Bất đắc dĩ trở thành F2 trong những ngày Hà Nội đang căng mình phòng chống dịch, chị Thuý Hằng được chứng kiến và nghe kể lại những chuyện cười ra nước mắt.
Ngay sau khi cơ quan chị Thúy Hằng có một người được xác định dương tính với Covid-19, cả cơ quan trở thành F1, F2, F3… Tất cả F1 được đưa đi cách ly tập trung, trong khi F2, F3 thì tự cách ly tại nhà.
Trong thời gian cách ly tại nhà, chị Hằng nghe các đồng nghiệp kể lại rằng, các ‘group’ dân cư trên mạng xã hội bắt đầu ‘sục sôi’ điều tra thân nhân của toàn bộ gia đình người bị cách ly.
‘Thôi thì đủ các thông tin được đưa lên mạng kèm theo đủ kiểu bình luận không liên quan gì đến việc chống dịch như: tên, tuổi, nơi làm việc, chức danh, hoạt động chuyên môn, thậm chí cả ảnh trao quyết định nhận chức, hành tung đi lại, gặp gỡ của người bị nghi nhiễm…’.
Chị kể, chẳng cần biết người tự cách ly là F mấy, đã tiếp xúc với người bị nhiễm ở mức độ nào, nhiều cư dân sống xung quanh chỉ cần nghe nói ‘làm ở chỗ này, chỗ kia có người bị nhiễm’ là ngay lập tức liệt họ vào ‘danh sách đen’ cần tránh xa.
Thậm chí, kể cả những F1, F2, F3 đã được xác định là âm tính, cũng bị hàng xóm nhìn nhận là ‘đã mang virus trong người và toàn bộ người thân sẽ bị tránh như tránh tà’.
‘Mình được nghe kể có nhà hàng xóm còn lấy giẻ nhét kín vào lỗ trống ở cửa của nhà một F2’.
Hay như chuyện của em dâu chị Hằng, từ Tết tới giờ chưa gặp chị Hằng lần nào, nhưng khi biết nơi làm việc của chị có người bị nhiễm, ‘cơ quan phun thuốc mù mịt chỗ em ngồi, rồi cho em nghỉ ở nhà luôn’.
‘Kể cả bạn sống ở khu cao cấp hay ổ chuột thì cũng gặp phải cảnh hàng xóm láng giềng xì xào, bàn tán, chỉ trỏ ngoài cổng’, chị Hằng nói tiếp.
Chị kể, hàng xóm bạn chị – người phải đi cách ly tập trung – thậm chí còn dò hỏi xem ‘nhà nó hay để xe chỗ nào trong hầm để còn tránh’.
Sau khi chị này được xác định âm tính, được về nhà, hàng xóm còn nói khéo ‘nên vệ sinh nhà cửa cho sạch sẽ, vì đằng nào ở sạch thì cũng sướng hơn’.
 |
| Bảng thông báo một người dân trong khu đang bị cách ly tại nhà. Ảnh: NVCC |
Giống như chị Hằng, chị Vinh – một F2 bất đắc dĩ – cũng chia sẻ câu chuyện cười ra nước mắt trong những ngày tháng chống dịch.
‘Chả là hôm ấy khi chưa biết gì về việc có nguy cơ lây nhiễm, vợ chồng mình và một cô bạn có hẹn nhau đi ăn tối. Hôm sau, cô bạn biết tin chồng mình có tham dự một cuộc họp mà trong đó có một người bị nghi nhiễm.
Thế là cô bạn lo sốt vó. Đến khi biết xe 115 đã ‘bốc’ cả nhà mình đi cách ly, cô bạn ngay lập tức hoảng loạn, đi khai báo nghiêm chỉnh. Khi được hỏi đã tiếp xúc với những ai, cô ấy khai ra anh người yêu’.
‘Anh người yêu đang là trụ cột kinh tế gia đình, bỗng dưng thành F3. Hoảng loạn quá mất cả lý trí, anh mắng người yêu té tát, còn chửi cô bạn mình ‘ngu quá, rước hoạ về’.
‘Thế là chuyện tình yêu của 2 đứa tan nát. Khả năng không cứu vãn được’ – chị Vinh ngậm ngùi chia sẻ.
Khác với chị Vinh, chị Hằng, tuy không thuộc diện F nào cả, nhưng vì đặc thù công việc là phóng viên nên chị Trâm có về xã Sơn Lôi, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc một lần để tác nghiệp.
Thời điểm chị Trâm về, Sơn Lôi đã được gỡ cách ly, tuyên bố an toàn, nhưng vì cẩn thận, khi về đến khu chung cư, chị cũng có ý thức hạn chế đi lại và thông báo với hàng xóm không cho trẻ con sang nhà chơi.
‘Sau nhiều ngày đóng kín cửa trong nhà, hôm ấy mình có việc ra ngoài hành lang một chút, có đeo khẩu trang cẩn thận. Đang đứng đợi thang máy thì anh hàng xóm nhìn thấy mình, vội vàng gọi con vào nhà ngay. Bác hàng xóm đang đứng đợi thang cùng mình, thấy anh kia nháy, cũng chạy vào nhà lấy khẩu trang ra đeo luôn’, chị kể.
Ở khu nhà chị Trâm cũng có một gia đình được yêu cầu cách ly tại nhà vì mới bay từ Seoul, Hàn Quốc về nước. Qua ứng dụng liên lạc của khu dân cư, ngay sau khi gia đình này bị cách ly, toàn bộ tên tuổi, số phòng được ban quản lý thông báo công khai cho toàn bộ cư dân.
Ngay lập tức, các hội nhóm trên mạng xã hội của cư dân nhà chị Trâm sôi nổi bàn tán về gia đình nọ, dò hỏi xem họ đã đi đâu, làm gì những ngày qua. Hàng xóm nhà chị Trâm còn bảo ‘bây giờ mà công ty biết khu nhà chị có người bị cách ly, chắc công ty cho nghỉ ở nhà luôn’.
 |
| Người dân Sơn Lôi quay trở lại cuộc sống bình thường sau khi lệnh cách ly toàn xã được gỡ bỏ hôm 4/3. Ảnh: Nguyễn Thảo |
Chia sẻ về những trải nghiệm của mình, chị Trâm cho rằng, sự kỳ thị đang thực sự diễn ra trong tâm lý của nhiều người, đặc biệt là ở những khu vực có dịch. ‘Sau chuyến tác nghiệp của mình ở Sơn Lôi, vừa mới bước chân lên xe khách để về Hà Nội, xe chạy được vài mét thì phụ xe bình luận về 2 thanh niên còn đang đứng đợi xe: ‘Hai đứa kia ở Sơn Lôi ra đấy’’.
Một số người dân Sơn Lôi còn chia sẻ với chị Trâm rằng, vào thời điểm căng thẳng nhất ở đây, người ta không chỉ kỳ thị Sơn Lôi, mà chính người dân trong xã còn kỳ thị cả những người ở thôn Ái Văn – nơi có nhiều người bị lây nhiễm nhất xã. ‘Đi bán rau mà ở Ái Văn là người ta không mua’.
Chị bảo, chính sự kỳ thị của cộng đồng xung quanh sẽ khiến cho nhiều người e ngại, không dám khai báo khi có tiếp xúc với người đã nhiễm và nghi nhiễm bệnh, dễ dẫn tới tình trạng mất kiểm soát.
Tuy vậy, chị Trâm cũng chia sẻ, bên cạnh những kỳ thị ‘ngầm’, vẫn còn nhiều người dân thể hiện sự hiểu biết và bình tĩnh trong tình cảnh này.
‘Có những người đã lên hội dân cư hỏi thăm tình hình gia đình bị cách ly và sẵn sàng giúp đỡ trong việc mua bán lương thực, nhu yếu phẩm. Đó là cách hành xử tỉnh táo và nhân văn mà chúng ta nên làm trong thời điểm này’.
* Các nhân vật trong bài viết đã được đổi tên