Tỷ phú Chuck Feeney là người đầu tiên ở Mỹ bỏ ra tất cả tài sản của mình để làm từ thiện. Ông chính thức rỗng túi, đi thuê nhà khi đã ngoài 80 tuổi.
Tỷ phú giàu có keo kiệt với chính mình, song rộng rãi với mọi người
Chuck Feeney là một doanh nhân lỗi lạc, ông sở hữu hàng tỷ USD nhờ tập đoàn miễn thuế toàn cầu Duty Free Shoppers (DFS) do ông đồng sáng lập vào những năm 1960.
Mặc dù kiếm được rất nhiều tiền, với tổng tài sản lên tới 8 tỷ USD (theo New York Times), nhưng Chuck Feeney có cuộc sống riêng tư rất bình lặng và đơn giản. Ông không bao giờ thắt cà-vạt Hermes hay mang giày Gucci.
Theo tờ New York Times, trong nhiều năm ở New York, bữa trưa của Chuck Feeney không phải ở các nhà hàng sang trọng mà là ở khu nhà Irish Pavillion Tommy Makem trên phố East 57th – nơi ông ăn bánh mì kẹp thịt.
Những ai quen với Feeney một thời gian hẳn sẽ nhận ra rằng ông chưa từng mặc đồ hàng hiệu, đeo kính mát đã cũ, dùng đồng hồ mua ở các cửa hàng ven đường… Ông không có ô tô riêng mà chủ yếu di chuyển bằng xe buýt, túi xách thường dùng là túi vải, món ăn ưa thích là sandwich phô mai cà chua nướng chứ không phải là bất cứ món “sơn hào hải vị” nào…
Có lẽ, đối với mọi người, Feeney là một tỷ phú keo kiệt và bủn xỉn. Tuy nhiên, ông là một người đàn ông có tấm lòng đẹp.
Theo quan điểm của vị tỷ phú này, “bạn chỉ có thể mặc một chiếc quần vào cùng một thời điểm”. Ông thích kiếm tiền nhưng không muốn sở hữu chúng, tiền quá nhiều cũng không thể đem ra tiêu xài hết. Vậy nên, ông ghét sự phung phí và thường sống tiết kiệm tới mức tối đa.
Vì không muốn con cái trở thành con nhà giàu hư hỏng, tỷ phú Chuck Feeney đã cho chúng làm hầu bàn, bồi phòng khách sạn, thu ngân trong các kỳ nghỉ hè ngay từ khi còn nhỏ. Khi đến tuổi trưởng thành, các con của ông cũng phải lăn lộn kiếm sống như những người bình thường khác chứ không được thừa hưởng tài sản của cha. Feeney cho biết, đây chính là cách để ông giáo dục các con biết quý trọng giá trị của đồng tiền.
Tuy nhiên, sự nghiêm khắc của Feeney không làm cho con cái khó chịu. Con gái đầu của ông còn cho rằng, cách làm của người cha đã giúp họ sống như những người bình thường khác, làm được việc đáng làm và vẫn có đủ tiền để chi tiêu cho cuộc sống.
Ai sinh ra đều tay trắng, cuối cùng lại trắng tay ra đi…
Suốt hơn 30 năm qua, Chuck Feeney đã đi khắp thế giới để làm từ thiện từ tài sản 8 tỷ USD của mình. Ông tập trung vào các lĩnh vực giáo dục, khoa học, chăm sóc y tế,… tại Mỹ, Úc, Việt Nam, Nam Phi và Ireland.
Tại Việt Nam, quỹ Atlantic bắt đầu rót tiền vào chỉ vài năm sau khi chiến tranh kết thúc, tài trợ bắt đầu từ miền Trung như xây dựng trường Đại học Đà Nẵng.
Cuối năm 2016, Quỹ từ thiện Atlantic Philanthropies do ông sáng lập đã rót khoản tiền cuối cùng trị giá 7 triệu USD cho Đại học Cornell nhằm hỗ trợ sinh viên làm công tác dịch vụ cộng đồng. Chuck Feeney đã hoàn thành khát vọng “cho đi khi còn đang sống” và chính thức rỗng túi. Hiện tại, ông và vợ (Helga) đang sống trong một căn hộ thuê ở San Francisco.
Trả lời tờ New York Times, ông Feeney cho biết: “Bạn luôn lo lắng khi phải quản lý quá nhiều tiền như thế, nhưng chúng tôi dường như đã làm việc đó khá tốt”.
Quỹ Atlantic Philanthropies của Chuck Feeney bắt đầu sứ mệnh “làm rỗng túi” từ năm 1982 với ước mơ tạo ra sự thay đổi lớn cho cuộc sống của những người gặp khó khăn. Ông ước mơ mang lại hòa bình cho Bắc Ireland, hiện đại hóa hệ thống chăm sóc y tế của Việt Nam hay biến Roosevelt Island của New York trở thành một trung tâm công nghệ…
Cho đến nay, Chuck Feeney đã xây cả ngàn tòa nhà khắp châu lục, nhưng tên của ông không hề xuất hiện trong bất cứ công trình nào, từ trên các viên đá ốp tòa nhà hay trong các văn bản. Trong nhiều năm, quỹ Atlantic Philanthropies của Feeney yêu cầu những người được hưởng lợi không được công khai sự tham gia giúp đỡ của họ.
Truyền thông hỏi Chuck Feeney, vì sao ông lại quyên góp hết gia tài của mình? Câu trả lời của ông đơn giản và ngoài dự đoán của mọi người! Ông nói: “Bởi vì tấm vải che tử thi không có túi.”
Mỗi người đều là trần trụi sinh ra, cuối cùng cũng đơn độc ra đi, không ai có thể mang theo tài phú và danh tiếng mà bản thân đã đau khổ tìm kiếm cả đời.
(Chuck Feeney)
Chuck Feeney giờ đã 86 tuổi và quỹ Atlantic Philanthropies theo kế hoạch sẽ đóng cửa vào năm 2020.
Giàu có không lộ diện, nhiều tiền không tiêu xài hoang phí, làm từ thiện không cần ghi danh… Thế nhưng, tất cả những việc làm của ông được cả thế giới biết đến. Nó đã trở thành động lực cho nhiều người, là nguồn cảm hứng những người rất giàu có và nổi tiếng yêu thích làm từ thiện như Bill Gates và Warren Buffett.
Trần Phong (TH)