Bắc Kinh tỏ thái độ phản đối kịch liệt sau khi Washington chính thức khai trương Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan hôm qua (12-6), với lý do hành động này vi phạm chính sách “Một Trung Quốc”.
Các quan chức Đài Loan chụp ảnh lưu niệm nhân sự kiện khai trương Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan ngày 12-6 – ảnh: AFP
Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) – cơ quan có chức năng tương đương đại diện ngoại giao của Mỹ – chính thức khai trương sáng thứ Ba (12-6), trong buổi lễ với sự có mặt của các quan chức ngoại giao cao cấp của Mỹ và nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn.
Trong bài phát biểu tại sự kiện, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về giáo dục và văn hóa – bà Marie Royce, mô tả khu phức hợp AIT 5 tầng trị giá 255 triệu USD mang ý nghĩa lớn hơn sự lộng lẫy của nó.
“Ngôi nhà mới của AIT vừa là biểu tượng hữu hình phản ánh sức mạnh mối quan hệ của chúng ta, vừa là một cơ sở hiện đại tạo điều kiện cho sự hợp tác mạnh mẽ hơn trong những năm tới” – bà Royce nhấn mạnh.
Có điều Trung Quốc không đồng ý với phát biểu trên.
“Việc Mỹ gởi quan chức đến Đài Loan, dù với bất cứ lý do gì, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc Một Trung Quốc. Nó can dự vào công việc nội bộ của Trung Quốc và ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ Trung – Mỹ” – đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang chỉ trích.
“Chúng tôi yêu cầu Mỹ tuân thủ cam kết với Trung Quốc và sửa chữa sai lầm để tránh tổn hại quan hệ Trung – Mỹ và hòa bình ở eo biển Đài Loan” – nhà ngoại giao Trung Quốc kêu gọi.
Các nhà báo tham quan trụ sở Viện Hòa Kỳ tại Đài Loan ngày 12-6 – ảnh: AFP
Về nguyên tắc, Washington lâu nay công nhận chính sách “Một Trung Quốc” và chỉ duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, Đài Loan vẫn là một đồng minh quan trọng của Mỹ trong khu vực. Dưới triều Tổng thống Donald Trump, quan hệ gần gũi không chính thức giữa hai bên càng thắt chặt hơn.
Phát biểu trong lễ khai trương AIT, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn khẳng định điều này:
“Cùng là nền dân chủ tự do và cởi mở, chúng ta cần thiết phải hợp tác với nhau để bảo vệ các giá trị và lợi ích chung. Ngày nào chúng ta còn đoàn kết, không gì có thể chen vào giữa mối quan hệ này”.
Mặc cho sức ép và sự phản đối của Trung Quốc, Mỹ tiếp tục bán cho Đài Loan nhiều loại vũ khí hiện đại theo Đạo luật về Quan hệ Đài Loan do Quốc hội Mỹ thông qua và có hiệu lực từ năm 1979.
Trong vài tháng qua, chính quyền Tổng thống Trump còn chọc giận Bắc Kinh bằng cách cho phép các nhà sản xuất Mỹ bán công nghệ tàu ngầm cho Đài Loan, song song đó thúc đẩy hoạt động công du của quan chức hai bên.