Chương trình Việt Nam hôm nay phát sóng tối 22/6 tiếp tục phát hàng loạt phóng sự liên quan đến những phát ngôn tục tĩu trên mạng xã hội, đặc biệt của những người nổi tiếng khiến dư luận bức xúc thời gian qua.
BTV Hoàng Dương bình luận: “Bên cạnh mặt tốt đẹp, không gian số ấy đang phơi bầy những góc khuất, mảng màu đen tối. Phát ngôn là quyền của mỗi người nhưng khi đã phát ngôn trên không gian mạng thì không còn là câu chuyện cá nhân của mỗi người. Chưa bao giờ chúng ta chứng kiến việc dùng mạng xã hội để kích động, tảy chay và trả đũa nhau khốc liệt đến vậy”.
Phóng sự dẫn chứng hàng loạt vụ chửi bới gần đây liên quan đến trọng tài dẫn dắt trận Việt Nam – UAE, chửi khi bình luận game, livestream bán hàng, dàn dựng bối cảnh studio để chửi cho chuyên nghiệp, clip chửi thề vạch mặt mọc lên nhan nhản. PGS. TS Trịnh Hoà Bình nói: “Tôi xem đó như là rác rưởi làm nhếch nhác môi trường mạng”.
Vòng xoáy phát ngôn gây thù ghét còn cuốn theo những người nổi tiếng, trong đó có một ca sĩ thần tượng rất quen mặt với khán giả, tuy đã được VTV làm mờ mặt nhưng ai cũng nhận ra giọng nói. Một nam diễn viên từng gây dấu với khá nhiều phim truyền hình cũng bị điểm tên.
PGS.TS Trần Thành Nam, ĐH Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội nhận định: “Phát ngôn văn minh trên mạng xã hội không phụ thuộc vào độ nổi tiếng, vị trí xã hội hay học hàm học vị của người nào đó. Có người nổi tiếng nhưng vẫn phát ngôn, hành động mang tính chất tục tĩu trên mạng xã hội chứng tỏ trình độ văn hoá, mức độ hàm dưỡng văn hoá của họ thấp”.
Ranh giới giữa tự do ngôn luận, bày tỏ thoá mạ và xúc phạm người khác chưa bao giờ mong manh đến thế.
Phóng sự tiếp theo có tên “Livestream vô văn hoá” mở màn bằng lời chửi bới vô văn hoá của một cựu người mẫu có “lịch sử” chửi bậy trên mạng xã hội bị VTV cho lên sóng gần đây. Bên cạnh đó, một cô gái xưng là hotgirl cũng bị điểm mặt khi mặc trang phục hở hang, phản cảm livestream bằng những từ ngữ vô văn hoá.
“Văng tục như một thành tố câu like, lời lẽ bậy bạ dùng như một cách thể hiện bản thân, thành xu hướng bình luận trên không ít không gian mạng. Sẽ ra sao khi sự thiếu chuẩn mực, lời nói khiếm nhã thô tục lại trở thành thứ mốt trên mạng mà ai cũng có thể nghe, phải nghe và bị nghe?”, BTV Hoàng Trang bình luận.
Ở phóng sự cuối cùng, VTV đề cập tới các giải pháp dọn “rác” trên mạng xã hội. Trong đó mới đây, Bộ TTTT đã ban hành bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Và để dọn sạch rác trên mạng cần sự vào cuộc quyết liệt hơn của các cơ quan chức năng, lẫn cộng đồng bằng cách giải pháp cụ thể hơn.
LS Đặng Văn Cường nói: “Loan tin, bịa chuyện vu khống và xúc phạm nhân phẩm, danh dự và uy tín người khác, hành vi đó vi phạm quy định của Điều 8, Điều 16, 17 và 18 của Luật An ninh mạng. Gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị xử lý hình sự, cụ thể là tội vu khống hoặc làm nhục người khác theo điều 155 hoặc 156 của Bộ luật hình sự năm 2015”.
Ông Lê Quang Tự Do – Phó Cục trưởng Cục PTTT và TTĐT, Bộ TTTT khẳng định: “Khi chúng ta có bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội thì mỗi cá nhân bên cạnh việc chấp hành pháp luật, chúng ta cũng coi đó là văn hoá khi tham gia không gian mạng. Văn hoá này không chỉ điều chỉnh ở pháp luật, không chỉ điều chỉnh ở xã hội mà còn điều chỉnh ở đạo đức”.
PGS. TS Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện VHNT QG VN nói thêm: “Chúng ta hy vọng hình thành nên một dư luận xã hội, tuyên truyền để tạo nên áp lực nhất định để hình thành cư xử đúng đắn trên mạng. Điều này vô cùng quan trọng với xã hội chúng ta ngày hôm nay, khi chúng ta biết rằng những hành vi trên mạng xã hội không chỉ đơn thuần mang tính cá nhân mà có tác động rất lớn với môi trường văn hoá của chúng ta”.
Mỹ Anh