Tại sao Tổng thống Trump lại “chọn” 7 nước gồm Iraq, Syria, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen cho danh sách cấm nhập cảnh vào Mỹ mà không phải là những nước khác có người Hồi giáo chiếm đa số như Ả Rập Xê Út, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ hay Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)?

Ở một đất nước mà mọi quyết định của tổng thống đều bị “soi mói tới cùng” như Mỹ, câu hỏi vì sao trong tình huống ầm ĩ này không thể nào không được đặt ra. Luật sư trưởng về các vấn đề đạo đức dưới thời cựu tổng thống George W. Bush, ông Richard Painter đặt vấn đề: “Somalia có tên trong danh sách nhưng Ả Rập Xê Út thì không. Người dân Somalia sẽ bảo đó là một quyết định tùy tiện. Còn một vấn đề nữa, người ta sẽ đặt câu hỏi đó có phải vì tổng thống làm ăn với Ả Rập Xê Út mà không làm ăn với Somalia hay không”.

Không phải ngẫu nhiên mà vấn đề xung đột lợi ích lại được đưa ra ở đây. Trong danh sách các nước bị ông Trump cấm cửa, không có một quốc gia nào mà Trump Organization – tập đoàn đồ sộ của tỉ phú Trump – đang làm ăn. Trong bản công khai tài chính mà ông Trump công bố trong giai đoạn tranh cử tổng thống, ông khai báo có 2 công ty làm ăn ở Ai Cập, 8 công ty làm ăn ở Ả Rập Xê Út. Còn ở UAE, Trump Organization liên kết với một tỉ phú địa phương để xây dựng 2 sân golf.

Chống đối lệnh cấm nhập cảnh của ông Trump tại Oregon (Mỹ) Reuters

Trong bối cảnh đó, Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus đã lên tiếng bảo rằng danh sách 7 nước đã được Quốc hội và cựu tổng thống Obama chọn sẵn. Rồi ông thòng thêm: “Điều này không có nghĩa những nước khác sẽ không bị thêm vào trong một sắc lệnh hành pháp sau đó”.

Quay lại với vai trò của cựu tổng thống Obama. Tất nhiên ông không từ ngoài mà thò tay vào Nhà Trắng chọn lọc danh sách giúp ông Trump. Cựu tổng thống Obama cũng là người kịch liệt chống đối lệnh cấm nhập cảnh: ông tuyên bố chống lại sự phân biệt đối xử dựa trên cơ sở niềm tin, tôn giáo.

Kiều Oanh