Sống thọ hơn nhờ nắm bắt phép dưỡng sinh mùa Xuân

Sự tuần hoàn bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông là quy luật của tự nhiên – Đạo, mỗi mùa quy luật sinh trưởng khác nhau vì vậy phép dưỡng sinh cũng là không giống nhau. Mùa Xuân dương khí bắt đầu trưởng vì vậy giấc ngủ, ăn uống, tình chí có phần thay đổi nhiều.

Cổ nhân xem con người là một vũ trụ thu nhỏ. Hoạt động sống của con người tuân theo quy luật khách quan của giới tự nhiên. Nếu con người nắm vững được quy luật đó, chủ động thực hiện các biện pháp dưỡng sinh cho phù hợp thì sẽ tránh được bệnh tật, bảo vệ sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.

Thiên Tứ khí điều thần luận của sách Tố Vấn viết: “Ôi! Âm Dương vận hành trong 4 mùa là cái căn (rễ), cái bản (gốc) của vạn vật. Cho nên, bậc thánh nhân đến mùa xuân và mùa hạ thì dưỡng Dương, đến mùa thu và mùa đông thì dưỡng Âm, đó là để theo đúng với cái căn và cũng để cùng với vạn vật chìm nổi trong vòng sinh trưởng”.

Vạn vật bắt đầu sinh trưởng vào mùa Xuân. (Ảnh: sao360.vn)

Nguyên tắc “thuận thời nhiếp dưỡng” là theo quy luật âm dương tiêu trưởng của bốn mùa mà tiến hành dưỡng sinh, giúp hoạt động sinh lý của cơ thể đồng bộ với chu kỳ biến đổi của tự nhiên, duy trì điều hòa thống nhất giữa cơ thể với hoàn cảnh bên ngoài.

Theo thời nhiếp dưỡng là phương pháp dưỡng sinh thuận theo khí hậu bốn mùa, quy luật biến đổi của âm dương, phối hợp điều hòa tinh thần, nghỉ ngơi, ăn uống, vận động.

Trong Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh, chương Di dưỡng, thầy y Lê Hữu Trác đã luận bàn đến phương pháp dưỡng sinh trong mùa xuân. Như ông đã viết: “Ba tháng mùa xuân gọi là phát trần (vào mùa xuân dương khí bốc lên, khí ẩn náu ở trong bắt đầu phát triển, nảy nở , bảy tỏ dáng vẻ của chúng). Trời đất đều ở giai đoạn phát sinh, muôn vật tươi tốt”. Vậy để ứng với khí mùa xuân này thì người thời xưa đã đúc kết ra rất nhiều vấn đề dưỡng sinh liên quan đến vận động, ăn uống, tình chí của con người.

Vạn vật nô đùa chào đón mùa Xuân. (Ảnh: vasi.net)

Vận động, tập luyện

Ngủ dậy sớm, đi dạo ở sân, xõa tóc thả lỏng mình khiến cho chí nảy sinh. Mùa xuân, khí ấm được sinh ra, khí lạnh dần tan đi, ngủ dậy sớm, đi lại ở sân. Mùa xuân ứng với Mộc, cái khí phongmộc của phương Đông dẫn thẳng lên đầu óc, nên phải xõa tóc cho nó sơ tán điều đạt.

Khí mùa xuân là thứ cần nhất cho muôn vật phát triển nảy nở, để cho nảy nở mà đừng giết đi, tạo điều kiện cho nảy nở mà đừng ngăn chặn, giúp thêm cho điều kiện nảy nở mà đừng tiêu hao đi, đó là cách làm ứng hợp với khí mùa xuân, cũng là phép dưỡng sinh.

Các phương pháp tập luyện dưỡng sinh theo y học cổ truyền rất phong phú, ví dụ: Thái cực quyền, Dịch cân kinh, các loại khí công, võ thuật hay đơn giản chỉ là tản bộ. Có loại lấy động làm chính, vận động toàn thân nhằm giúp cơ khớp được linh hoạt, cân mạch thông suốt, khí huyết lưu thông, điều hòa chức năng tạng phủ, từ đó cơ thể được khỏe mạnh.

Vận động nhịp nhàng theo sự tăng trưởng dương khí vào Xuân. (Ảnh: Dottor Sport)

Có loại lấy tĩnh làm chính, chủ động luyện “ý, khí, hình”, nhấn mạnh rèn luyện tinh thần, từ đó phát huy tác dụng chống lão hóa. Mùa xuân nếu có thể tập các bài dưỡng sinh nhẹ nhàng sau khi thức giấc cũng làm cho tinh thần sảng khoái trước khi bắt đầu ngày mới.

Thêm nữa, mùa xuân dương khí mới sinh, khí lạnh (hàn) vẫn còn, phong (gió) xuất hiện còn nhiều, hai thứ khí này kết hợp dễ gây cảm mạo phong hàn. Do vậy tập dưỡng sinh và giữ ấm cơ thể, không để tấu lý sơ hở thì tà khí không có cơ hội xâm nhập.

Nhân đây chúng ta cùng bàn một chút về khí công. Khí công là một phương pháp dưỡng sinh tương đối phát triển trong xã hội ngày nay – theo hướng tự rèn luyện là chính. Theo thời gian, khí công được phổ cập và lưu truyền với nhiều trường phái khác nhau. Tuy nhiên có thể chia làm hai loại: do người khác đạo dẫn và tự mình đạo dẫn.

Thiền định Đông phương được các nhà khoa học đánh giá cao. (Ảnh: allevents.in)

Do người khác đạo dẫn là nhờ một loại công năng đặc dị của người khác điều trị bệnh cho mình. Tự mình đạo dẫn là tự bản thân, thông qua tập luyện của mà cải biến được sức khỏe. Thực tiễn đã chứng minh, duy trì tập luyện khí công đúng phương pháp sẽ giúp cơ thể tăng cường sức khỏe, chống lão hóa, có tác dụng chữa khỏi một số bệnh nhất định.

Tuy phép dưỡng sinh bằng khí công vẫn còn ẩn dật sau lớp sương mù diệu kỳ, nhưng những hiệu quả nó mang lại, cùng những nghiên cứu mới đây mà khoa học hiện đại chứng minh đã khẳng định đây là một môn khoa học quý giá của phương Đông.

Ăn uống

Theo y học cổ truyền, thức ăn được chia làm năm vị quy vào năm tạng: Vị chua vào Can, vị cay vào Phế, vị ngọt vào Tỳ, vị đắng vào Tâm, vị mặn vào Thận. Mùa xuân, cây cối tươi tốt, phát triển, Can mộc vượng sẽ khắc lại Tỳ thổ. Do vậy, mùa này nên tránh đồ ăn có vị chua (chua vào tạng can, làm Can mộc vượng hơn khắc Tỳ thổ, làm cho công năng vận hóa đồ ăn của Tỳ sẽ giảm sút), ăn tăng vị cay ngọt hơi ôn, cay phát tán giúp dương khí thăng phát, ôn để bảo vệ dương, ngọt bổ vào Tỳ (do đó làm cho ngũ tạng cân bằng, âm dương điều hòa).

Tỏi đen ôn ấm kiện Tỳ Vị, rất thích hợp làm thực phẩm để dưỡng sinh cho mùa Xuân. (Ảnh: toilinhdan.vn)

Tránh ăn thức ăn sống lạnh dễ tổn thương dương khí Tỳ Vị. Có mấy lời khuyên về việc dưỡng sinh bằng ăn uống như vậy. Tất nhiên cũng phải ăn uống đủ dinh dưỡng, an toàn vệ sinh, và đúng giờ. Cổ nhân đã khuyên: “Thức ăn dù ngon cũng không nên quá nghiện, nghiện sẽ gây tổn thương thành bệnh. Vị (hương vị) dù ghét cũng không thể không ăn, không ăn thì khí tạng sẽ thiếu”.

Tình chí

Mùa xuân, Can mộc đang vượng thịnh, nếu cáu giận quá thì khắc hại đến can. Do vậy phải giữ cho tinh thần thư thái. Sách Lão lão hằng ngôn đã chỉ rõ: “ Tĩnh dưỡng là việc đầu tiên của dưỡng sinh”.

“Tĩnh” ở đây là chỉ tinh thần yên tĩnh thư thái, không màng đến danh lợi, bỏ qua những ham muốn vật chất, xem nhẹ thanh sắc. Nếu có thể chỉ cần đáp ứng nhu cầu ăn, ở, mặc, để làm việc; tâm chí thoải mái, càng làm tăng tình yêu với cuộc sống và duy trì thái độ lạc quan yêu đời. Hải Thượng Lãn Ông có viết: “Người thông minh sống theo thuyết vô vi, vui vẻ điềm đạm thoải mái, thỏa chí giữ lòng mình trong hư vô, nên tuổi sẽ không cùng, lâu bền với trời đất. Đó là phép giữ gìn thân thể của người thông minh”.

Giữ tâm thái an hòa đón nhận dưỡng khí mùa Xuân là phép dưỡng sinh hợp lẽ tự nhiên – đạo. (Ảnh: Buy Me Joy)

Con người trong vũ trụ này theo lẽ âm dương thì sống, trái lại thì chết. Cổ nhân có câu: “Thánh nhân chỉ ngừa bệnh chứ không chữa bệnh” thật hết sức có lý. Theo phép dưỡng sinh thì nên ăn uống vệ sinh, đủ chất dinh dưỡng, năng vận động tập luyện cho khỏe mạnh. Phải tùy thời mà dùng phép dưỡng sinh cho hợp với đạo của trời đất.

Bàn về dưỡng sinh mùa xuân có đôi điều như vậy, mong các độc giả có thể tìm thấy lý lẽ trong bài viết để ứng dụng cho mình khi trời đất sắp vào xuân.

Yến Dương




Ngày 8/7/2025, Lũ lụt cao gần 20 feet đổ bộ vào tiểu bang New Mexico, kế Texas

09/07/2025

Youtuber gốc Việt Houston nói gì lũ lụt chết hơn 109 người ở Texas ngày 4/7/2025? Nếu lụt chết người xảy ra ở VN là do lãnh đạo VC ?

09/07/2025

7/7/2025: Nhật Bản – Nam Hàn hết hồn sau khi nghe bảng thuế của Ông Trump

08/07/2025

Khám phá vẻ đẹp bí ẩn của Việt Nam 2025 nhìn từ trên cao

07/07/2025

Ngày 4/7/2025: Lũ lụt dâng cao khoảng 30 feet khu vực cắm trại Lễ Độc Lập hơn 120 người chết, tiếp tục tìm 170 người mất tích ở tiểu bang Texas

07/07/2025

Nguyên nhân nào gây ra trận lũ lụt lớn và chết người ở tiểu bang Texas vào Lể Độc Lập Mỹ 4/7/2025 ?

07/07/2025

‘Thời tiết giả, lũ lụt giả’: Đảng Cộng hòa đang lan truyền thuyết âm mưu sau trận lụt chết hơn 106 người ở Texas vào Lể Độc Lập Mỹ 2025

07/07/2025

Xem bà Mỹ theo đạo Tin Lành đến dự buổi vận động Trump tại tiểu bang PA giải thích lí do phe Dân Chủ tạo ra Bão Helene & Milton 9/2024 đánh vào bang Cộng Hoà Florida

07/07/2025

Tỉ phú Musk lập 1 đảng mới tên “Đảng Hoa Kỳ” để lấy phiếu đảng Cộng Hoà Trump và ủng hộ những chính sách cụ thể nào ?

07/07/2025

5/7/2025: Người trong cuộc của chính quyền Trump tiết lộ thuế quan: ‘Tất cả đều là giả mạo’

06/07/2025

Gia đình TT Trump 6/2025 ra mắt bán điện thoại có khắc chữ “Làm nước Mỹ vĩ đại” nhưng lại làm ở Trung Quốc

06/07/2025

Phóng viên MAGA từng làm cho đài FOX đảng Cộng Hoà nêu lí do phỏng vấn tổng thống Iran ngày 4/7/2025

05/07/2025

1/7/2025: Việt Nam thắng lớn thương lượng với TT Trump giảm thuế hàng xuất khẩu sang Mỹ từ 46% xuống còn 20%

03/07/2025

Việt Nam mời Nga, Trung Quốc, Belarus, Lào , Campuchia tham dư Lễ Duyệt Binh ngày Quốc Khánh 2/9/2025 ?

02/07/2025

LadyBoy (Phần trên thành Gái, dưới vẫn là Trai) tâm sự nghề đi khách đàn ông có vợ trong khách sạn ở TPHCM

26/06/2025

Phỏng vấn phụ nữ ngoài 38 tuổi ở TPHCM 6/2025 có chồng 2 con tiết lộ gốc khuất trong nghề bán trứng và mang thai hộ (đẻ thuê)

26/06/2025

1/7/2025: Tin tặc Iran đe dọa TT Trump sẽ công bố hàng ngàn Emails của các phụ tá TT Trump

26/06/2025

1/7/2025: Dự luật To Đẹp của TT Trump đã thông qua ở Thượng Viện nhờ 1 lá phiếu cuả Phó TT Vance nâng tỉ số lên 51-50

26/06/2025

1/7/2025: TT Trump cảnh báo tỉ phú Elon Musk đánh phá dự luật To Đẹp cuả Trump thì Trump đánh cổ phiếu Tesla rớt

26/06/2025

30/6/2025: Tỉ phú Musk thề sẽ chi vài 100 triệu cho Dân Chủ tranh cử 2026 đánh bại những đảng viên Cộng Hoà bỏ phiếu ủng hộ Dự Luật To Đẹp cuả TT Trump

26/06/2025

Leave a Reply