NEW ORLEANS – Cách đây một năm, luật của tiểu bang Louisiana đã ngăn chặn một công dân Mỹ gốc Việt không được làm đám cưới ở Louisiana, vì anh từng chào đời trong một trại tị nạn ở Indonesia.
Đến nay, chiến thắng tại tòa án hôm thứ Tư, 22 tháng Ba, 2017 vừa qua có nghĩa là người này và hôn thê của anh được tự do làm đám cưới như mọi người khác sống ở Mỹ.
Theo tin của nhật báo Altoona Mirror, Võ Việt Anh và hôn thê Heather Phạm đã ôm nhau và khóc với luật sư bào chữa trong một phiên tòa ở New Orleans, sau khi một thẩm phán liên bang đình chỉ một luật ngăn cản họ lấy giấy phép kết hôn.
Luật này có hiệu lực từ tháng 1 năm 2016, ngăn cản di dân ở Louisiana không cấp giấy hôn thú nếu họ không thể cung cấp giấy khai sinh.
Thẩm Phán Liên Bang Ivan Lemelle, người chấp thuận kiến nghị của Võ Việt Anh, nói rằng điều kiện về giấy khai sinh đã vi phạm quyền bảo vệ bình đẳng của công dân Mỹ sinh ra ở nước ngoài, cũng như quyền được kết hôn. Ông nói, “Luật đối xử với Võ Việt Anh khác với những người sinh ra ở Hoa Kỳ.”
Nhà lập pháp tác giả của dự luật được thông qua năm 2015, cho biết bà đang soạn thảo dự luật sửa đổi. Bà có kế hoạch cung cấp một tiến trình, cho phép người sinh ra ở nước ngoài, sống hợp pháp ở Hoa Kỳ, được miễn trừ lệnh cấm nếu họ không thể trình giấy khai sinh.
Trong khi đó Dân Biểu Valarie Hodges, đại diện thành phố Denham Springs, nói rằng ý định của bà khi soạn luật nói trên là nhằm ngăn chặn người nước ngoài không được cấp visa và quốc tịch thông qua hôn nhân giả. Bà nói, “Thật không may là đôi khi dự luật không có kết quả chính xác như sự mong đợi.”
Võ Việt Anh, 32 tuổi, nói rằng anh sẽ đưa Heather Phạm đi nhà hàng vào tối thứ Tư để ăn mừng phán quyết. Anh nói đùa rằng anh cầu hôn một lần nữa trong bữa tối.
Ngay sau đó, họ trở lại văn phòng của lục sự ở thành phố Lafayette để lấy giấy hôn thú. Họ sẽ chính thức làm đám cưới vào cuối tuần này.
Vui mừng và nhẹ nhõm, Võ Việt Anh nói rằng chiến thắng của anh cho thấy “một người thực sự có thể thay đổi thế giới. Tôi hy vọng những người khác nhìn vào cuộc tranh đấu của tôi để chiến đấu cho quyền của họ.”
Alvaro Huerta, luật sư tại Trung Tâm Luật Di Trú Quốc Gia, có văn phòng ở Los Angeles, cho biết phán quyết cho phép cặp vợ chồng có thể xin giấy hôn thú ngay lập tức.
Thẩm Phán Liên Bang Ivan Lemelle không cho biết phán quyết của ông chỉ áp dụng cho Võ Việt Anh hay cho tất cả những người khác. Hiện nay, các luật sư tại Trung Tâm Luật Di Trú Quốc Gia và Trung Tâm Công Lý cho Người Lao Động New Orleans đang chờ đợi phán quyết viết tay của ông. Luật sư hy vọng pháp quyết này áp dụng cho những người khác nữa.
Debbie Hudnall, giám đốc điều hành Hiệp hội Thư ký Tòa án Louisiana, cho biết văn phòng bà cần xem lại phán quyết viết tay của thẩm phán, trước khi có thể cung cấp hướng dẫn cho nhân viên tòa án để họ tuân thủ.
Võ Việt Anh cho biết anh là công dân Mỹ, sống ở Louisiana lúc mới 3 tháng tuổi. Anh chào đời trong một trại tị nạn ở Indonesia dành cho người Việt Nam thoát khỏi chế độ cộng sản, sau khi cha mẹ anh chạy thoát khỏi Việt Nam. Anh nói không có quốc gia nào cấp giấy khai sinh cho anh.
Võ Việt Anh và Heather Phạm đã chi hàng ngàn Mỹ kim, mời 350 khách tham dự đám cưới trước khi đơn xin cấp hôn thú bị từ chối vào năm ngoái. Họ tiếp tục nộp đơn tại ba thành phố khác nhau, nhưng vẫn bị từ chối. Họ vẫn giữ tiệc cưới và trao nhẫn cưới, nhưng cuộc hôn nhân của họ thiếu tình trạng pháp lý.
Trong đơn kiện, Võ Việt Anh cho biết được cấp quốc tịch Mỹ khi còn nhỏ, khi cha mẹ anh trở thành công dân Mỹ. Anh có văn bản chính thức của chính phủ Hoa Kỳ phản ánh ngày sinh, tình trạng tị nạn và nơi cư trú hợp pháp. Anh đang làm đơn xin giấy chứng nhận quốc tịch và passport Hoa Kỳ, nhưng luật pháp tiểu bang không công nhận bất kỳ tài liệu nào.
Tại tòa án, Neal Elliott, luật sư của Bộ Y tế tiểu bang, khẳng định hoàn cảnh của Võ là duy nhất. Luật sư nói rằng Bộ Y tế đề nghị một dự luật để giải quyết các vấn đề theo hiến pháp, nhưng thừa nhận không có gì bảo đảm dự luật sẽ thành luật.