Thời gian là vàng bạc với hàng trăm tàu chở hàng đang chờ đợi tàu Ever Green được “giải cứu” khỏi kênh Suez. Nếu đào cát không thành công, các phương án còn lại cũng không dễ dàng.
Các tàu kéo và máy đào đang cố gắng đào cát xung quanh mũi tàu Ever Green, để con tàu nổi trở lại. Ước tính khoảng 10% lưu lượng thương mại toàn cầu đang bị tắc nghẽn tại kênh Suez, bao gồm những mặt hàng thiết yếu cho chuỗi cung ứng của châu Âu, theo Bloomberg.
Một số tàu chở dầu phải lựa chọn phương án đi quanh mũi Hảo vọng ở châu Phi, kéo dài hành trình thêm vài tuần nữa. Nhưng rủi ro đáng kể hơn của biện pháp này là các tàu phải đi qua vùng nổi tiếng về nguy cơ cướp biển. Vì vậy, sức ép của mở lại kênh Suez ngày càng lớn.
Giảm tải trọng để con tàu dễ nổi hơn
Theo Bloomberg, nếu việc đào cát không thành công, hoặc nếu diễn ra quá chậm, một trong những phương án đầu tiên mà các bên giải cứu đang tính đến là rút xăng và nước dằn để làm con tàu nhẹ hơn, có khả năng nổi cao hơn. Nước dằn (ballast water) là nước được bơm lên tàu để tạo sự cân bằng cho con tàu trên biển.
Các bước đầu tiên của việc chuyển bớt container khỏi tàu Ever Given sẽ bắt đầu tuần này, theo Peter Berdowski, CEO của Boskalis Westminster – công ty phụ trách đội giải cứu.
“Chúng tôi đang đợi một cần cẩu có thể nâng container khỏi con tàu”, ông Berdowski trả lời vào tối 26/3. “Từ cuối tuần này, chúng tôi sẽ dỡ bớt container khỏi tàu”.
Đây là cách làm từng được áp dụng trong quá khứ, khi giải cứu tàu lớn bằng cách giảm tải trọng. Như năm 2004, tàu Tropic Brilliance chở 85.000 tấn dầu mắc cạn sau sự cố kỹ thuật cũng ở con kênh này, tương tự tàu Ever Given.
Khi đó, tàu kéo cố gắng giải cứu bằng cách kéo tàu Tropic Brilliance đi. Cuối cùng, nhóm cứu hộ phải điều một tàu chở dầu tới bên cạnh, và chuyển 22.000 tấn hàng sang đó. Sau ba ngày mắc cạn, tàu Tropic Brilliance mới đủ nhẹ để tàu kéo kéo đi và mở lại con kênh.
Nhưng đối với tàu Ever Given, việc giảm tải trọng là vấn đề hoàn toàn khác. Con tàu có thể chở theo đến 20.000 container. Nếu muốn giảm cùng tỷ lệ tải trọng tương tự như tàu Tropic Brilliance, phải dỡ bỏ 1/4 số container. Và việc dỡ từng container sẽ mất nhiều ngày.
Hai phương án để chuyển bớt container là dùng cần cẩu khổng lồ đặt trên xà lan, hoặc các máy bay trực thăng đủ mạnh để nâng các container. Mỗi container có thể chứa tới 22 tấn hàng hóa.
Nhưng cả hai phương án đều không đơn giản. Trực thăng đặc dụng như vậy rất tốn kém, và ai sẽ chi tiền cũng là một vấn đề.
Phương án dùng cần cẩu cũng không đơn giản, vì ít xà lan đủ lớn để có thể cẩu được các container lớn, từ các tàu cao như Ever Given.
“Sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức”, Joseph Farrell III, giám đốc phát triển kinh doanh tại công ty dịch vụ giải cứu Resolve Marine, nói với Bloomberg. “Việc đưa người leo lên các container và buộc nối từng container để nâng lên cũng nguy hiểm”.
Xà lan và cần cẩu, hay trực thăng?
Phương án hiện tại – cứ tiếp tục đào cát – từng có tiền lệ thành công năm 2016, khi một tàu container lớn bị kẹt ở sông Elbe của Đức. Sau một tuần đào liên tục bởi SMIT – cũng là công ty đang đào cát để giải cứu tàu Ever Given – con tàu ở Đức được giải cứu.
Nhưng nếu phải dùng phương án trực thăng thì chi phí sẽ rất cao. Dù một số chi phí cố định, phí theo giờ có thể lên tới 20.000 USD. Việc nâng container có thể chỉ dành cho loại trực thăng đặc biệt, nâng được tải trọng 12,5 tấn, theo Nick Sloane. Ông Sloane từng phụ trách việc giải cứu, làm nổi tàu Costa Concordia bị lật ngoài khơi Italy năm 2012.
Chỉ riêng việc tìm ra đúng những trực thăng như vậy đã là khó, theo Keith Saylor – giám đốc công ty Columbia Helicopters Inc. (Mỹ) chuyên cung cấp trực thăng tải trọng lớn.
Quân đội một số nước có các trực thăng này, nhưng họ ít khi tham gia các chiến dịch giải cứu. Đến nay, Mỹ đề nghị hỗ trợ vụ tắc nghẽn ở kênh đào Suez, nhưng chưa rõ hỗ trợ cụ thể là những gì.
Trong số ít các trực thăng phù hợp do tư nhân sở hữu, hầu hết đang ở Mỹ, cách kênh đào Suez hơn 10.000 km. Nếu tìm được, riêng việc vận chuyển trực thăng có chi phí ước tính lên tới 1,7 triệu USD.
Tìm được đúng phi công lái được trực thăng này cũng không dễ dàng, khi chưa đến 100 người được huấn luyện cho việc này trên toàn thế giới, theo ông Saylor.
Mỗi container có thể được dỡ xuống trong khoảng thời gian 5 phút. Như vậy, cứ mỗi 12 tiếng, khoảng 144 container có thể được chuyển xuống; trong khi tàu Ever Given có thể đang chở tới 20.000 container.