Nội bộ Đảng Cộng Hòa đang hỗn loạn trước sự lựa chọn nên hay không nên tiếp tục ủng hộ ông Donald Trump. Tình trạng này xảy ra sau khi ứng cử viên tổng thống của họ không giành được thắng lợi cần thiết, tạo được ấn tượng khá hơn trong cuộc tranh luận lần thứ nhì với bà Hillary Clinton vào đêm Chủ Nhật.
Vào sáng thứ Hai, Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan đã nói trong một cuộc họp bằng điện thoại với các dân biểu Cộng Hòa tại Hoa Thịnh Đốn, rằng ông phải hủy bỏ những chương trình xuất hiện chung với ông Trump từng được thỏa thuận trước đây. Thay vào đó ông Ryan từ Wisconsin sẽ dành thời giờ để vận động cho các dân biểu trên khắp các tiểu bang, để bảo đảm Hạ Viện không rơi vào tay Dân Chủ sau ngày bầu cử sắp tới.
Như vậy, ông Ryan gián tiếp khuyên các ứng cử viên Cộng Hòa đang tranh cử vào Hạ Viện hãy tự lo lấy cho thân mình, tránh bị liên kết với Trump với thời gian chỉ còn 29 ngày để vận động trước ngày bỏ phiếu 8 tháng 11.
Quyết định của ông Ryan đã gây ra sự chỉ trích từ những người còn trung thành với ông Trump. Cá nhân ông Trump đã đáp trả ông Ryan với câu viết trên Twitter, “Paul Ryan nên dành nhiều thời giờ hơn để cân bằng ngân sách, việc làm và di dân, và không nên mất thêm thời giờ đánh phá ứng cử viên [tổng thống] của Cộng Hòa.”
Tại một cuộc vận động của ứng cử viên phó tổng thống Mike Pence ở North Carolina, nhiều người đã hoan hô sự việc ông Pence vẫn ủng hộ ông Trump. Một cựu chiến binh, ông Ron Howard, người được vinh dự giới thiệu ông Pence lên sân khấu, đã nói với khán giả, “Tôi rất hãnh diễn với ông Mike Pence đây, vì ông không bỏ chạy. Tất cả những kẻ còn lại trong đám lãnh đạo Cộng Hòa đã bỏ chạy khi nghe tiếng súng.”
Một trong các lý do đưa đến sự phủi tay của ông Ryan là vụ tai tiếng mới nhất của ông Trump liên quan đến một cuốn băng video được thâu vào năm 2005, trong đó ông Trump đưa ra những lời phát biểu dâm ô về phụ nữ. Ông Ryan nói rằng ông “ghê tởm” những lời phát biểu ấy. Tuy nói vậy, ông Ryan không cho biết ông có muốn rút lại sự ủng hộ dành cho Donald Trump hay không.
Với quyết định không vận động, ông Ryan đang gia nhập vào một nhóm Cộng Hòa gồm những nhà lập pháp có thế lực đang ngưng ủng hộ ông Trump, sau khi nhật báo Washington Post hôm thứ Sáu công bố một cuốn băng video đã có từ 11 năm nay, trong đó nhà tỷ phú này nói chuyện một cách thoải về việc hôn hít và sờ mó phụ nữ.
Nhóm từ bỏ ông Trump bao gồm Dân Biểu Jason Chaffetz từ Utah, và hai Nghị Sĩ Kelly Ayotte và John McCain, cả hai đều đang ráo riết tái tranh cử.
Trong việc rút lại sự ủng hộ công khai của ông dành cho ông Trump, Dân Biểu Ryan ngầm cho phép các nhà lập pháp Cộng Hòa khác cũng làm như vậy, nếu họ phản đối những lời phát ngôn của ông Trump, và lo ngại về cơ hội tái đắc cử của riêng họ.
Ông Ryan nói, “Tất cả quý vị cần phải làm những điều tốt nhất cho bản thân và cho địa hạt của quý vị.”
Giới lãnh đạo Cộng Hòa tại Hạ Viện đã triệu tập một cuộc hội thảo qua điện thoại với các thành viên của họ, vào buổi sáng sau cuộc tranh luận thứ nhì giữa hai ứng cử viên tổng thống. Trong cuộc hội thảo đó, Chủ Tịch Hạ Viện cho biết ông “chỉ vận động cho những chiếc ghế trong Hạ Viện, và sẽ không đề cao hoặc bênh vực ông Trump.”
Ông Ryan nói rằng ông sẽ chỉ tập trung vào việc bênh vực cho Hạ Viện. Phe Cộng Hòa đang lo ngại về việc giữ lại 30 ghế của khối đa số Hạ Viện của họ, giữa lúc ông Trump đứng hạng sau bà Hillary Clinton, trong các cuộc thăm dò sau khi diễn ra những cuộc tranh cãi khác nhau.
Ông Ryan dự định đi vận động tranh cử ở 17 tiểu bang và 42 thành phố trong tháng Mười, để giúp duy trì khối đa số của ông.
Cuộc triệu tập của phe Cộng Hòa tại Hạ Viện là một cơ hội cho các dân biểu lên tiếng sau một cuối tuần hỗn loạn khi hàng chục nhà lập pháp Cộng Hòa rút lại việc họ ủng hộ ông Trump, sau khi công bố một cuộn băng video đã có từ 11 nay, ghi lại lối ngôn từ lộ liễu mà ông Trump dùng để mô tả việc hôn hít và sờ mó các phụ nữ trái với ý muốn của họ.
Một số đảng viên Cộng Hòa lo ngại video nói trên sẽ khiến cho Đảng Cộng Hòa bị mất phiếu của phụ nữ và của những cử tri còn phân vân giữa ông Trump và bà Clinton, trong những cuộc bầu cử khác.
Ông Rob Stutzman, một chiến lược gia của Cộng Hòa và đã nghi ngờ ông Trump từ lâu, nói với báo L.A. Times hôm thứ Hai, “Đảng Cộng Hòa đã chơi với quỷ, và khi mà bạn chơi với quỷ thì bạn sẽ rơi xuống địa ngục.”