Giữa bạn bè, lời nói đôi khi có thể là thừa.

Đó là câu mở đầu bài xã luận của Inquirer với tựa đề Thank you, Vietnam (Cảm ơn bạn, Việt Nam) về việc ngư dân trên tàu cá Việt Nam đã cứu các thuyền viên tàu Philippines bị đâm chìm và bỏ mặc ở Bãi Cỏ Rong (quần đảo Trường Sa, Việt Nam) hôm 9/6. Zing.vn lượt dịch và đăng bài xã luận này:

Thuyền trưởng Việt Nam Nguyễn Thành Tâm và người của ông kéo hai ngư dân đang run rẩy lên tàu, sau đó đi thuyền về phía địa điểm cách đó 9 km, nơi họ tìm thấy 20 ngư dân người Philippines khác – “mệt mỏi, đói và lạnh” – cố gắng nổi lên với áo phao giữa những mảnh vỡ của con tàu bị chìm.

Khi người Philippines cuối cùng đã an toàn trên thuyền Việt Nam, được cho ăn, giữ ấm và nghỉ ngơi, một tình cảm an tâm xuất hiện giữa những người đàn ông đến từ hai quốc gia khác nhau. Việt Nam. Philippines. Bạn bè.

Hình ảnh của hải quân cho thấy nhóm ngư dân Philippines đầu tiên được giải cứu ở vùng biển ngoài khơi Bãi Cỏ Rong sau khi tàu đánh cá của họ bị tàu Trung Quốc đâm phải. Bên phải cho thấy phần đuôi bị hư hỏng của tàu F/B Gemvir1. Ảnh: PhilStar.

Lời cảm ơn bất đắc dĩ

Phản ứng cơ bản nhất mà Philippines có thể dành cho người Việt Nam vì hành động trắc ẩn của họ là một lời “Cảm ơn” đơn giản. Khó khăn thế nào để chính quyền Duterte làm điều đó – liên lạc với chính phủ Việt Nam và qua đó chính thức cảm ơn các thủy thủ Việt Nam đã cứu các ngư dân của họ khỏi tai nạn?

Thay vào đó, bằng những động thái kỳ quái, đáng khinh, Bộ trưởng Nông nghiệp Manny Piñol đã làm ầm lên về việc người Việt Nam ở trong khu vực bất hợp pháp, săn trộm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines (EEZ). (thực tế, Bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa, chủ quyền của Việt Nam – PV).

Vì vậy, lời cảm ơn mà họ xứng đáng nhận được được đưa ra một cách bất đắc dĩ: “Các bạn không được phép ở đó nhưng cảm ơn Chúa vì các bạn đã ở đó. Đó là một hành động bất hợp pháp mà thực sự đúng lúc”.

Thật là điều đáng khinh bỉ và một vết nhơ đáng xấu hổ nhất trên một đất nước mà cho đến gần đây vẫn tự hào về sự thân thiện và tinh thần thiện chí của mình đối với các quốc gia khác.

Các ngư dân Philippines được giải cứu ngồi bên trong tàu Hải quân Philippines BRP Ramon Alcuaz khi họ quay trở lại bờ tại tỉnh Occidental Mindoro, Philippines, ngày 14/6. Ảnh: AP.

Rõ ràng ông Piñol không gặp khó khăn gì khi bôi nhọ Philippines theo cách này, vì ông và chính quyền mà ông đại diện có chủ tâm lớn hơn trong đầu – làm chệch hướng sự chú ý khỏi thủ phạm thực sự trong vấn đề này.

Như chuyên gia hàng hải tại Singapore Collin Koh đã lưu ý: “Mức độ lố bịch đã đạt đến mức vô lý khi bạn nhận ra rằng trọng tâm đã chuyển một cách kỳ lạ từ thủ phạm sang vị cứu tinh”.

Thủ phạm, tất nhiên, là tàu Trung Quốc, theo lời kể thẳng thắn ban đầu của các ngư dân Philippines. Tàu Trung Quốc đã đâm vào thuyền của họ trong khi họ đang neo đậu tại Bãi Cỏ Rong trong đêm và sau đó bỏ rơi họ trong vùng biển.

Tình bạn, tình đoàn kết và bàn tay nhân đạo

Tuy nhiên, câu chuyện chắc chắn và rõ ràng đó đã bắt đầu dao động, sau khi chính quyền Duterte không ngần ngại ủng hộ quan điểm của Đại sứ quán Trung Quốc, phủ nhận vụ việc như một “tai nạn hàng hải thông thường” – cụm từ mà chính Tổng thống Duterte đã lặp lại và chuyển thành “tai nạn hàng hải nho nhỏ”.

Để hiện thực hóa câu chuyện đó, ông Piñol, được hỗ trợ bởi đội ngũ cảnh sát chống bạo loạn trang bị đầy đủ, đã hành quân vào nhà thuyền trưởng Junel Insigne trong một cuộc họp kín và xuất hiện sau đó với những ngư dân lúng túng khi kể lại về tai nạn của họ, không chắc liệu tàu Trung Quốc có cố tình nhằm vào họ hay không.

Các ngư dân của tàu F/B Gem-Ver đoàn tụ với gia đình khi họ đến bến tàu Caminawit ở San Jose Mindoro, ngày 14/6. Ảnh: Rappler.

Các cộng sự của ông Duterte đã thành công khi xuyên tạc câu chuyện của các ngư dân Philippines với thuyết âm mưu, chủ yếu vì cuộc tấn công chống lại họ được cho là gây bối rối cho tổng thống.

Hôm 22/6, phát ngôn viên của Tổng thống Rodrigo Duterte cho biết Philippines đã đồng ý tiến hành một cuộc điều tra chung theo đề nghị của Trung Quốc về vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu đánh cá Philippines tại vùng biển tranh chấp.

Trong khi Manila gửi công hàm phản đối Bắc Kinh, ông Duterte lại kêu gọi bình tĩnh về vụ việc, gạt qua một bên tranh chấp lãnh thổ giữa Philippines và Trung Quốc.

Trước đó, vào ngày 22/6, cựu bộ trưởng tư pháp Maria Lourdes Sereno kêu gọi người Philippines “từ chối” một cuộc điều tra ba bên về vụ chìm tàu Philippines tại Bãi Cỏ Rong do chính quyền Duterte và Trung Quốc thúc đẩy.

“Đây là một hành động lật đổ chủ quyền của chúng ta. Từ nay trở đi, bất kỳ thương tích nào đối với bất kỳ người dân Philippines nào – dù là ngư dân, khách du lịch, nhà nghiên cứu khoa học, sinh viên, quân nhân – do một tàu nước ngoài hoặc trong nước ở Philippines gây ra, đều có thể được quyết định bởi nước ngoài, với chính phủ Philippines chỉ là một bên tham gia”, bà nói.

Trong những giờ phút khổ sở của các đồng nghiệp Philippines, những ngư dân Việt Nam chỉ đơn giản thực hiện nghĩa vụ của con người, đó là cứu giúp những sinh mạng.

Ngay cả khi chính phủ Philippines không sẵn lòng đứng lên bảo vệ những công dân bị tổn thương của mình, những người Việt Nam, cũng từng chịu đựng sự hung hăng của Trung Quốc, đã mang đến tình bạn, tình đoàn kết, một bàn tay nhân đạo.

Vì điều đó, từ nhân dân Philippines biết ơn: Thank you, Vietnam. Cảm ơn bạn.

Tổng thống Duterte cảm ơn tàu Việt Nam vì cứu ngư dân Philippines

Tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 34 diễn ra tại Bangkok, ông Duterte nhắc tới sự kiện tại bãi Cỏ Rong và cảm ơn thủ thủy đoàn Việt Nam đã cứu sống ngư dân Philippines.