Với kết quả bỏ phiếu 232 – 197, Chủ tịch Nancy Pelosi cuối giờ chiều ký vào nghị quyết luận tội, và thủ tục luận tội bây giờ được chuyển sang cho Thượng viện. Hiện chưa rõ có bao nhiêu Thượng nghị sĩ Cộng hoà sẽ tham gia Dân chủ bỏ phiếu truy tố ông Trump trong phiên xét xử.
Có 5 điểm nổi bật trong cuộc luận tội ông Trump lần thứ hai, theo đánh giá của The Guardian.
Dấu hiệu chia rẽ sâu sắc trong nội bộ đảng Cộng hoà
Một số lãnh đạo cao cấp của Cộng hoà không lên án nỗ lực luận tội của Dân chủ. Hoàn toàn ngược lại. Dân biểu Liz Cheney (Wyoming) – Chủ tịch Hội nghị Cộng hoà tại Hạ viện vào thứ Ba tuyên bố sẽ tham gia với Dân chủ và một số ít đồng nghiệp Cộng hoà bỏ phiếu luận tội ông Trump.
Lãnh tụ Đa số Thượng viện Mitch McConnell (Kentucky) vào thứ Tư gởi thư thông báo đồng nghiệp Cộng hoà tại Thượng viện cho hay, ông chưa quyết định lá phiếu của mình. Tuy nhiên, McConnell lại chia sẻ với một số cộng sự rằng, ông lấy làm vui vì Dân chủ luận tội Trump lần hai.
Đâu đó trong nội bộ đảng, các nhà lập pháp mới đắc cử bất đồng với nhau. Dân biểu Nancy Mace (South Carolina) và Dân biểu Marjorie Taylor Greene – người ủng hộ phong trào thuyết âm mưu QAnon – có màn tranh cãi gay gắt, theo Axios. Mace đổ lỗi cho Greene và những người ủng hộ QAnon khác về bạo động ở Điện Capitol.
Một câu hỏi đang đặt ra trong giới lập pháp ở Quốc hội là nếu có bất cứ ai trong 10 Dân biểu Cộng hoà đã quay lưng lại với Đảng, bỏ phiếu luận tội Trump, sẽ đối mặt với hậu quả dưới bất cứ hình thức nào hay không. Một số nhà lập pháp kín đáo ủng hộ luận tội nhưng lại lo lắng lá phiếu của mình sẽ đem lại trực tiếp cho họ, hay gia đình, người thân từ những người cuồng Trump.
Luận tội nhận được đông đảo ủng hộ lưỡng đảng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ
Không giống như lần trước Dân chủ luận tội Trump, lần này mức độ ủng hộ lưỡng đảng cao hơn nhiều. Lãnh tụ Thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hoà -California) trong bài phát biểu vào thứ Tư cho rằng, ông Trump chịu trách nhiệm phần nào trong vụ tấn công Điện Capitol vào tuần trước.
10 Dân biểu Cộng hoà tham gia cùng toàn bộ Dân chủ trong Hạ viện bỏ phiếu bỏ phiếu luận tội ông Trump. Hiện chưa rõ có bao nhiêu Thượng nghị sĩ Cộng hoà sẽ bỏ phiếu truy tố Tổng thống tại Thượng viện, trong khi đòi hỏi 2/3 đa số Thượng viện đồng tình thì mới có thể truy tố ông Trump. Lãnh tụ Đa số Thượng viện Mitch McConnell để ngỏ khả năng truy tố cho thấy sẽ có một số Thượng nghị sĩ Cộng hoà sẽ bỏ phiếu truy tố Tổng thống.
Điều này khác xa với lần trước, khi toàn bộ Cộng hoà ở Hạ viện bỏ phiếu chống luận tội, và chỉ có một Thượng nghị sĩ Mitt Romney (Cộng hoà – Utah) bỏ phiếu luận tội ông Trump một điều khoản.
Đa số Cộng hoà từ chối thừa nhận bất cứ lỗi nào.
Trong suốt cuộc tranh cãi luận tội vào thứ Tư, có hai mẫu số chung trong những lập luận của Cộng hoà: chuyển hướng và lên án. Cộng hoà liên tục lên án vụ bạo động vào tuần trước. “Bạo lực không có chỗ dung thân trong chính trị chúng ta. Chấm hết. Tôi hoàn toàn lên án hành động bạo lực vô nghĩa vào tuần trước, và tôi mạnh mẽ nhắc lại lời kêu gọi duy trì ôn hoà vào những tuần trước mắt,” Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia Cộng hoà, Ronna McDaniel, ghi trong tuyên bố.
Cá nhân ông Trump cũng gởi ra tuyên bố bày tỏ mong muốn nhìn thấy chuyển giao quyền lực và lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden diễn ra trong ôn hoà.
Cộng hoà cũng lên tiếng chống lại Dân chủ một cách giả tạo, theo ngôn từ của họ, phớt lờ những thiệt hại do phong trào biểu tình Mạng sống người Da đen có giá trị gây ra trong mùa hè vừa qua. “Dân chủ có hồ sơ ủng hộ bạo lực khi ủng hộ chính nghĩa của họ,” Dân biểu Greene phát biểu. “Dân chủ sẽ tước đi súng của tất cả mọi người miễn là họ có những bảo vệ có súng.”
Thượng viện vẫn còn một ẩn số
Diễn biến tại Thượng viện sẽ như thế nào vẫn còn là một bí ẩn. Mitch McConnell vào thứ Tư gởi thư cho đồng nghiệp Cộng hoà, bày tỏ, “Trong khi báo chí tràn ngập những suy đoán, tôi chưa đưa ra quyết định cuối cùng về lá phiếu của mình như thế nào, và tôi dự tính lắng nghe tranh cãi pháp lý khi chúng được trình bày trước Thượng viện.”
Khi ông Trump bị luận tội lần đầu tiên, chỉ có Thượng nghị sĩ Mitt Romney (Utah) đứng về Dân chủ bỏ phiếu một điều khoản luận tội. Lần này, có vẻ như sẽ có một số Thượng nghị sĩ sẽ bỏ phiếu truy tố ông Trump, nhưng Dân chủ phải kiếm đủ 17 phiếu mới có thể truy tố được Tổng thống.
Bản thân McConnell trong một tuyên bố gởi ra sau khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội cho hay, phiên xét xử có thể diễn ra sớm nhất sau khi Biden nhậm chức vào ngày 20 tháng 1. Điều này mâu thuẫn với đồng nhiệm Dân chủ, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer.
“Một phiên xét xử Thượng viện có thể bắt đầu ngay lập tức, với thỏa thuận từ lãnh đạo đa số Thượng viện sẽ triệu tập Thượng viện phiên họp khẩn cấp hoặc sẽ bắt đầu sau ngày 19 tháng 1. Nhưng không nghi ngờ gì, sẽ có phiên toà luận tội ở Thượng viện Mỹ, sẽ có cuộc bỏ phiếu truy tố Tổng thống tội đang bị luận tội, và nếu Tổng thống bị truy tố, sẽ có một cuộc bỏ phiếu cấm ông ta tái tranh cử,” Schumer ghi trong tuyên bố.
Những quan ngại của Dân chủ về an ninh dường như có cơ sở.
Truyền thông và giới lập pháp lưu ý, an ninh được tăng cường chung quanh Điện Capitol. Dân biểu Seth Moulton (Dân chủ – Massachusetts) trong bài phát biểu trên sàn Hạ viện lưu ý có thêm nhiều binh sĩ tuần tra Điện Capitol hơn đồn trú ở Afghanistan.
Nhìn chung, cảm gíac bất an về một cuộc tấn công khác hiện diện rõ rệt. Biden được Mật vụ và FBI thông báo về quan ngại an ninh đối với lễ nhậm chức của ông. Tờ Boston Globe vào thứ Tư loan tin, Dân biểu Ayanna Pressley (Dân chủ – Massachusetts) phát giác ra, những nút báo khẩn cấp bị tháo khỏi văn phòng bà trong thời gian bạo động xảy ra.
Hương Giang (Theo Guardian)