Theo tìm hiểu của BBC, nhà đấu tranh khiếm thị Trần Quang Thành, và nhà hoạt động Bob Fu đều liên tục chia sẻ các đoạn tin nhắn cho là Tổng thống Donald Trump “tái đắc cử” sau bầu cử đầu tháng 11 ở Hoa Kỳ.
Họ cũng tin vào các cáo buộc của bà Sidney Powell rằng “tiền cộng sản” từ Trung Quốc và Cuba đã góp phần “biến cuộc bầu cử tại Mỹ thành trò lừa đảo”.
Nhưng đây không phải là các ý kiến riêng lẻ mà có vẻ như là một phần của dòng thông tin đã có từ lâu, được các báo chống Cộng sản của người Hoa hải ngoại nuôi dưỡng.
Một trong số các cơ quan truyền thông đó là The Epoch Times, có bản tiếng Việt là Đại Kỷ Nguyên.
Điểm chung của những người đọc các trang báo này là thái độ ngay lập tức lên án, đả phá bất cứ cơ quan truyền thông nào đưa tin khác họ về hai ông Trump và Biden.
Một nhà báo của BBC News Tiếng Trung tại London cho hay:
“Chiến dịch tin sai lệch (misinformation campaign của cơ quan truyền thông do Pháp Luân Công tài trợ này, cũng như một số cơ quan truyền thông của phe bất đồng chính kiến Trung Quốc khác ở hải ngoại là hiện tượng tràn ngập. Các kênh của BBC News Tiếng Trung bị tấn công bằng hàng nghìn lời bình luận phỉ báng, xúc phạm mỗi khi chúng tôi nói đến ông Biden như tổng thống đắc cử.
Vẫn thuyết âm mưu này được cộng đồng bất đồng chính kiến (người Hoa) ở hải ngoại, cùng một số ở Hong Kong, và Đài Loan tin theo. Điểm chung là họ cùng chia sẻ sự căm ghét với chế độ của Đảng Cộng sản ở Trung Quốc, và sự tuyệt vọng khi thấy Trump, người họ cho là ‘đấng cứu thế’ chống lại sự áp bức của cộng sản, hiện đang phải rời nhiệm sở.”
Nhà báo của BBC News Tiếng Trung cũng cho hay có sự hợp tác giữa ông Quách Văn Quý (Miles Kwok) và cựu cố vấn của TT Trump, ông Steve Bannon, khi họ cùng nhau “tung ra tin theo kiểu thuyết âm mưu rằng Covid-19 là vũ khí sinh học của Trung Quốc”, hoặc “Joe Biden là gián điệp của Tập Cận Bình”.
Báo Đại Kỷ Nguyên, bản tiếng Anh (The Epoch Times) được phát không cho người đọc tại Anh, Úc.
Theo trang ABC News (09/10/2020) bài của Epoch Times có hai điểm nổi bật: chống Đảng Cộng sản TQ và ủng hộ Donald Trump.
ABC cho hay các phân bộ của Epoch Times tổ chức meeting ở cả New Zealand, Nhật Bản, Tây Ban Nha và Ý.
Hồi tháng 6/2020, một tờ báo địa phương mở miền Bắc nước Anh, tờ Prolific North có bài nói báo Epoch Times được gửi tới nhà người dân trong vùng.
Nhìn chung, trang Epoch Times được cho là cùng dòng tin tức báo chí “cực hữu”, theo một bài trên New York Times hôm 24/10/2020.
Tờ báo Mỹ nói từ 2016, Epoch Times do Pháp Luân Công ủng hộ, “đã dùng các chiến thuật của Facebook một cách hung hãn và thông tin sai lệch dạng thiên hữu để tạo ra một đế chế truyền thông chống Trung Quốc, ủng hộ Trump”.
Tác động mạnh đến người Việt?
Trong thời gian Hoa Kỳ tổ chức bầu cử tháng 11/2020, nhiều trang Facebook tiếng Việt chia sẻ lại các bài, đôi khi còn nguyên phần tiếng Trung, từ các trang của Đại Kỷ Nguyên hoặc từ phần bình luận của người đọc.
Điểm dễ thấy của mọi bình luận hoặc “tin tức”, bài video thuộc loại này là ủng hộ tối đa Tổng thống Trump và coi ông Joe Biden là “ăn tiền Trung Quốc cộng sản”.
Đa số các bài này, gồm cả một số bài trên báo chính thống ở Việt Nam không nói gì về truyền thống công bố kết quả bầu cử sau đếm phiếu (calling the race) đã có trong chính trị Mỹ từ năm 1858, mà gợi ý rằng đặc biệt năm nay ‘truyền thông cánh tả’ lập ra một âm mưu công bố trước khi các phiếu cử tri đoàn tụ về vào tháng 12.
Cuộc chiến pháp lý đang dần hụt hơi của TT Trump nhằm đảo ngược kết quả bầu cử xem ra không làm nản lòng các tác giả viết trên Đại Kỷ Nguyên.
Đặc biệt, giống như một số trang web theo thuyết âm mưu ở châu Âu thường mang màu sắc ‘tận thế’ (apocalyptic vision) hoặc ‘cuộc chiến sinh tử cuối cùng’ của nhân loại giữa Thiện và Ác, Đại Kỷ Nguyên nói về chính trị hiện thời nhưng kèm theo lập luận của lý số, tử vi, và tính tâm linh.
Hôm 30/11/2020, trang Đại Kỷ Nguyên (dkn.tv) bản tiếng Việt có bài với tựa đề “Bậc thầy tử vi khẳng định: TT Trump có lá số vô địch thiên hạ, Biden khó sống qua năm 2021”.
Tác giả bài báo ký tên là Thanh Ngọc trích dẫn một thầy tử vi ở California, Hoa Kỳ nói “TT Trump nhất định tái đắc cử, hơn nữa còn là nhà lãnh đạo “không có đối thủ” trên toàn thế giới”.
Bài được gần 8000 lượt xem sau 9 giờ đăng tải.
Vẫn trang web này có “phóng sự” TV nói về cuộc chiến pháp lý của TT Trum như một phần của cuộc “đại chiến toàn cầu”.
Tựa đề của phần video là “Cuộc chiến toàn cầu giữa ‘Đại tái thiết’ và ‘Đại thức tỉnh’, không ai ngoại lệ”.
Một bài khác lên án “truyền thông khuynh tả bất chính” đang tìm cách hạ bệ TT Trump.
Một bài khác cho rằng ngay từ 1984, một điệp viên Nga đã “tiết lộ âm mưu” dùng Joe Biden để phe XHCN “chiếm lĩnh Hoa Kỳ” năm 2020.
Bài báo đi ngược về quá khứ, cho rằng năm 1964 đã có kế hoạch của TBT Đảng CS LX Nikita Khrushchev muốn “lật đổ Hoa Kỳ”.
Dù là viết và đọc bằng tiếng Việt, cách hành văn mang rõ một sắc thái Hán văn với từ ngữ quen thuộc của văn học võ lâm đặc trưng của Trung Hoa thời xưa.
Chẳng hạn TT Trump được mô tả là có “chân mệnh đế vương”.
Một bài về ông Joe Biden dùng luôn cả tựa đề trích từ Phong thần Diễn nghĩa, tác phẩm thuộc thể loại fantasy được cho là của Hứa Trọng Lâm và Lục Tây Tinh vào thế kỷ 16.
Theo BBC News Tiếng Việt tìm hiểu thì người đọc ở Việt Nam có thể tiếp cận trang web và kênh TV trên mạng xã hội của Đại Kỷ Nguyên bình thường.
Trang này đăng tin tức cập nhật về Việt Nam, từ vụ xử tướng Nguyễn Đức Chung đến vụ ‘bán bằng’ ở Đại học Đông Đô những ngày qua.
Thậm chí phát biểu gần đây của Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ ở Đắc Lắc về bộ sách Cánh Diều cũng được nói đến.
Đại Kỷ Nguyên và Tân Đường Nhân
Nhiều bài của Đại Kỷ Nguyên, trang web có tiêu chí ghi là Trung thực và Truyền thống, hoặc là bản sao hoặc trích đoạn bài gốc bằng chữ Hán của trang Tân Đường Nhân (NTD – New Tang Dynasty), cùng một chủ sở hữu và phát hành.
Ví dụ bài ký tên Vũ Dương viết rằng “Tổng thống Trump nhắn tin hình sư tử” đã đặt đường dẫn tới bài gốc tiếng Trung ‘Sư tử chiến liệp cẩu’ của Lý Vân Tống, trên trang NTDTV.
Đặc trưng của các trang này, ngoài thời sự là mục Y tế, nói nhiều về các phương thuốc họ mô tả là “có tác dụng kỳ diệu”, như “người bại liệt sau bảy năm đứng dậy đi được”.
Các bài phân tích, bình luận trên hai trang này, bản tiếng Việt chỉ trích trực diện Đảng Cộng sản Trung Quốc, như bài ‘ĐCS TQ kích động thù hận ra sao?’ hoặc nói đảng này chỉ đến 2024 là “diệt vong”.
Tuy nhiên, cả hai trang báo hoàn toàn không bình luận gì về Đảng Cộng sản Việt Nam và các lãnh đạo đảng này.
Ngôn từ ‘chống Cộng sản’ nếu có, chỉ xuất hiện ở đôi chỗ, ví dụ như bài ‘Thôi bối đồ’ nói về Đài Loan và kế hoạch “khôi phục Đại lục, trục xuất bóng ma chủ nghĩa Mác-Lênin đến từ phương Tây, giải cứu đồng bào Đại Lục bị ĐCSTQ bắt cóc…”
Trang Tân Đường Nhân cho hay, họ là cơ quan truyền thông thuộc tập đoàn EMG, ra đời năm 2001:
“Tân Đường Nhân tin tưởng một thế giới toàn vẹn phải dựa trên truyền thông chính xác và trung thực. Đó là lý do chúng tôi cống hiến hết mình để cung cấp sự thật và làm sáng tỏ những vấn đề xã hội quan trọng. Không đại diện cho các nhóm lợi ích, chúng tôi đưa ra thông tin khách quan, cung cấp một bức tranh toàn cảnh, thể hiện trách nhiệm của chúng tôi đối với xã hội.
Chúng tôi cũng mang đến những câu chuyện vượt thời gian tôn vinh các giá trị phổ quát của nhân loại. Tinh thần tích cực, sự kiên cường và hy vọng là tài sản quý báu của con người. Đó là lý do tại sao chúng tôi làm hết sức mình để xuất bản những nội dung cảm động, giàu thông tin ý nghĩa, giúp độc giả trau dồi tri thức và bồi dưỡng tâm hồn bằng tình yêu thương, sự lương thiện, lòng trắc ẩn và sự chính trực. Chúng tôi tin rằng đó là cách chân thành nhất để cùng độc giả kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn…” trang web cho biết ở địa chỉ ntdvn.com dành cho độc giả tiếng Việt.