Tạo được nét riêng qua phong thái dịu dàng, cuốn hút bằng giọng nói truyền cảm, mềm mại, toát lên vẻ điềm đạm, phúc hậu, cùng với khuôn mặt xinh xắn, thanh thoát, là những ưu điểm của xướng ngôn viên trẻ Khoa Cát của đài truyền hình Saigon TV 57.5.
Cô được khán giả mến mộ qua phần đọc tin tức mỗi ngày và trong phần Tin Tức Cuối Tuần xuất hiện cùng với xướng ngôn viên Thanh Tâm, tạo nên một cặp “đẹp đôi” và rất “ăn ý” với nhau.
Khoa Cát tên thật là Nguyễn Khoa Cát, là cháu gọi cố Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam (1927-1975) bằng bác [Ông nguyên là Tư lệnh Quân Đoàn IV & Quân Khu 4, một trong bốn Quân Đoàn chủ lực của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Là một trong năm tướng lĩnh của Việt Nam Cộng hòa đã tự sát khi biến cố 30 tháng 4 năm 1975 xảy ra].
Khoa Cát đến Hoa Kỳ định cư khi đã 20 tuổi. “Vì vậy tiếng Việt của em rất rành rồi. Thời gian đầu mới đến em có ghi danh học college với ý định sẽ đeo đuổi ngành học thiết kế nội thất, vì em rất thích mỹ thuật và thấy mình có năng khiếu với ngành này,” Khoa Cát tâm sự để mở đầu cho câu chuyện về cơ duyên đã đưa cô đến với công việc xướng ngôn viên truyền hình.
Từ công việc MC đến một xướng ngôn viên truyền hình
Khoa Cát cho biết, “MC mới là công việc đầu tiên của em tại đây, cơ duyên đến với nghề này là qua nhóm The Friends. Dù trước đó em chưa có kinh nghiệm làm truyền hình hay MC gì hết, nhưng vô tình khi đó anh Luân Vũ (là trưởng nhóm The Friends) gặp em đi xem show của The Friends, anh đã mời em làm MC cho nhóm. Khi đó em không biết em có làm được không, em cũng không rõ vì sao anh Luân Vũ lúc đó lại nghĩ là em làm được mà mời em. Em cũng làm thử.”
Khoa Cát kể, “Nếu em nhớ không lầm thì show đầu tiên em làm MC là vào khoảng năm 2006, ở rạp Rose Center, đêm nhạc Từ Công Phụng. Theo em nhận thấy em làm MC chương trình đầu tiên không tốt, không thể làm được 100 phần trăm những gì em muốn. Em không tự nhiên khi nói, vì em mới quá, mà hai MC là em và anh Thắng (là thành viên của nhóm The Friends) lại chưa bao giờ làm việc với nhau. Những phần giới thiệu em viết trước, khi lên sân khấu em chỉ hoàn toàn đọc lại diễn cảm thôi. Dù vậy, sau chương trình đầu tiên đó, mọi người vẫn khen. Vì khi em đọc lại phần soạn sẵn rất mượt mà thành ra không có lỗi gì cả. Nhưng theo cá nhân em, một MC khi lên sân khấu chỉ có đọc lại những gì mình đã soạn sẵn ra giấy thì với em chưa có thể hiện được hết khả năng của một MC.”
Khoa Cát cho biết sau show đầu tiên, cô được tiếp tục mời làm MC những show sau của nhóm The Friends và được giao làm một mình. “Lần này em nói nhiều hơn là em đọc, em chỉ soạn những ý em muốn nói, khi lên sân khấu em cầm cuốn sổ nhỏ để nhớ những ý chính cần nói, rồi em nhìn khán giả và nói tự nhiên, chứ không muốn khán giả nhìn mình đọc như một bài diễn văn. Sau chương trình em đã được khán giả khen ngợi rất tốt.
“Thường thì khi nhận lời làm MC, em tìm hiểu rất kỹ một bài hát để giới thiệu, em thường lồng vào đó những câu chuyện có liên quan đến bài hát để dẫn vào. Khán giả của riêng The Friends không đông, hầu như chỉ có một thành phần những người thích nghe nhạc của The Friends tổ chức, show nào họ cũng có mặt, đã cho em những phản hồi rất tốt, em vui lắm.”
Sau khi làm với The Friend một vài show nhạc, Khoa Cát thấy mình có khả năng làm MC chứ trước đó thì không biết là mình có khả năng này. Bấy giờ đài VHN-TV tuyển xướng ngôn viên, cô đã mạnh dạn nộp đơn vào thi tuyển và vào làm tại đài từ năm 2007. “Ban đầu, đài giao cho em làm xướng ngôn viên chương trình nhạc yêu cầu, nhạc chủ đề. Nhưng em lại rất thích đọc tin tức, nhất khi gặp anh Thanh Tâm, là xướng ngôn viên đọc tin tức của đài, em rất thích làm việc chung với anh Thanh Tâm. Vì anh rất chuyên nghiệp trong công việc xướng ngôn viên, dù đây chỉ là nghề tay trái của anh.
“Nhưng lúc đó ban giám đốc VHN- TV cho rằng nhìn em còn trẻ quá, em đọc tin, người nghe sẽ không tin đâu, vì nhìn em không chững chạc. Đến khi người đọc tin cùng với anh Tâm bận gì đó không thể làm được nữa, thì anh Tâm mới yêu cầu ban giám đốc VHN- TV anh muốn đọc tin với em, khi đó chủ đài mới đồng ý cho em đọc một tuần một lần thôi, em mừng lắm, cố gắng làm tốt và trong thời gian đó em học hỏi được từ anh rất nhiều.”
Tạo nét riêng của công việc xướng ngôn viên tin tức
Những xướng ngôn viên tin tức thường không phải là những người trực tiếp viết tin mà chỉ là người đọc lại phần tin đã được các phóng viên khác viết và có người biên soạn, tổng hợp lại. Một trong những nhiệm vụ khó nhất của một xướng ngôn viên tin tức là đọc lại văn bản do người khác viết một cách thật ấn tượng đến người nghe. Phải trình bày ý tưởng làm sao một cách xác thực trong tâm trí người nghe. Người xướng ngôn viên tin tức giỏi là phải có cá tính, phong cách riêng của họ khi truyền đạt thông tin, người đó nói như là đang nói với từng cá nhân chứ không phải nói với một đám đông. Đây cũng chính là những điều mà Khoa Cát học hỏi từ “đàn anh” Thanh Tâm mà đến nay cô vẫn xem như hành trang quý giá cho mình.
Khoa Cát chia sẻ, “Không chỉ đọc trôi chảy, đúng chính tả, tạo cho người nghe sự dễ chịu, mà điều quan trọng không kém là cách mình thể hiện con người mình, thể hiện tính cách mình khi đọc tin. Vì nếu chỉ ngồi đọc tin thôi, thì rất nhạt nhòa. Cần thể hiện cá tính của mình, có thể khán giả thích hoặc ghét, nhưng như vậy thì sẽ có nét đặc biệt hơn. Em và anh Thanh Tâm làm việc với nhau rất ăn ý khi cả hai cùng xuất hiện trong phần đọc tin. Em không diễn xuất nhiều khi đọc tin như anh Thanh Tâm, vì em có tính hay mắc cỡ. Tuy nhiên tin nào cần phải diễn tả vui nhộn thì em cũng có diễn xuất 1 chút khi đọc tin đó.”
Khoa Cát cho biết nhờ yêu thích đọc tin, chịu khó học hỏi và được “đàn anh” Thanh Tâm hướng dẫn tận tình, nên một thời gian sau cô đã được ban giám đốc đài VHN-TV giao cho đọc tin với xướng ngôn viên Thanh Tâm mỗi ngày. Song song Khoa Cát tiếp tục được giao phụ trách nhạc yêu cầu, nhạc chủ đề…
Khoa Cát giải thích, “Em thích đọc tin tức vì em muốn biết thêm nhiều thông tin. Khi em không làm nghề xướng ngôn viên, có khi những tin tức em không bao giờ đọc cả, em chỉ đọc những tin em thích thôi. Khi làm xướng ngôn viên đọc tin tức, em phải đọc tất cả, giúp em được mở mang thêm những kiến thức mới.”
Khoa Cát kể thêm, “Khoảng năm 2009-2010 em rời đài VHN-TV, vì có vài chuyện không vui mà không tiện nói ra, nên em chia tay với đài VHN, chứ thật ra khi làm ở đâu, em chỉ muốn làm tại đó lâu dài, không thích thay đổi nhiều. Em về làm tại đài Saigon TV khoảng 5 năm nay. Khi em về Saigon TV khi đó đài có rất đông xướng ngôn viên. Bây giờ cũng vậy, đài Saigon TV có rất nhiều show giải trí, với nhiều nữ xướng ngôn viên xinh đẹp, thành ra em không còn cơ hội làm thêm show nào khác ngoài đọc tin tức, em cũng thích như vậy để không bị phân tâm nhiều. Ban đầu, anh Nam giám đốc đài muốn em đi ra phỏng vấn ở bên ngoài làm những phóng sự cộng đồng, nhưng em cho biết cái em làm tốt nhất là đọc tin tức trong studio, còn ra phỏng vấn bên ngoài thì em không giỏi.”
Về thuận lợi của mình khi làm xướng ngôn viên tin tức, Khoa Cát nói, “Em vốn có năng khiếu đọc, và học từ anh Thanh Tâm, em có sửa đổi theo tính cách của em để tạo cách riêng cho mình. Đặc biệt khi nhìn chữ của các bản tin từ máy prompter để đọc khi thu hình đối với em rất dễ dàng, mắt em nhìn rất tự nhiên, không gây khó chịu cho khán giả là em đang dán mắt vào màn hình nhìn chữ để đọc. Em rất thích mặc áo dài để đọc tin tức, từ lúc còn làm ở đài VHN-TV, khán giả đã rất thích em mặc áo dài.
“Nhưng khi vào làm tại Saigon TV, ban giám đốc đài không thích em mặc áo dài, vì đài khác với những đài kia, nữ xướng ngôn viên đọc tin tức chỉ mặc vest thôi. Lúc đó em buồn lắm, vì chỉ thấy tự tin nhất khi mặc áo dài, vì đây là trang phục em mặc đẹp nhất so với những trang phục khác. Đến khi anh Thanh Tâm vào làm chung với em tại đài, anh thuyết phục được anh Nam, cuối cùng anh Nam đồng ý cho em mặc áo dài đọc tin và từ đó đến nay em đọc tin khi mặc áo dài. Khán giả cũng nhận thấy em mặc áo dài đẹp hơn mặc vest.”
Còn về khó khăn khi làm xướng ngôn viên đọc tin tức, Khoa Cát chia sẻ, “Ngôn ngữ của VNCH và ngôn ngữ ở trong nước là một điều rất khó khăn với mọi xướng ngôn viên sinh sau đẻ muộn như em. Những cô chú ở Sài Gòn trước 1975 không bị vấn đề đó, vì họ biết hồi xưa họ dùng những từ ngữ nào, còn em sinh sau 1975, em không biết hồi xưa dùng từ nào, còn từ đang dùng là từ của bây giờ hay của hồi xưa, em không biết được. Em gặp rất nhiều khó khăn về điều này. Vì vậy em phải list những từ VNCH để sửa lại những từ mới sau này, dù tin em đọc do người khác biên soạn, nhưng khán giả chỉ nghe trực tiếp từ em, thành ra em luôn phải sửa lại những từ không phù hợp với khán giả ở bên này. Vì có khi những người biên tập tin là những người trẻ như em, họ cũng không biết từ nào mới, cũ, có thể họ edit lại những tin từ báo Việt Nam, bị xót những từ mà khán giả bên này nghe không chịu nổi. Vì vậy em vừa đọc, em vừa sửa luôn. Ví dụ những từ như bức xúc, sự cố.
“Thêm một khó khăn với em là phần biên tập tin tức, em không đủ thời gian để đảm nhận biên tập phần tin cho em đọc mỗi ngày, đài Saigon TV có người làm biên tập phần tin tức. Nhưng có đôi khi phần tin biên soạn vẫn chưa hay lắm. Phần tin đọc cuối tuần với anh Thanh Tâm thì rất thú vị, vì anh Tâm bỏ hết tâm sức vào soạn những tin này, nên phần tin này rất sinh động. Em rất thích đọc phần tin cuối tuần, còn tin ngày thường thì đôi khi có ngày phải edit lại. Em chỉ mong tin ngày thường cũng hay như tin cuối tuần mà anh Thanh Tâm biên soạn.”
Nói về công việc MC, Khoa Cát cho biết, “Trong thời gian em làm tại đài VHN-TV, em làm MC một vài chương trình của nhóm The Friends đến năm 2008. Sau đó em được mời làm MC vài show đại nhạc hội ở casino như Pechanga … Những show này đông khán giả, chương trình lớn hơn, nhưng em vẫn không thích bằng làm những show nhỏ với The Friends. Vì em quen cảm giác khán giả ngồi gần mình, mình nhìn vào mắt họ, thấy được phản ứng của họ, những điều mình giới thiệu trong chương trình đi thẳng tới tim họ và được biết liền cảm xúc của khán giả thích hay không thích.
“Đến khi làm MC trên sân khấu lớn, em có cảm giác mình đang đứng nói một mình, không có cảm xúc tốt bằng làm với nhóm The Friends. Nên em làm vài show thôi rồi không nhận nhiều show nữa vì thấy nghề MC không được đúng như ý em muốn. Sau này em nhận rất ít show làm MC. Khi có bầu nơi nào mời làm MC, em suy nghĩ rất kỹ thể loại của show đó có hợp với em không, vì em thấy em chỉ làm cái gì em thích thì mới hay nhất. Còn nếu em làm MC cho chương trình với thể loại nhạc em không thích thì em không thể khen nó hay, hoặc ca sĩ đó hát em không thích, em không thể khen ca sĩ đó được, vì vậy thà là không làm.”
Khoa Cát nói thêm, “Em chỉ nhận làm MC chương trình âm nhạc thuần túy, chứ không nhận MC những chương trình khác như thi hoa hậu, gây quỹ từ thiện… vì em sẽ bị áp lực là mình sẽ làm không hay, do những thể loại này không phải sở trường của em. Em không dám nhận làm MC những chương trình nằm ngoài khả năng của em.”
Tình yêu nghề
Đối với Khoa Cát, “Công việc nào cũng cần đam mê và sự chuẩn bị tốt, nếu mình bỏ hết tâm huyết của mình vào làm, thì công việc sẽ tốt, còn nếu mình yêu thích nữa thì kết quả sẽ càng tốt hơn rất nhiều. Em nghĩ mỗi người sẽ hợp với công việc khác nhau nên hãy chọn việc mình thích nhất để làm, bỏ hết tâm sức mình vào thì tự nhiên công việc mình làm sẽ tốt hơn và mọi người sẽ nhìn nhận thành công của mình. Như em rất thích công việc MC và xướng ngôn viên đọc tin, là hai công việc khá tương đồng, MC thì thiên về nghệ thuật hơn.
“Khi làm MC phải tìm hiểu thật nhiều đề tài mình giới thiệu, khi nói với khán giả thì lúc nào cũng phải có thông tin ít nhất liên quan đến bài hát, nhạc sĩ…Còn xướng ngôn viên có phần đơn giản hơn MC, có cái khó là khô khan hơn, vì phải đọc về tin tức chiến tranh, bạo động, giết người hàng loạt… nhưng khi mình đưa tin tức đến khán giả, em đọc làm sao cho giọng đọc hay nhất, tránh đọc đều đều gây buồn ngủ cho khán giả, hoặc gây khó chịu cho khán giả.”
Song song với công việc chính là một xướng ngôn viên đọc tin trên đài Saigon TV 57.5, hiện nay Khoa Cát còn bận rộn với tổ ấm nhỏ của mình trong vai trò người vợ và phụ giúp chồng là một kiến trúc sư có văn phòng riêng.
Khoa Cát nói, “Cuộc sống của em tương đối ổn, vì kinh tế của gia đình thì có chồng lo là chính. Theo em biết, nhiều xướng ngôn viên tại các đài Việt ngữ nếu làm công việc này là chính, thì phải làm thêm việc lấy quảng cáo cho đài thì mới có thể đủ sống. Em chỉ ước mong ngành truyền thông của Việt Nam ở hải ngoại có thể phát triển rộng hơn. Những cơ sở thương mại quảng cáo nhiều hơn, để các đài phát triển mạnh mẽ hơn, khán giả đông hơn để các đài mạnh hơn, thì các xướng ngôn viên, những người cộng tác với ngành truyền thông có thể có những cơ hội tốt hơn để người ta chuyên tâm vô làm nghề chính của mình thì hay hơn.”
Chia sẻ thêm về tình yêu với công việc xướng ngôn viên, Khoa Cát chân thành bày tỏ, “Em rất hạnh phúc với công việc xướng ngôn viên đọc tin tức. Em luôn nghĩ khi mình làm được việc mình thích và làm tốt thì thật hạnh phúc. Em rất thích nghề em làm hiện nay và cố gắng làm tốt để khi khán giả mở tivi lên thấy em, mọi người không cảm thấy khó chịu thì em vui rồi. Còn nếu mọi người yêu thích em hơn, cho em nhiều tình cảm hơn thì đó là niềm hạnh phúc lớn.
“Em cám ơn nhật báo Viễn Đông cho em cơ hội tâm sự với khán giả những tâm tình của mình, cám ơn quý khán giả lâu nay ủng hộ em, thương yêu em và dành nhiều tình cảm cho em, em biết được điều này khi đi ra đường, gặp mọi người trong cộng đồng, dành cho em những tình cảm yêu thương. Đó là những món quà vô giá mà em có được từ công việc của mình. Vì vậy, em sẽ không ngừng học hỏi và hoàn thiện mình hơn để không lòng yêu thương của khán giả.” (bh)
Xướng ngôn viên Thanh Tâm
Nhu cầu muốn biết những thông tin nóng hổi về các sự kiện đang diễn ra, cập nhật những tin tức mới nhất dường như là thói quen của rất nhiều người khi đọc báo, lướt web, xem truyền hình hoặc nghe radio. Riêng với phần tin tức trên truyền hình nếu được người xướng ngôn viên không chỉ có giọng đọc truyền cảm, đúng chính tả, ngắt câu rõ ràng, mạch lạc, mà còn sôi nổi, thậm chí là hài hước với những lời bình luận thông minh, dí dỏm, sắc sảo tạo sinh khí cho chương trình, thì chắc hẳn sẽ thu hút được người xem nhiều hơn.
Chính từ ý tưởng này mà xướng ngôn viên Thanh Tâm đã chọn làm phong cách riêng cho mình mỗi khi xuất hiện trong vai trò xướng ngôn viên đọc tin tức, kể từ khi anh còn làm tại đài VHN-TV trong phần đọc tin mỗi ngày. Và từ năm 2010 đến nay anh đảm nhận luôn phần biên soạn toàn bộ phần tin cho anh và xướng ngôn viên Khoa Cát cùng đọc, trong phần Tin Tức cuối tuần (phát hình vào chiều tối thứ Bảy và Chủ Nhật) trên đài truyền hình Saigon TV (57.5) kéo dài khoảng 1 tiếng 10 phút).
Nếu người xướng ngôn viên đọc tin tức nắm chắc vấn đề biết mình đang đọc cái gì và biết phải đọc như thế nào, chắc chắn sẽ hay hơn và tự tin hơn. Đó cũng chính là điều mà khán giả cần. Hiểu rõ điều này, nên khi về làm tại đài truyền hình Saigon TV, xướng ngôn viên Thanh Tâm đã xin phép ban giám đốc đài cho anh được đảm nhận việc biên soạn tin tức khi anh đọc.
Thanh Tâm tâm sự, “Phong cách của tôi khi đọc tin tức khác với phong cách của đài Saigon TV từ xưa giờ, nghĩa là xướng ngôn viên phải nghiêm nghị, chững chạc, đạo mạo. Còn phong cách của tôi thì hơi quậy một chút, sống động chút. Tôi rất cảm ơn anh Nam (giám đốc đài Saigon- TV) đã đồng ý cho tôi giữ phong cách này của mình khi đọc tin trên đài Saigon TV. Không ngờ được khán giả đón nhận đến nay luôn.
“Đặc biệt là lần đầu tiên trong phần tin tức cuối tuần trên đài do tôi biên soạn kể từ khi về đài cho đến nay, có thêm phần điểm phim rất hào hứng. Vì theo tôi, tin tức cuối tuần cần phải nhẹ nhàng, vui, chứ không nên quá chú trọng những tin về bạo động, chiến tranh. Đây là một thử nghiệm mới để xem khán giả có đón nhận hay không. Ngoài ra còn có phần tin cuối về tin giật gân, tiếu lâm, để Thanh Tâm và Khoa Cát cùng tung hứng với nhau rất vui, đem lại sự thoải mái cho khán giả.”
Để có thể trở thành một xướng ngôn viên truyền hình nhận được nhiều thiện cảm từ các khán giả, đòi hỏi người đó phải có ngoại hình đẹp, giọng nói hay. Điều này xướng ngôn viên Thanh Tâm hội đủ. Với vẻ ngoài điển trai, bảnh bao, giọng đọc sáng, rõ, giàu biểu cảm. Vì khán giả của truyền hình không chỉ có nhu cầu biết thông tin mà còn có nhu cầu thoải mái khi tiếp nhận thông tin. Thường thì phong cách của một xướng ngôn viên được khán giả yêu mến chính là thể hiện cách giao tiếp ấm áp và tự nhiên như đang nói với một người bạn, người thân. Đây cũng chính là ưu điểm của xướng ngôn viên Thanh Tâm có được khi anh phụ trách mục Tin Tức cuối tuần trên đài Saigon TV.
Không chỉ phụ trách phần tin cuối tuần, anh còn đảm nhận vai trò biên tập chính của chương trình talk show “Ta Chat” trên đài Saigon TV. Có thể nói, phong cách và tiết tấu của tác phẩm truyền hình phụ thuộc rất nhiều vào phong cách và tiết tấu xuất hiện trước ống kính cuả người dẫn chương trình. Chính người dẫn chương trình mới là yếu tố sống động nhất trong chương trình truyền hình. Sự trẻ trung, cách ăn mặc, lối dẫn chuyện của người dẫn sẽ tạo sinh khí cho chương trình. Talk show Ta Chat của Thanh Tâm phụ trách có được những nét hay kể trên.
Anh cho biết, “Khi thực hiện show Ta Chat tôi muốn bày tỏ quan điểm của những người thuộc thế hệ 1.5, 2.0 gốc Việt sống tại Mỹ như cá nhân tôi về những vấn đề trong cuộc sống. Tôi mời những người bạn thuộc thành phần khác nhau, chương trình gồm có bốn người, hai nam, hai nữ, có người độc thân, có người đã có gia đình, để xem quan niệm mỗi người có khác nhau như thế nào về một vấn đề nào đó. Một cái tên gọi nửa nạc nửa mỡ của chương trình là vì mình muốn diễn tả thế hệ của mình, khi sống tại Mỹ. Từ quan điểm của hai nền văn hóa Việt Mỹ, với nhiều đề tài phong phú, dù là bàn thảo về đời sống hay thời sự, chương trình luôn lấy sự cởi mở và thẳng thắn làm chính. Những thành viên xuất hiện trong chương trình Ta Chat không phải là những chuyên gia, mà chỉ đơn thuần biểu đạt tư tưởng của mình.”
Thanh Tâm giới thiệu, “Chương trình này gồm có Thanh Tâm, Trần Tường Huy (anh trai của ca sĩ Trần Thái Hòa) là giáo viên dạy toán, là gương mặt quen thuộc với hội văn học nghệ thuật Việt Mỹ VAALA. Tuyết Lê, và Đan Tâm (là một biên tập của đài Saigon TV). Thỉnh thoảng những người chính này có việc bận, đi nghỉ phép, hoặc gặp đề tài nào gai góc cần những nhận định nhạy bén sắc sảo, thì tôi sẽ mời thế vào chương trình là Orchid Lâm Quỳnh.”
Nói thêm về phân biên tập tin tức cuối tuần trên đài, Thanh Tâm chia sẻ, “Nếu theo dõi Tin Tức Cuối Tuần, khán giả tinh ý sẽ thấy tin của Thanh Tâm khác với tin của các đài khác, từ lời lẽ, cách ngắt đoạn cũng khác. Dù cũng có bao nhiêu đó tin, các đài chắc chắn sẽ trùng nhau. Bản tin sẽ gồm có tin thế giới đầu tiên, tiếp đến là tin Hoa Kỳ và tin Việt Nam. Nếu trong tuần đó có tin cộng đồng nào quan trọng thì tôi sẽ đưa chung vào tin Hoa Kỳ. Còn thường thì không có phần tin cộng đồng.
“Trong phần tin, với tin Việt Nam, tôi luôn dựa vào web site tin bên Việt Nam, nhưng sẽ không biên soạn từ tin của lề phải, mà luôn xem qua phần tin của trang mạng thuộc lề trái tại Việt Nam để biết đâu là sự thật. Vì tin tức của báo lề phải thường chỉ đưa phần có lợi cho chính quyền thôi. Do đó tôi phải tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau để đưa một cách trung thực nhất bản tin đến với khán giả. Còn tin thế giới và tin Hoa Kỳ thì bên đài có mua các nguồn tin của các hãng thông tấn, tôi chỉ lựa ra và dịch lại. Buổi chiều tối thu hình tin tức cuối tuần, thì ban ngày tôi phải biên soạn tin. Nhiều khi tôi mất cả ngày trời để biên soạn tin tức, công sức mình bỏ ra nhiều lắm, nhưng thù lao thì không là bao so với công việc chính hằng ngày. Nhưng vì rất yêu công việc tay trái này, nên tôi không thấy cực nhọc nữa.”
Giới thiệu đôi nét về mình, Thanh Tâm kể, “Tôi qua Mỹ năm 1992, theo diện H.O 10 của bố. Khi đó tôi 19 tuổi, đã học xong trung học ở Việt Nam. Bố tôi là cựu quân nhân VNCH, đơn vị Biệt Động Quân. Bố đi tù cải tạo 10 năm. Tôi có một người em, nhưng em đã bị mất vào năm 1980 khi bố còn trong tù cải tạo. Gia đình lúc bấy giờ rất khó khăn, vì ngày xưa, mẹ cũng chỉ là một cô sinh viên Luật Khoa, không quen buôn thúng bán bưng, còn bố là lính đánh trận, lương bổng tạm thôi, khi mất nước, mẹ tôi phải bươn chải làm đủ mọi người để có thể lo cho con, trong suốt thời gian bố tôi trong tù cải tạo, mẹ đã phải bán hết tất cả mọi thứ chỉ đi thăm bố được có một lần thôi, vì phải lặn lội ở Hoàng Liên Sơn thăm bố, gia đình đã không có tiền, đi chuyến đó là mượn nợ tùm lum. Mãi khi bố được chuyển về trong Nam, thì vài năm mẹ lại đi thăm được một lần.”
Chính vì phải sống trong hoàn cảnh khốn khó, mất tự do khi còn trong nước, nên khi qua đến Hoa Kỳ, anh rất hạnh phúc. Thanh Tâm kể tiếp, “Hồi mới qua, vì chưa đủ một năm là cư dân của California, nên tôi vừa đi học computer và ESL ở trường Lincoln (trung Tâm Giáo Dục Lincoln, ở thành phố Garden Grove), mỗi ngày, từ 8 đến 10 giờ sáng, sau đó đi xe bus đến tiệm McDonald’s ở đường Chapman Ave (góc Brookhurst St) để làm từ 11 đến 6 giờ chiều.
Lúc đó mệt lắm, nhưng cảm thấy rất vui vì mình đang khởi nghiệp một cuộc đời mới, vừa đi học, đi làm, có rất nhiều hoài bão, tương lai đang rộng mở phía trước. Sau đó một năm, tôi vào học ở Golden West College, vì thấy mình bắt đầu trễ hơn người ta, 18 tuổi người ta vào đại học.
Mình đến 20 tuổi mới vào, vì sợ thua bạn, nên ngay từ lúc vào học ở college đã nghiên cứu kỹ lấy lớp làm sao để lên học đại học 4 năm, chứ không muốn kéo dài việc học. Sau hai năm ở Golden west, tôi chuyển lên đại học California State Fullerton để lấy bằng bốn năm ngành học kế toán.”
Sau đại học, anh đi làm toàn thời gian về kế toán vào ban ngày, chiều tối thì học thêm bằng MBA ở Cal State Long Beach. Công việc chính của anh là quản lý kế toán cho một công ty tài chánh của chính phủ.
Diễn viên Thanh Tâm
Không chỉ biên soạn và đọc tin, làm host chương trình talk show, khán giả yêu thoại kịch còn biết đến Thanh Tâm trong vai trò diễn viên kịch, dù anh chỉ mới xuất hiện trong vở diễn duy nhất “Lời Thề Định Mệnh” (Kịch bản được nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc dựa theo hai tác phẩm của nhà văn Hồ Biểu Chánh. Đạo diễn Hùng Lâm) của đoàn kịch sống Túy Hồng, ra mắt khán giả vào tháng 6, 2013. Vai người con trai Lê Thành Nghiệp do Thanh Tâm thể hiện, là một khám phá mới cho sân khấu thoại kịch tại hải ngoại.
Dù với “Lời Thề Định Mệnh” là lần đầu tiên trên sân khấu của Thanh Tâm, nhưng anh đã làm tròn vai diễn của mình hơn cả mong đợi của khán giả. Giọng nói diễn cảm đã giúp Thanh Tâm vào vai Nghiệp thật sinh động, nhẹ nhàng. Đoạn cao trào khi anh chất vấn cha ruột của mình trong nước mắt uất nghẹn “cha đã ở đâu khi con còn nhỏ, luôn đối diện những khó khăn, chỉ có sự chở che, chăm sóc và tình yêu thương vô bờ của bố dượng mà thôi..” Tiếng kêu thảng thốt Cha ơi, khi nhìn thấy cha ngã vật xuống từ giã cõi đời, là tiếng thét xé lòng của sự tha thứ, đã được Thanh Tâm thể hiện rất “đắt.”
Nhắc lại kỷ niệm này, Thanh Tâm bày tỏ, “Đóng kịch là cơ duyên rất lạ. Cô Túy Hồng biết tôi khi tôi còn làm cho VHN-TV, đài có dự án sẽ làm một chương trình sitcom. Khi đó giao cho cô Túy Hồng phụ trách, cô có mời tôi vào vai người con đi học xa mới về, phân đoạn đó cảm động, cô giao cho tôi đóng gặp mẹ. Sau này cô cho biết nhìn tôi diễn đoạn đó thấy tôi có thể khóc được trên sân khấu. Vì vậy khi dựng vở Lời Thề Định Mệnh. Vai người con trai, cần cảm xúc rất nhiều, phải khóc được. Cô sực nhớ đến tôi. Giao cho tôi. Tôi cám ơn cô Túy Hồng, cô rất gan vì từ trước giờ tôi chưa lên sân khấu bao giờ, mà dám giao cho tôi vai diễn như vậy. Thật tình thì khi đóng, màn đầu tôi hơi bị đơ, nhưng đến màn cuối cùng phải bộc lộ tình cảm cha con, tôi đã khóc nức nở luôn, khán giả đã cảm động và cũng thương tôi hơn qua vai diễn đó.”
Tuy nhiên anh nói đây cũng chỉ là một cuộc “dạo chơi” trong nghệ thuật thôi, chứ anh không có ý định đeo đuổi nó, vì “Tôi thấy mình cũng không có tài diễn xuất lắm, cái gì cũng vậy, có công mài sắt có ngày nên kim, không có cơ hội mài dũa từ những vai nhỏ nhiều, thì khó mà xuất sắc được. Thoại kịch ở bên này, lâu lâu mới có một vai, nên khó mà giỏi được.”
Nhưng đóng kịch chưa phải là cơ duyên đầu tiên của anh, mà đóng phim mới là mối duyên đưa anh gắn với nghệ thuật. Thanh Tâm nói, “Năm 2004 tôi có tham gia đóng vai nhỏ xíu thôi trong phim Vượt Sóng của đạo diễn Hàm Trần, nhưng đó là một kỷ niệm rất đáng nhớ trong cuộc đời của mình. Tôi qua Thái Lan để đóng phim, thời gian đó vui vô cùng. Sau vai nhỏ xíu này, tôi được đài VNCR mời cộng tác trong chương trình cuối tuần. Ban đầu được mời làm radio tôi thấy bỡ ngỡ lắm, lúc đó tôi thấy công việc này vui quá, gặp gỡ được nhiều người, học hỏi nhiều điều hay. Từ đó mới thấy ngành truyền thông là công việc thật thú vị. Đó là kinh nghiệm để tôi tiếp tục gắn bó với công việc xướng ngôn viên khi có cơ hội.”
Chương trình thử nghiệm cuối tuần của đài VNCR chỉ kéo dài vài tháng, vì thấy tình hình tài chánh không như ý, nên họ quyết định đóng lại chương trình này lại. VNCR lúc đó chỉ phát trong tuần thôi, không có phát cuối tuần. Thanh Tâm cũng chỉ làm vài tháng ở radio VNCR. “Một ngày nọ vào năm 2006, trên đường lái xe đi làm về, tôi nghe trên đài radio thông báo đài VHN-TV tuyển xướng ngôn viên. Thế là tôi lái xe đến đài để thử giọng và được chọn luôn. Đầu tiên là được giao đọc tin tức mỗi ngày trên đài VNH-TV. Sau một thời gian được giao làm thêm talk show Coffee Break.”
Nói về kinh nghiệm buổi đầu mới vào nghề xướng ngôn viên, Thanh Tâm bày tỏ, “Khi còn học ở Việt Nam, có môn tập đọc, tôi luôn được cô giáo khen là đọc rất truyền cảm. Chắc đó cũng là trời cho tôi năng khiếu này. Đây cũng là lợi thế của tôi khi vào làm xướng ngôn viên cho đài Việt ngữ, vì đọc tiếng Việt vững, biết nhấn chỗ nào, ngắt câu ra sao. Tiếng Anh cũng tốt. Có thể đây cũng là ưu điểm để khi thi tuyển tôi được tuyển ngay. Thời gian đầu lúc mới phát hình, tôi còn ngượng ngùng lắm, nhìn không tự nhiên. Tôi xem lại còn thấy kỳ cục nữa là.
“Nhưng có lẽ nhờ đồng hương mình (lúc đó đài VHN-TV phát hệ thống direct TV, chủ yếu đồng hương ở tiểu bang xa xem đài này nhiều). Có lẽ đồng hương ở tiểu bang xa thích xem chương trình của người Việt nên du di hơn. Khi phát hình, tôi không ngờ là đã nhận được rất nhiều những lá thư động viên của các khán giả khắp mọi nơi. Đó là động lực to lớn cho tôi. Vì mới chập chững bước vào nghề, còn nhiều bỡ ngỡ, sợ bị phê bình này kia, mà được nguồn động lực khích lệ này là điều đáng quý.”
Anh nói thêm, “Tôi chỉ ước gì mình được huấn luyện một cách chuyên nghiệp và bài bản thì có thể mình có cơ hội phát triển nhiều hơn nữa. Từ trước đến nay từ đọc tin tức cho đến làm talk show tôi đều tự học, tự bơi thôi. Xem tin tức trên các đài Mỹ để học. Để nghề dạy nghề. Tự đánh giá và tìm những hạn chế để khắc phục thôi, nhưng cũng chỉ dừng lại như hiện tại thôi, chứ không thể phát triển hơn. Cái khó nó bó cái khôn.”
Thanh Tâm cho biết cũng có những lời mời anh làm MC, nhưng anh từ chối “vì tự thấy nếu bản thân làm được gì tốt thì mới nhận lời, chứ không tham laứng trên sân khấu làm điều khiển cả một chương trình, nó không dễ dàng chút nào. Tự thấy mình chưa đủ tài cống hiến khán giả 100 phần trăm vai trò MC nên chưa nhận lời.”
Thanh Tâm bày tỏ ước mơ, “Tôi ước gì nghề truyền thông của Việt Nam tại hải ngoại phát triển mạnh hơn nữa, để có thể thành ngành nghề mà mình có thể sống được. Đại đa số những người làm ngành truyền thông Việt ngữ đều phải có thêm nghề nghiệp khác, ít ai có thể sống được bằng nghề truyền thông. Không thể dấn thân được hết vào nghề, mà phải lo với cơm áo gạo tiền bằng công việc khác, thì sự cống hiến với nghề truyền thông cũng không được như mình mong muốn. Hơi khó khăn cho những người muốn sống bằng nghề truyền thông Việt ngữ, muốn sống được, họ phải đi lấy quảng cáo cho đài.”
“Tôi ước gì nghề truyền thông, xướng ngôn viên… và đi lấy quảng cáo tách biệt với nhau. Vì nếu mình đi lấy quảng cáo, mình sẽ không giữ được sự trung lập của mình. Người đi lấy quảng cáo là phải đặt thân chủ lên hàng đầu, trong khi người xướng ngôn viên, phóng viên thì sẽ đặt khán giả lên hàng đầu. Có ba đối tượng mình phải phục vụ, khán giả, chủ đài và khách hàng quảng cáo.”
“Nếu trong tình huống tuyệt vời thì lợi ích của ba nhóm đối tượng này đều như nhau, thì mình sẽ không có sự mâu thuẫn hay xung đột nào cả. Thực tế thì lợi ích của ba nhóm đối tượng này không giống nhau, thậm chí xung đột lẫn nhau, vậy mình phải đặt đối tượng nào lên hàng đầu để phục vụ đây? Thành ra tôi luôn nghĩ lúc nào khán giả cũng là đối tượng đầu tiên, kế đến là chủ đài và cuối cùng mới là khách hàng quảng cáo. Nếu mình là người phải đi lấy quảng cáo, sống bằng nghề lấy quảng cáo thì mình không thể đặt khán giả lên đầu được, mà là khách hàng quảng cáo. Thành ra có những mâu thuẫn về lợi ích đối với người làm nghề truyền thông.”
Theo xướng ngôn viên Thanh Tâm, “Nếu mình có đam mê thì hãy dấn thân vào công việc này. Một câu nói mà tôi hay nói đi nói lại nhiều lần trong chương trình Talk show là Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ (trong một ca khúc của Trịnh Công Sơn). Tôi luôn cố gắng sống theo phương châm câu hát này. Vì cuộc đời ngắn ngủi lắm, mình không biết khi nào mình rời khỏi đời này, thành ra mình cứ sống trọn vẹn với đam mê của mình, dĩ nhiên cũng phải lo những trách nhiệm, bổn phận chu toàn. Nhưng khi có cơ hội, dù là cơ hội nhỏ nhất cũng có thể theo đuổi đam mê của mình. Hãy theo đuổi và làm tất cả mọi thứ có thể, chứ không một mai mà cơ hội đã qua, tóc đã điểm sương, lúc đó cứ tiếc nuối mà nói phải chi, thì khi đó đã muộn.”
Anh gửi lời cám ơn của mình đến khán giả, “Nếu không có tình thương mến của khán giả thì đã không có Thanh Tâm ngày hôm nay. Tôi biết những khiếm khuyết của mình, không được huấn luyện bài bản chuyên nghiệp, nhưng tôi có đam mê và cố gắng, luôn tôn trọng khán giả. Ngay cả quần áo khi xuất hiện trên truyền hình, tôi luôn lựa chọn cẩn thận và luôn đặt khán giả lên hàng đầu. Vì biết khiếm khuyết mình có, biết khán giả rộng lượng và luôn tiếp tục thương yêu Thanh Tâm, nên Thanh Tâm sẽ luôn cố gắng hơn nữa để xứng đáng với sự thương yêu đó.” (bh)