép bào chữa trước đó.
Tuy nhiên, dù không còn là luật sư nhưng ông Đôn vẫn đến dự phiên tòa.
Nói chuyện với Facebooker Trịnh Kim Tiến, ông cho biết: “Tôi nghĩ phiên tòa hôm nay sẽ có khả năng giảm án cho Mẹ Nấm bởi vì vụ án này dư luận quốc tế rất quan tâm, nhiều tổ chức quốc tế và các nước can thiệp. Thông thường những vụ án chính trị như thế này thì mỗi phiên tòa phúc thẩm thời gian diễn ra rất nhanh, khoảng một tiếng đồng hồ.”
Ông nhận định: “Việc làm của Quỳnh rất có ý nghĩa tích cực đối với sự phát triển của xã hội. Quỳnh đã thực hiện đúng quyền tự do ngôn luận của mình theo quy định của pháp luật nhưng bị tòa tuyên án 10 năm tù. Nếu mà giữ nguyên bản án này thì quá là man rợ.”
Bà Quỳnh, mẹ của hai con nhỏ, bị chính quyền Việt Nam ra lệnh bắt giam ngày 10 Tháng Mười, 2016, khi bà cùng mẹ một thanh niên tranh đấu dân chủ Nguyễn Hữu Quốc Duy (mới bị kết án ba năm tù về tội “tuyên truyền chống nhà nước”) tới trại giam để mẹ Duy xin được gặp con trai.
Bà là cái gai trong mắt nhà cầm quyền Việt Nam suốt nhiều năm qua. Các bài viết về thời sự Việt Nam của bà với những nhận xét sắc sảo và mạnh mẽ lên án các chính sách sai trái của chế độ lôi cuốn rất nhiều độc giả. Bà là một trong những thành viên sáng lập “Mạng Lưới Blogger Việt Nam” kêu gọi nhà cầm quyền hủy bỏ Điều 258 trong Luật Hình Sự kết án tù người dân chỉ vì họ bị vu cho tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ…”
Bà Quỳnh là một trong những người tích cực tham gia các cuộc biểu tình lên án công ty Formosa đầu độc môi trường biển miền Trung Việt Nam, chống Trung Quốc xâm phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam trên Biển Đông.
Bà từng tham gia các cuộc phổ biến ở nơi công cộng Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền, Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị. Bà cũng từng lập một hồ sơ liệt kê các vụ chết bất thường của người dân khi mới bị bắt vào trụ sở công an mà phần lớn đều đổ cho người ta “tự tử.”
Ngày 29 Tháng Ba, blogger Mẹ Nấm – Nguyễn Ngọc Như Quỳnh được Đệ Nhất Phu Nhân Tổng Thống Mỹ Melania Trump vinh danh và trao giải Phụ Nữ Quốc Tế Dũng Cảm năm 2017 trong một buổi lễ tại Bộ Ngoại Giao vì đã chứng tỏ “lòng can đảm, nghị lực và khả năng lãnh đạo trong công cuộc giúp tăng tiến cuộc sống của những người khác.”
Từ khi bà bị bắt giam đến nay, bà không được gặp mặt hai con và các người thân khác nên không ai biết tình trạng sức khỏe của bà ra sao tại nhà tạm giam tỉnh Khánh Hòa. (TS)