Sự khác biệt giữa những căn nhà cho thuê dài hạn và “vacation home” là một bên là nhà trống và một bên là căn nhà được trang hoàng như “nhà mẫu” vậy.
Các căn “vacation home” được trưng bày đẹp mắt và ngăn nắp với đầy đủ tiện nghi như TV, bếp, tủ lạnh, máy giặt, máy sấy.
Những người từ các tiểu bang của Mỹ hay các quốc gia khác trên thế giới, kể cả từ Việt Nam, đến thăm “thủ đô tị nạn” thích chọn “vacation home” vì dù đi đông hay ít người, giá tiền vẫn rẻ hơn là ở khách sạn.
Khác với khách sạn là khách ở “vacation home” phải tự làm giường và tự nấu ăn, giặt giũ.
Nhà nghỉ mát giá rẻ
Ông Charles Lương, chủ nhà ở Garden Grove nói: “Cứ coi như đây là căn nhà nghỉ mát của mình thì sẽ thấy dễ hiểu hơn.”
Giá nguyên một căn nhà từ ba đến bốn phòng, có giường ngủ cho 10 người, có cả vườn mà trung bình chỉ có $300 một ngày mà thôi.
Thông thường, ngoài tiền nhà, người thuê phải trả thêm tiền “clean-up” khoảng từ $120 đến $195 cho mỗi lần ở. “Đây là tiền dọn dẹp, giặt sấy tất cả mọi thứ trong, ngoài nên ở một ngày hay 10 ngày thì giá vẫn y như nhau thôi,” chị Penelope Phan, ở Westminster, nói.
Dĩ nhiên, giá cả sẽ khác nhau, tùy theo diện tích nhà, số phòng ngủ, phòng tắm và khu vực cũng như tuổi căn nhà.
Ông Stanley Nguyễn, có nhà ở Fountain Valley cho thuê, nói: “Nhà tôi ‘brand new’, có bốn phòng ngủ, 2 phòng tắm rưỡi, có thể cho 10 người ngủ thoải mái. Giá $380 ngày thường và $450 cuối tuần. Nếu ở 10 ngày liên tiếp thì tôi bớt 10%.”
Vài tuần trước Hè, hầu như khách du lịch không còn tìm được chỗ nào để thuê. Có thể nói từ giờ đến cuối năm, mọi “vacation home” đều có người đặt chỗ hết rồi.
Hiện giờ, nhà ông Stanley đã có người đặt cho đến qua Tết 2019.
Ngoài việc quá rẻ so với khách sạn, những căn nhà này còn có thêm lợi điểm khác là đủ rộng để tổ chức tiệc tùng, đình đám nữa.
Ông Stanley hài lòng nói: “Thường thì từ giữa Tháng Sáu đến đầu Tháng Mười là sổ tôi ‘kín’ hết. Nghỉ ngơi chút chút, từ giữa Tháng Mười Một đến qua Tết ta, sổ tôi lại ‘kín mít’.”
Ông thêm: “Khách cần ở một vài ngày, tôi có thể thu xếp, nhưng nếu ở cỡ một tuần thì chắc chắn hết cả rồi.”
Ông Trần Nguyên Tiến vừa sửa nhà ở Anaheim với mục đích cho thuê kiểu “vacation home”.
Ông vui vẻ giới thiệu: “Trong ngoài, trên dưới, tất cả mọi tủ, bàn ghế đều mới ‘lột nhãn’. Từ phòng ngủ tới phòng ăn, vô ‘ toilette’, mọi thứ đều ‘tinh khôi’.”
Ba căn nhà ông cho thuê dài hạn ở Stanton, Anaheim và Garden Grove suốt 15 năm nay đều được ông lấy lại để trang trí, bày biện thật đẹp đẽ rồi cho thuê ngắn hạn.
“Cho thuê nhà dài hạn là nhờ người khác chia tiền nhà với mình chứ đâu có lợi lộc gì. Cho thuê ‘kiểu này’ có lời hơn nhiều,” ông Tiến chia sẻ.
Như vậy thì trong tương lai, khu Little Saigon sẽ không còn nhà cho thuê “kiểu bình thường” nữa sao?
Không chắc.
‘Vacation home’ thế nào là bất hợp pháp?
Vì cho thuê nhà ngắn hạn “kiểu vacation home” hiện là hiện tượng kinh doanh bất hợp pháp trong nhiều thành phố ở Orange County.
Một nhân viên phòng “code enforcement” ở Anaheim nói: “‘Ngắn hạn’ được thành phố định nghĩa là dưới 30 ngày. Cho thuê giống kiểu khách sạn mà không đóng thuế là bất hợp pháp 100%.”
Ở Anaheim, tiền vi phạm trong việc này là $1,000 lần đầu và sẽ bội tăng nếu tiếp tục sai phạm.
Thành phố Garden Grove cũng rất rõ về việc cho thuê nhà ngắn hạn.
Trong website, thành phố thông báo: “Cho thuê (nhà) nghỉ mát ngắn hạn trở nên phổ biến gần đây. Tuy nhiên, thành phố Garden Grove cấm việc này trong khu cư trú (residential zones)… Cho thuê (nhà) ngắn hạn là một sai phạm có thể bị phạt đến $1,000 một ngày, sáu tháng tù ở, hay cả hai.
Ông David Dent, giới chức Garden Grove nói: “Cứ mỗi lần vi phạm có thể bị tính thêm những sai phạm khác và bị tính thêm tiền phạt cho mỗi vi phạm.
Thành phố Westminster cũng không cho phép thuê nhà ngắn hạn và tiền phạt cũng là $1,000 lần đầu.
Nhân viên “code enforcement” tại Fountain Valley cho hay hiện giờ họ chấp nhận việc cho thuê nhà ngắn hạn với điều kiện chủ nhà phải có mặt ở đó.
Giới chức tại những thành phố cấm cho thuê “vacation home” cho biết rằng hầu như tất cả các vi phạm đều do hàng xóm chung quanh những căn nhà này báo cho họ.
Một nhân viên “code enforcement” chỉ muốn lấy tên “Vinny” nói: “Nếu chủ nhà hối lộ hàng xóm thì không ai biết gì cả. Nhưng nếu hàng xóm quan tâm đến an ninh khu xóm và sự yên ổn của họ và gia đình thì không ai hối lộ được.”
Không như người thuê nhà dài hạn, du khách thường thích nhậu nhẹt ồn ào từ sớm đến rất khuya. Hết nhóm này đến nhóm khác, họ tổ chức “party” liên tiếp, gây ảnh hưởng đến lối xóm.
Ông Clayton Roberts, cư dân Huntington Beach, nói: “Tôi hoàn toàn chống đối chuyện biến nhà thành ‘mini hotel’. Chủ nhà trốn thuế, khách tới gây ồn ào và mất an ninh khu xóm, giành chỗ đậu xe của cư dân. Họ ở mấy bữa rồi đi nên họ bất chấp. Tôi luôn luôn báo cho ‘code enforcement’ lập tức.”
Ông giải thích: “Nhiều người lạ mặt ra vô khu xóm, chắc chắn sẽ có nhiều chuyện không hay xảy ra, từ trộm vặt cho đến nhiều chuyện lớn hơn. Đây là khu vực nhà ở, tôi không thích người say rượu lái xe quanh nhà tôi.”
Ông khoe: “Tôi từng ‘đóng cửa’ năm ‘vacation home’ từ năm đầu năm 2016 đến nay. Nếu thành phố không giải quyết, tôi gọi IRS.”
Người bản xứ cũng cho thuê phòng ngắn hạn nhưng thường có treo bảng hiệu hẳn hòi. Họ gọi là “bed and breakfast”, viết tắt là “B&B” hay “BnB”. Chủ nhà thường ở chung và có phục vụ thức ăn.
Ý kiến từ chính quyền thành phố: “không có cách nào hợp thức hóa việc cho thuê nhà ngắn hạn”
Dù “nở rộ” như vậy, nhưng thực tế hầu như không thành phố nào trong khu vực Little Saigon cho phép việc cho thuê nhà theo kiểu “vacation home” cả, cho dù chủ nhà muốn đóng thuế đàng hoàng.
Vẫn biết nếu cho phép cư dân cho thuê nhà ngắn hạn, thành phố sẽ thu được một số tiền thuế đáng kể, nhưng họ không thể làm gì vì vấn đề phân chia khu vực.
Ông Chet Simmons, phụ tá quản trị thành phố Westminster, nói: “Dứt khoát là không có cách nào hợp thức hóa việc cho thuê nhà ngắn hạn.”
Ông thêm: “Trước hết, cho thuê nhà theo kiểu ‘mini hotel’ trong khu cư dân là một điều nghịch lý và phạm pháp. Sau nữa, luật lệ về ‘zoning’ (chia khu vực) rất rõ ràng. Khu cư dân là để ở, không phải để cho thuê. Muốn cho thuê thì phải nằm trong khu thương mại.”
Ông Joshua Aronsen, nhân viên “code enforvement” của Fountain Valley, trình bày: “Nếu chủ nhà hay một ‘cư dân dài hạn’ ở chung nhà, họ có thể cho thuê nhà ngắn hạn nhưng không được quảng cáo trên báo hay internet là có ‘B&B’ (vacation home) cho thuê.”
Tại Garden Grove, ông Omar Sandoval, luật sư thành phố, cho biết cách duy nhất để hợp thức hóa chuyện cho thuê nhà ngắn hạn là đưa sự việc ra Hội Đồng Thành Phố, yêu cầu họ sửa lại luật. “Nhưng đây là một công việc rất tốn thời gian và quyết tâm mà kết quả vô cùng mong manh,” ông nói.
Trong quá khứ, đã có người đề nghị việc này ra Hội Đồng Thành Phố, nhưng lại có số đông người lập tức phản kháng và Hội Đồng Thành Phố dẹp chuyện này luôn, ông cho biết.
Ông thêm: “Trước đây, (thành phố) Anaheim cho phép chuyện cho thuê nhà ngắn hạn, nhưng vì có quá nhiều rắc rối xảy ra, họ ra lệnh cấm tuyệt đối rồi,” ông thêm. “Chính vì vậy mà hy vọng có thể sửa lại luật này tại mọi thành phố quanh đây đều coi như một sự tốn công thôi.”
Hiện tại, tại Anaheim có vài người còn giấy phép cho thuê nhà ngắn hạn, nhưng thành phố sẽ không cấp giấy phép mới nữa.
Tại các thành phố khác như Huntington Beach, Stanton, Cypress, Orange, v.v., luật cấm cho thuê nhà ngắn hạn đều như mhau và không có cách nào để chủ nhà có thể hợp thức hóa việc này được. (Đằng-Giao)