Mướn thầu ‘sửa nhà đẹp, giá rẻ’ ở Little Saigon, Nam Cali: Tiền mất, nhà tan hoang

WESTMINSTER, California (NV) – Để chuẩn bị cho sự chào đời của đứa con thứ hai và cũng là để đón bố mẹ vợ về an dưỡng, anh Minh Nguyễn muốn sửa căn nhà ở Westminster của mình lên thêm một tầng lầu. Công trình được chủ thầu dự tính xong trong bốn tháng với kinh phí ngót nghét $200,000.

Tuy nhiên, khởi công từ Tháng Mười, 2015, đến nay, tức hơn một năm sau, ngôi nhà anh Minh trông không khác gì một đống tan hoang, đổ nát, những căn phòng dự trù sử dụng lại cũng rụng trần, bong sơn…

Quan trọng hơn, theo chủ nhà, sau khi đã chi ra số tiền hơn $100,000, đến giờ anh Minh mới được Ủy ban Qui hoạch thành phố cho biết “Không hề nhận được báo cáo nào về việc xây sửa ngôi nhà này.” Nghĩa là, căn nhà được sửa chữa lớn nhưng lại không hề xin giấy phép.

Chủ nhà đổ lỗi cho nhà thầu. Nhà thầu cho rằng chủ nhà không hợp tác.

Tìm hiểu ngọn nguồn câu chuyện này với những uẩn khúc của nó, hy vọng sẽ là bài học kinh nghiệm cho tất cả những ai đang tích cóp dành dụm xây sửa lại nơi che mưa, che nắng của mình, dù là sửa chữa nhỏ hay lớn.

Bị thu hút vì giá rẻ

Tại tòa soạn báo Người Việt, trong vẻ mặt khá mệt mỏi, anh Minh Nguyễn bắt đầu câu chuyện, “Nghe tôi muốn sửa nhà, bạn tôi giới thiệu cho tôi ông Dzũng Cao, nói là kiến trúc sư. Ông Dzũng là người nói chuyện nhẹ nhàng, ông nói từng làm việc trong ngành xây dựng cho chính phủ nên có rất nhiều kinh nghiệm. Quan trọng hơn là ông cho giá rẻ, nên tôi chọn ông.”

“Bản vẽ nhà tôi khoảng 4,000 sqft, ông Dzũng chỉ tính giá có $4,100. Đó là giá rất rẻ. Sau này, khi tôi đi dọ giá, mới biết trong thị trường người Việt, giá cho bản vẽ từ $3.50-$5.00 cho một square feet, với Mỹ là khoảng $10/sqft. Mà cũng chính từ việc ham giá rẻ đó mà tôi khốn đốn,” anh Minh kể.

“Ham rẻ” cộng thêm việc bị thuyết phục bởi lối nói chuyện nhẹ nhàng của ông Dzũng, nên anh Minh “nhờ ông Dzũng làm hết mọi chuyện, từ thiết kế đến xin giấy phép và xây dựng.”

Mướn thầu 'sửa nhà đẹp' ở Little Saigon: Tiền mất, nhà tan hoang
Khu vực nhà bếp được chủ thầu sơn phết hoàn thiện trong khi chưa có mái che, giờ cũng xuống cấp. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

Theo hợp đồng, ông Dzũng tính giá thi công cho anh Minh là $100/sqft, “đây là giá trung bình, không rẻ, ngoài thị trường giá từ $100-$125/sqft,” chủ nhà so sánh.

Hợp đồng sửa nhà (Home Improvement Contract) giữa anh Minh Nguyễn, chủ nhà, và công ty xây dựng AAW Contruction, chủ thầu, được ký vào ngày 25 Tháng Chín, 2015, với chi phí ước tính cho phần nhân công không quá $106,128, chưa tính chi phí phát sinh nếu có thay đổi. Ngày dự trù thi công là 7 Tháng Mười, 2015 và công trình sẽ hoàn thành trong vòng 122 ngày.

Tiền đặt cọc là $1,000. Số tiền công còn lại được chia ra trả thành 9 lần, hay đúng hơn là sau mỗi hạng mục hoàn thành. Dĩ nhiên, lần trả cuối bao giờ cũng hoàn tất sau khi người của nhà đất thành phố xuống kiểm tra đồng ý cho nghiệm thu.

Bên cạnh đó, anh Minh cũng nhận được bảng “Ước tính chi phí nhân công và vật liệu xây dựng” là $196,667.

Nói một cách tóm tắt, anh Minh sẽ tốn khoảng $200,000 để sửa nhà, lên lầu, và phía ông Dzũng sẽ đảm nhiệm phần thực hiện từ A đến Z.

Một điều khá “kỳ lạ” là “license number” (bằng hành nghề) trong bản hợp đồng đầu tiên được ông Dzũng, đại diện nhà thầu, đưa ra ký với anh Minh, đã hết hạn từ… Tháng 11, 2014.

Vào trang nhà của Hội Đồng Cấp Bằng Hành Nghề Xây Dựng của tiểu bang California (Contractors State License Board -CSLB) kiểm tra thì thấy, ngoài việc “license” đã hết hạn, thì ngay cả địa chỉ công ty AAW cũng khác hẳn với địa chỉ ghi trong hợp đồng.

Mướn thầu 'sửa nhà đẹp' ở Little Saigon: Tiền mất, nhà tan hoang
Một căn phòng dự trù sử dụng lại, hiện tại bị những trận mưa liên tiếp làm hư hỏng nặng. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

“Khi tôi hỏi ông Dzũng tại sao thì ông giải thích lòng vòng, và ghi lại một ‘license number’ khác,” anh Minh nhớ lại.

Kiểm tra số bằng hành nghề thứ hai mà ông Dzũng cung cấp, thì báo cáo của CSLB cho biết bằng này hết hạn vào ngày 30 Tháng Chín, 2016. Nghĩa là nó còn hiệu lực khi hợp đồng được ký giữa anh Minh và ông Dzũng vào Tháng Chín, 2015.

Tin tưởng giao trọn cho nhà thầu, để rồi ngậm ngùi

Giải thích về qui trình làm việc của hợp đồng xây sửa nhà, ông Jimmy Bùi, một chủ thầu có kinh nghiệm làm việc tại Mỹ hơn 15 năm, hiện có công ty xây dựng trụ sở ở Riverside, cho biết, “Nếu sau khi có sự thỏa thuận rằng nhà thầu sẽ lo từ A đến Z thì trước tiên nhà thầu phải mời một kiến trúc sư đến để lo bản vẽ, phải coi ý chủ nhà thế nào. Khi làm bản vẽ thì dĩ nhiên hai bên phải trao đổi, thỏa thuận cho đến khi đồng ý mới nộp bản vẽ cho thành phố để xin giấy phép.”

“Sau khi thành phố chấp thuận cấp phép thì nhà thầu mới có quyền đụng tới căn nhà. Hoặc để linh động hơn, trong khi chờ giấy phép, nhà thầu có thể cho thu dọn căn nhà, chuẩn bị sẵn sàng trước cho việc xây cất, sửa chữa,” ông Jimmy nói tiếp.

Anh Quỳnh Nguyễn, cũng một chủ thầu xây dựng có hơn 20 năm kinh nghiệm tại Mỹ, giải thích thêm, “Qui định đầu tiên của xây dựng luôn luôn là phải có bản vẽ để xin giấy phép. Và giấy phép đó phải được dán ngay cửa sổ để ai cũng nhìn thấy.”

Anh Minh thì “không để ý đến chuyện giấy phép, vì tôi nghĩ theo thỏa thuận đó là trách nhiệm của ông Dzũng, tôi tin tưởng, giao hết cho ông Dzũng lo.”

Chính vì vậy, mà khi nhà bị đập ra, bắt đầu từ phía nhà bếp, anh Minh cứ trả tiền công theo hợp đồng, lần đầu là $10,000 vào ngày 19 Tháng Mười, 2015, sau phần “mobilization/staging” để bắt đầu cho phần đập phá nhà bếp. Lần thứ hai là $20,000 vào ngày 6 Tháng 11, 2015, sau khi nhà bếp được đập phá xong. Đó là toàn bộ tiền công anh Minh đã trả cho phía ông Dzũng, tính đến thời điểm này.

Ngoài ra, anh Minh cho biết số tiền vật liệu mà anh phải trả theo đơn đặt hàng của ông Dzũng đến ngày 4 Tháng 11, 2016 cũng hơn $70,000.00 (có giấy tờ ghi nhận). Tuy nhiên, theo lời anh Minh, có rất nhiều loại vật tư ông Dzũng đặt mua, anh đã trả tiền, có chụp hình, mà hiện tại không thấy đâu hết.

Chủ nhà cũng cho biết sau khi khởi công được bốn tháng thì anh có đề nghị một số thay đổi trong việc xây sửa, bao gồm “thay vì đào lỗ để làm cầu thang ở giữa nhà thì giờ đề nghị đào sang bên hông, và đập tường để nới rộng thêm nhà bếp.” Theo anh Minh thì “đây là những thay đổi không lớn.”

Khi thấy thời gian có vẻ kéo dài, anh Minh hỏi thì “ông Dzũng trả lời rằng phải chờ thành phố xuống kiểm tra và khi thì nói chờ vật tư chở xuống.”

Cứ vậy, hết tuần này trôi qua, đến tháng khác trôi đi.

Anh Minh nói như mếu, “Tôi muốn căn nhà xây xong để đón ba vợ tôi về nghỉ dưỡng, vì ông bị ung thư. Nhưng giờ ông mất rồi, mà căn nhà vẫn chưa hoàn thành. Tôi cũng muốn đứa con thứ hai của tôi được sinh ra thấy căn nhà mới, vậy mà giờ nó gần đầy năm rồi mà cũng chưa thấy hình dáng căn nhà ra sao.”

Đến nay, sau 14-15 tháng kể từ ngày những nhát búa đầu tiên nện xuống ngôi nhà muốn được sửa sang này, hiện trạng căn nhà đập vào mắt chúng tôi là một cảnh tượng tan hoang. Đây đó những nền móng được đào lên loang lổ, những cây gỗ được dựng lên như chuẩn bị cho việc lên tầng, một bức vách tầng trên cũng được dựng, không có mái, những phòng tắm có vẻ như sắp hoàn thành mà cũng như đang bị tàn phá, khuôn viên được cho là bếp thì trần loang lổ, sút ván, căn phòng muốn được giữ lại và đang làm nơi chứa đồ của gia đình thì nguyên trần gần như sắp đổ với chiếc quạt trần còn vướng víu… Không một góc nào của ngôi nhà này có thể được xem là còn có thể sử dụng được.

Anh Minh nói trong sự chán nản, “Ông Dzũng dỡ mái nhà ra từ hồi Tháng Sáu, đến giờ là bao nhiêu tháng rồi mà vẫn chưa lợp lại, trong khi tôi đi hỏi thì được biết khi xây nhà, không ai dỡ mái ra quá hai tuần lễ. Bao nhiêu trận mưa xuống rồi, thử nghĩ nhà nào mà không hư. Những căn phòng bên dưới muốn sử dụng lại cũng không được.”

“Hồi cuối Tháng 11 vừa rồi, sau khi ba vợ tôi mất, tôi đưa má vợ về Việt Nam để bà khuây khỏa. Đến giữa Tháng 12 trở qua, tôi đến nhìn căn nhà của mình mà không biết nói sao luôn,” chủ nhà lắc đầu nói.

Và cũng đến khi đó, đích thân anh Minh lên Ủy ban Qui hoạch thành phố Westminster hỏi về tình trạng căn nhà của mình, thì được trả lời rằng: thành phố không hề nhận được báo cáo sửa chữa, xây dựng gì của căn nhà mà anh nêu ra.

Hiện tại, chủ nhà đã nộp bản khiếu kiện ông Dzũng Cao lên Hội Đồng Cấp Bằng Hành Nghề Xây Dựng tiểu bang California, đồng thời liên lạc với công ty bảo hiểm để được bồi thường thiệt hại.

Mướn thầu 'sửa nhà đẹp' ở Little Saigon: Tiền mất, nhà tan hoang
Một phần tầng trệt căn nhà cũng bị hư hại sau 6 tháng mái nhà bị dỡ đi. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

Nhà thầu: ‘Chủ nhà không hợp tác’

Theo số điện thoại ghi trên bản hợp đồng xây dựng, phóng viên Người Việt gọi cho ông Dzũng Cao, chủ thầu.

Sau khi nghe chúng tôi giới thiệu và nêu mục đích muốn tìm hiểu câu chuyện, ông Dzũng chỉ đồng ý nói chuyện qua điện thoại.

“Anh ta (Minh Nguyễn) kêu ca, than phiền chỗ này chỗ kia rất nhiều,” ông Dzũng cười nói.

Ông Dzũng, bằng cách nói chuyện nhẹ nhàng, lịch sự, cho biết, “Anh ta cần phải chấp nhận chuyện xảy ra. Ví dụ như khi anh ta yêu cầu có những sự thay đổi, thì tôi phải thay đổi bản vẽ, nhưng anh ta lại không ký vào bản yêu cầu thay đổi đó, trong khi mình làm thì vẫn phải làm và bỏ tiền ra để công việc tiếp tục. Nhưng anh ta lại không chịu ký, không chịu trả tiền thì chúng ta buộc phải dừng thi công. Chuyện là vậy.”

“Sáng nay hãng bảo hiểm gọi cho tôi để tìm hiểu. Anh ấy đang cố làm cho mọi chuyện lớn lên. Anh ta ‘claims’ tài sản bị hư hại. Anh ta không nói gì trước với tôi về điều này. Anh ta muốn đòi tiền trong khoản ‘liability’,” ông Dzũng nói.

Theo ông Dzũng, “Khi có sự thay đổi lớn về bản vẽ thì phải ký để xác nhận lại giá cả. Anh ấy phải ký tên trước thì chúng tôi mới tiếp tục được. Anh ấy không nói gì và tự nhiên không thấy đâu cả, có khi vài tuần. Hiện giờ, một cái phòng tắm dưới nhà bị hư hại rất nhiều, vừa mục vừa bị mối. Tôi báo cho anh ấy, và chụp một số hình. Anh ấy gọi người đến trùm nhà. Chúng tôi thì phải thay gỗ hư và làm lại sàn gạch. Đúng ra, lúc ấy anh ấy phải ký lại cho sự thay đổi này, nhưng anh không chịu ký mà nói anh ấy chỉ có thể trả thêm tối đa là $1,500. Sau đó, lại có chuyện khác xảy ra, anh ấy lại đổ lỗi cho chúng tôi. Chúng tôi phải chịu phần này. Vì vậy bây giờ anh ấy phải ký tên đồng ý trước khi chúng tôi làm tiếp.”

Trả lời câu hỏi của Người Việt, là “Chủ nhà cho biết ông đã không xin giấy phép xây dựng khi sửa chữa căn nhà này?” Ông Dzũng cho rằng, “Đó là vì anh ấy đổi ý. Khi chủ nhà đổi ý, cần phải xin phép lại. Anh ấy không chịu ký tên, chúng tôi phải đợi thành phố đến coi rồi đồng ý thì chúng tôi mới đổ xi măng được. Anh ấy phải xác nhận rằng có sự thay đổi, nhưng lại không chịu.”

Chủ thầu Jimmy Bùi, bằng kinh nghiệm của người trong nghề, cho biết, “Sau khi đập phá xong xuôi, dĩ nhiên phải đi đường ống bên dưới, gọi là ‘underground plumbing,’ đây là phần thành phố sẽ phải đến xem, chấp thuận được rồi thì mới đến phần đổ xi-măng.”

“Thời gian thành phố xuống kiểm tra nhanh hay chậm cũng tùy. Thường thì nếu mình gọi họ trước 2 giờ chiều hôm nay thì hôm sau họ tới. Nếu sau 2 giờ thì phải đợi thêm một ngày. Có thành phố phải chờ lâu hơn, nhưng không thành phố nào quá một tuần cả,” ông Jimmy nói.

Nếu căn cứ theo lời của ông Jimmy, thì sự giải thích của ông Dzũng Cao rõ ràng không thuyết phục, vì phần đập phá và làm móng đã xong từ Tháng Mười, 2015, trước khi anh Minh đưa ra lời đề nghị thay đổi.

Khi được hỏi vì sao lại đưa ra một giấy phép hành nghề đã hết hạn, ông Dzũng nói, “Không, không. Đây là hợp đồng under AAW, cái này chưa hết hạn, còn có bảo hiểm trách nhiệm cho lô đất của anh ấy khi mới bắt đầu. Nửa chừng, tôi nghĩ là Tháng Tư, chủ thầu (General Contractor) của tôi bị chết vì đau tim. Anh Minh đã kiểm soát mọi việc rất kỹ lưỡng trước khi chúng tôi bắt đầu, kể cả hãng bảo hiểm. Bởi vậy tôi rất ngạc nhiên khi nhân viên bảo hiểm cho tôi hay những gì anh ấy nói với họ.”

Cuộc nói chuyện giữa ông Dzũng với phóng viên Người Việt dừng ở đó, ông nói “sẽ nói chuyện thêm sau.”

Mướn thầu 'sửa nhà đẹp' ở Little Saigon: Tiền mất, nhà tan hoang
Bên trong căn nhà của anh Minh Nguyễn sau 13 tháng được chủ thầu Dzũng Cao xây dựng. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

Ý kiến của những nhà thầu xây dựng

Nhìn vào những bức hình được phóng viên Người Việt chụp hiện trạng căn nhà, anh Quỳnh Nguyễn, một chủ thầu xây dựng tại Virginia, thốt lên, “Thôi rồi, nhà này là dở khóc dở cười rồi. Đây là một tiến trình xây dựng quá sai, quá trật. Nhìn vào những hình ảnh này là có thể nói người xây này không biết làm gì hết. Không một người có kinh nghiệm nào lại làm nhà như thế này. Mà vì đã trật rồi thì không có tiền nào trả đủ.”

“Nhà này không chừng là thành phố xuống bắt đập ra toàn bộ vì không có gì ra gì nữa hết. Mà thật sự nếu trước đây người này có xin phép thì người thanh tra ‘inspector’ bước đến cửa là đi về liền thôi, vì nó quá sức tưởng tượng,” anh Quỳnh nêu ý kiến.

Ông Jimmy Bùi chia sẻ, “Chuyện này không lạ lắm vì tôi nghe rất là nhiều. Bản thân tôi cũng từng chứng kiến chuyện có người bị gạt đến mức chủ thầu cho người giả dạng là thanh tra của thành phố xuống kiểm tra ký giấy tờ luôn, để chủ nhà phải giao tiền cho thầu, mãi đến khi lên thành phố hỏi thăm thì mới biết là nhà đó không hề xin phép sửa chữa thì làm gì có người đi kiểm tra.”

“Người Việt mình cũng hiếm khi dám đi thưa vì thực ra đôi khi trong xây sửa có sự thông đồng nữa. Nghĩa là mặc dù bản vẽ xin phép xong rồi, nhưng chủ nhà lại muốn chủ thầu làm thêm cái này cái kia theo ý họ, mà những cái thêm đó có khi không đúng code, không hợp pháp, nên khi khui ra chủ nhà cũng sợ,” ông Jimmy nói.

Ông Jimmy khuyên, “Ngoài việc phải kiểm tra giấy phép hành nghề của chủ thầu xem còn hiệu lực không, có ‘acitve’ không, vì có ‘active’ thì mới có đóng bảo hiểm, thì mọi người hãy thật cẩn thận trong vấn đề đi dọ giá. Nên nhớ tiền nào của đó. Bây giờ giá $100/sqft rất khó làm được cái gì, chỉ cần đi sai một li là mất tiền mất bạc hết. Nhiều chủ thầu đưa giá thật thấp để lấy ‘job.’ Dĩ nhiên bản thân họ biết là với số tiền đó sẽ không làm được gì hết, không hoàn tất công việc. Đó đã là bộc lộ ý lừa bịp rồi. Rồi khi vô việc thì họ bày ra tùm lum, mà chủ nhà đã lỡ phóng lao thì phải theo lao thôi, cứ chi tiền ra. Cuối cùng, so ra với giá của những người chủ thầu chân chính đôi khi mắc gấp đôi gấp ba, mà việc lại không xong. Khi thấy số tiền quá cách biệt giữa nhà thầu này với nhà thầu kia thì tự mình phải nên đặt câu hỏi tại sao.”

Anh Minh, chủ nhà, kết luận, “Chỉ vì tôi quá tin người, nên không chỉ căn nhà này, mà ngay cả một căn nhà khác đang cho thuê, tôi cũng nhờ ông Dzũng xây thêm phòng, tôi đã đưa $10,000, đến giờ 8 tháng rồi, cũng vẫn đập ra rồi để đó mà thôi. Dù biết là phải tốn thêm tiền, nhưng tôi quyết định thuê luật sư thưa ông Dzũng. Tôi không muốn những người khác tiếp tục trở thành nạn nhân của những người như ông Dzũng Cao.”

—-

Liên lạc tác giả: [email protected]

Leave a Reply