Giọng hát hoang hoải và ám ảnh của Khánh Ly suốt mấy chục năm qua gắn bó với âm nhạc của Trịnh Công Sơn. Cuộc đời Khánh Ly nhiều bí ẩn với một chuỗi phức tạp, mâu thuẫn, giằng xé trong tình yêu và hôn nhân. Ở dốc bên kia cuộc đời, Khánh Ly đã bắt đầu nghĩ về… cái chết.
Nhà báo Hà Sơn: 72 tuổi, với nhiều người đàn bà sẽ không còn nhiều sức lực họ sẽ lười đi còn cô vẫn dành nhiều thời gian cho công việc. Người ta sẽ đăt câu hỏi vì Khánh Ly muốn quãng đời cuối đời tròn đầy, trọn vẹn hay bởi vì điều gì khác?
Danh ca Khánh Ly: Một phần như thế, một phần là bản tính của tôi thích đi đến với mọi người, ở trong tình thương của mọi người. Tôi mồ côi từ nhỏ, khi bố mất mới 3,4 tuổi, không nhớ nhiều về bố nên lúc nào cũng muốn được thương yêu. Mẹ tôi đẹp và tôi là sự thất bại của bà cho nên tôi dường như không biết vòng tay mẹ như thế nào, đó là lý do tại sao tôi coi Trịnh Công Sơn như một người cha. Tôi làm sai ông ấy dạy cho làm đúng, tôi hát sai ông chỉ cho hát đúng và khán giả ở các nơi yêu thương cũng như là mẹ tôi. Tôi đi đến mọi nơi để xin cái tình thương, điều ấy cũng đủ cho tôi ấm lòng, không cô đơn nữa.
Nhà báo Hà Sơn: Là mẹ của bốn người con, ai trong số các con cô tin tưởng nhất để chia sẻ nhiều bí mật cuộc đời mình?
Danh ca Khánh Ly: Trước khi có 4 người tôi cũng là con của một bà mẹ. Nếu tôi không dành được tình yêu của mẹ, vắng tình yêu của cha nên khi có con với bản năng của mình tôi dành hết cho các con. Có chồng tôi nghe lời chồng, bây giờ nghe lời con. Cả 4 người con đứa nào tôi cũng sợ cả, đứa nào tôi cũng tin tưởng và không tin cả là bởi vì các con có đời của các con, tôi có đời của mình không phải tôi sinh ra các con và bắt chúng phải có bổn phận với mình.
Tôi vẫn hay nói, các con cứ sống cuộc đời của các con đi, khi nào rảnh dư thời gian thì nghĩ đến mẹ. Một cú điện thoại hỏi thăm cũng đủ rồi, không cần phải cơm bưng nước rót bởi ngày nào tôi còn sức thì sẽ tự nấu cơm, tự rót nước chỉ mong con hạnh phúc. Vì thế đến bây giờ nếu có thể bù đắp được cho con cái gì tôi vẫn tiếp tục làm chỉ mong một điều các con sống cho tử tế, hạnh phúc.
Nhà báo Hà Sơn: Sức khỏe của cô gần đây không tốt và có thể chia sẻ điều này để các con quan tâm, chăm sóc hơn?
Danh ca Khánh Ly: Em ơi, trên 70 tuổi không đau mới là chuyện lạ. Nếu mình nói đau các con lo. Con lo thì mình khổ vì con hối, giục, nhắc uống thuốc suốt ngày mệt lắm. Tôi nghĩ một người đau là đủ rồi thêm 5, 7 người lo lắng thêm để làm gì, cũng đâu làm cho mình hết đau. Trên 70 tuổi người ta phải có nhiều bệnh nhưng mình tự giữ gìn sức khỏe bằng cách buổi sáng tự xay trái cây cứ một hôm 5 loại trái cây màu xanh hôm sau lại 5 loại trái cây màu đỏ.
Lúc trước khi chồng còn sống, sáng nào tôi cũng dậy làm nước cho ông ấy uống bây giờ không còn ông ấy mình vẫn phải uống vì còn ai lo cho mình nữa, phải tự lo cho mình không ỉ vào các con đâu vì có khỏe mới đi được, mới hát, mới kiếm tiền để mang đi chia sẻ với người khác.
Nhà báo Hà Sơn:Một năm trở lại đây mỗi lần Khánh Ly về Hà Nội đều mang những sắc thái tâm trạng khác nhau, có lúc thấy cô buồn và cô độc, có lúc thấy bình an và nhẹ nhõm hơn… Bây giờ cô đã thực sự bình an trong tâm hồn chưa?
Danh ca Khánh Ly: Em có thấy tôi bình an không?
Nhà báo Hà Sơn: Sắc thái của cô đã tốt hơn…
Danh ca Khánh Ly: Thì cũng phải thế thôi, mình phải sống để làm những việc đang làm, chưa xong đâu. Còn sống một ngày trên đời là một ngày món nợ mình phải trả. Ở đây không phải nợ về tiền nhưng có những món nợ tình, nợ ân nghĩa của những người mình không biết nhưng cũng có những người yêu mình, thương mình ở xa trong bóng tối, họ không nói.
Tôi cảm thấy cuộc đời mình chắc chắn phải được người ta yêu thương như thế nào mới được như ngày hôm nay. Vì vậy tôi cố gắng đi làm, nối những vòng tay. Nếu lòng nhân của tôi không đủ thì sẽ phải đi tìm những người có lòng nhân để mượn, xin, chia sẻ cho mình để làm nhiều điều hơn cho những người không may mắn.
Những người không may mắn nhiều lắm, hằng hà sa số, đếm không hết. Một ngàn người làm cho những người kém may mắn cũng không hết. Mình có làm hết đời mình cũng không hết đâu. Điều tôi mong ước là những tiếng hát trẻ sau này sẽ đi những con đường mà mình đã đi. Dĩ nhiên đường nào cũng có chông gai, hầm hố nhưng kết cục nó luôn đưa mình đến chỗ bình an.
Cuộc sống này chỉ cần chia sẻ một ít thôi, chỉ cần ân cần một ít thôi là người ta đã vui rồi và ngược lại chính ở những quãng đời, những cảnh đời khốn khó mình cho đi sẽ thấy hạnh phúc. Tôi chỉ mong muốn có sức khỏe, đủ sức đi được thêm đoạn đường nào hay đoạn đường đó.
Hotface, Khánh Ly, Trịnh Công Sơn,
Bức ảnh mới nhất chụp Khánh Ly khi trở về Đà Lạt. Ảnh: Quang Thành.
Nhà báo Hà Sơn: Đi qua dốc bên kia của cuộc đời, người ta sẽ hay nghĩ đến cái chết. Với cô thì sao? Cô suy nghĩ gì về cái chết, chuẩn bị như thế nào cho nó?
Danh ca Khánh Ly: Mình phải chuẩn bị ngày mình đi chứ em, tại vì ai cũng phải đi cả, chỉ có người đi trước, người đi sau. Nhà Phật nói “Sinh ký, tử quy”, sống là gửi mà đi là về. Còn nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nói “một cõi đi về”. Khi nào Chúa gọi tôi sẽ đi, thanh thản như vậy. Người đi cũng thanh thản mà người ở cũng không đau lòng bởi vì nó chỉ là chuyện trước sau thôi. Ngày ra đi tôi sẽ dặn dò các con mọi chuyện, con mang tro mẹ trải ngoài sông hay lên rừng, trên đồi núi cũng được. Nhưng nếu con bảo: “Không con sẽ để sau vườn, trong nhà thì cũng chả sao vì trở về với cát bụi, mình nhắm mắt rồi linh hồn ra khỏi chỉ còn xác thôi thì sao cũng được, đốt cũng thế mà chôn cũng thế thôi.
Nhà báo Hà Sơn: Thế mà em cứ tưởng cô sinh ra ở đất mẹ thì cũng muốn trở về với đất mẹ?
Danh ca Khánh Ly: Không cần thiết, riêng với cá nhân tôi thì không cần vậy. Sống tốt mình ở chỗ nào cũng được. Mình cứ sống tử tế đi rồi khi mình chết, thế nào cũng được, chỗ nào cũng là đất cả. Mình muốn trở về đất mẹ nhưng nhỡ gánh nặng cho con cái thì sao? Chi bằng mình tính trước đi để cho các con không phải suy nghĩ, đắn đo bàn cãi. Khi bố mẹ đi rồi, có thả tro xuống biển thì cũng trôi về đất mẹ thôi.
– Cảm ơn cô về cuộc trò chuyện!