Văn phòng Thủ tướng Canada cho biết Trung Quốc đã hủy cuộc họp báo đã được lên kế hoạch với Thủ tướng Trudeau trong chuyến thăm làm việc cấp nhà nước tới Trung Quốc, theo tờ National Post.
Thủ tướng Justin Trudeau đã kết thúc cuộc hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc tại Bắc Kinh hôm 4/12, nhưng họ không thể đưa ra tuyên bố khi nào sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán về thương mại tự do chính thức. Hai nước đã trải qua nhiều tháng thảo luận thăm dò, buộc Trung Quốc phải kiên nhẫn rất nhiều khi Canada tìm cách bổ sung các điều khoản về môi trường, nhân quyền, lao động và các vấn đề về giới.
Hai nhà lãnh đạo đã đưa ra những lời phát biểu sau cuộc họp song phương, nhưng văn phòng của Thủ tướng Trudeau cho biết Trung Quốc đã hủy bỏ một cuộc họp báo đã được lên kế hoạch trước.
Mặc dù không đạt được bước tiến tiếp theo trong mối quan hệ thương mại với Canada, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã có những lời tốt đẹp dành cho Thủ tướng Trudeau và Canada tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Ông Lý Khắc Cường nói rằng: “Đây cũng là một minh chứng cho kỷ nguyên vàng của quan hệ song phương giữa chúng ta. Điều này cũng cho thấy tầm quan trọng của Ngài gắn liền với mối quan hệ giữa hai nước”.
Sau đó, tại một sự kiện khác, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói rằng Canada và Trung Quốc đã bước vào một “thời kỳ hoàng kim” của mối quan hệ giữa 2 nước, và cho biết Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục các cuộc thảo luận về thương mại.
Theo National Post, chính phủ của Thủ tướng Trudeau cho rằng họ vẫn còn đang cân nhắc liệu có chính thức bắt đầu đàm phán thương mại với Trung Quốc hay không. Chính phủ Canada đã đang thúc đẩy một khuôn khổ, nhằm mở rộng phạm vi đàm phán, bao gồm cả những vấn đề về môi trường, quản trị, lao động và giới tính.
Ngược lại, Trung Quốc cương quyết cho rằng thỏa thuận thương mại không nên bao gồm việc thảo luận về nhân quyền.
Trong khi đó, nhiều người Canada cho rằng một hiệp định thương mại tự do với Bắc Kinh sẽ không giải quyết được những mối quan ngại của họ về Trung Quốc, theo khảo sát gần đây của chính phủ Trudeau.
Bên cạnh những lý do về thương mại, độ tín nhiệm của Trung Quốc cũng trở nên bấp bênh hơn đối với người dân Canada trong những năm gần đây, do lo ngại về những vi phạm nhân quyền ở đại lục. Một trong những tình trạng vi phạm nghiêm trọng nhất là hoạt động bức hại những người tập Pháp Luân Công, hay Pháp Luân Đại Pháp, môn khí công được ca ngợi ở Canada nhưng bị chính quyền Trung Quốc đàn áp từ năm 1999.
“Tại Canada, chúng ta có đặc ân để có thể tận hưởng đầy đủ các giá trị của một xã hội dựa trên sự cởi mở và tự do, chúng ta nhận thấy tầm quan trọng của các nguyên lý trong Pháp Luân Đại Pháp; Chân, Thiện và Nhẫn”, Nghị sỹ Nathaniel Erskine-Smith cho biết trong lá thư của ông gửi Hiệp hội Pháp Luân Đại Pháp Toronto nhân ngày Pháp Luân Đại Pháp thế giới 2017.
Trước khi ông Trudeau đến Trung Quốc, nhiều nghị sỹ Canada cùng với một nhóm gồm 15 tổ chức vì nhân quyền đã nhiều lần kêu gọi Thủ tướng Trudeau lên tiếng đề nghị Trung Quốc thả tự do cho một học viên Pháp Luân Công người Canada bị bắt giữ bất công ở Bắc Kinh từ tháng 2 năm nay.
Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền đã thất vọng vì dường như ông Trudeau đã im lặng trước lời đề nghị này.
Phạm Duy