Ella Nguyễn với các học sinh khác lớn xác gấp đôi. (East Bay Times)
ANTIOCH, Bắc California – Ella Nguyễn vững vàng len lách tiến lên giữa những đám thiếu niên sôi động, cũng không hề sợ hãi khi bước qua các hành lang, cho dù em là một học sinh bé nhỏ nhất của ngôi trường.
Theo tin của nhật báo East Bay Times, cô bé lớp chín của trường Trung Học Antioch chỉ cao có 4 feet 9 (1.4 mét) nhưng trí khôn của em to lớn vô cùng với chỉ số thông minh là 147 và là thành viên của hội Mensa, một hội đoàn của những trí tuệ sáng chói bậc nhất thế giới.
Và Ella chỉ mới vừa tròn 10 tuổi.
Cùng với một giáo chức khác có công vận động cho Ella được học nhảy lớp, bỏ qua hoàn toàn các lớp trung học chuyển tiếp, ông Monte Gregg, hiệu trưởng trường Tiểu Học Mission, phát biểu “Chúng tôi biết rằng chúng tôi có trong tay một đứa trẻ thật đặc biệt.” Louie Rocha, hiệu trưởng trường Trung Học Antioch cũng nói ông chưa từng thấy có chuyện này xảy ra trong 18 năm làm việc của ông.
Đây là cách mà một cô bé đáng lẽ chỉ học lớp bốn đã trình bày trong giờ học kỹ thuật vừa rồi của cô, để nói về loại đồng hồ mặt trời mà em và một bạn học đã làm ra từ ván ép.
Ella vừa nhấp qua một màn trình chiếu và video phim-quay-nhanh mà em tạo ra trên máy vi tính laptop của em vừa giải thích một cách rất khó hiểu về lịch sử và cách vận hành của loại dụng cụ chỉ giờ thời xưa này.
Thầy giáo Jason Ebner ngừng lại bên bàn và hỏi đùa, “Có phải chúng ta đang nói từ hoành cách mô?” và Ella đáp lại, “Tôi đang cố gắng đây.”
Ella Nguyễn trong một lớp học tại trường Antioch High. (Vallejo Times-Herald)
Trước sự thông minh phi thường của con, cha mẹ của Ella nhớ lại nỗi lo ngày nào của họ: Bé Ella đã bị vị bác sĩ nhi khoa nghi ngờ là mang bệnh tự kỷ thuở em lên 2 tuổi, lúc mà em chưa hề nói được một tiếng.
Nhưng rồi một ngày kia, bé Ella bỗng bật nói.
Nguyễn Thanh, cha của Ella, cho biết, “Mọi thứ diễn ra quá nhanh. Chúng tôi thật giật mình.”
Theo lời Thanh kể, anh và vợ đã đọc sách thiếu nhi cho bé Ella nghe từ khi bé còn mang tả, và lúc bé biết đi lẫm đẫm thì họ phải lấy đến cả 20 tựa sách mỗi lần đi thư viện mượn.
Hai vợ chồng anh đã nhận thấy bé khác thường khi thấy bé bắt đầu biết làm toán nhân và toán chia ở lớp nhà trẻ. Các giáo viên ở trường Tiểu Học Mission cũng mau chóng nhận ra điều ấy và rồi sau hai tuần ngồi trong lớp mẫu giáo, Ella được chuyển lên lớp một.
Sau đó Ella tiếp tục học nhảy lớp. Ngồi lớp hai, em học Toán lớp năm và Anh văn lớp bốn. Và trong khoảng thời gian Ella xong lớp năm thì em đã hoàn tất học trình của các lớp trung học chuyển tiếp (middle school) bằng cách dùng sách giáo khoa và lớp toán trên mạng.
Trước sự kiện con gái được chuyển lên Trung Học, ban đầu hai vợ chồng Thanh đều ngần ngại. Họ sợ cho cô con gái bé bỏng của mình lạc giữa một ngôi trường có tới 1,968 học sinh mà trong đó có nhiều đứa rất to lớn. Họ tưởng tượng rủi ro chúng chạy đụng vào Ella, hoặc nếu có một vụ đánh nhau xảy ra thì cô con gái nặng 69 pao của họ sẽ tiêu tùng.
Tuy nhiên, mối quan tâm của cặp vợ chồng này đã được tháo gỡ.
Vào ngày học đầu tiên, phó hiệu trưởng thân hành đưa Ella đến các lớp, nhưng qua ngày thứ hai thì em nói em có thể tự lo liệu được.
Ban đầu, các học sinh giật mình khi biết tuổi của Ella. Sự việc đó có phần làm Ella lúng túng một chút. “Kiểu như tôi muốn thu lại thật nhỏ,” cô bé nhớ lại.
Nhưng rồi các câu hỏi cũng từ từ giảm dần và chỉ có một biệt lệ mà nhà trường cần làm cho Ella: miễn cho em tham dự những giờ học mà thường khi bắt buộc đối với các em khác. Đó là giờ sức khỏe, vì môn này có những phần học về bộ phận sinh dục, và giờ thể dục thể thao, vì nhà trường không muốn em bị thương trên sân chơi tennis, hơn nữa cũng tránh cho em gần gũi các em nữ sinh lớn trong phòng thay đồ.
Ngoài ra, em dùng phòng vệ sinh dành cho nhân viên nhà trường, nghĩa là loại phòng cá biệt.
Kết thúc học kỳ tam cá nguyệt đầu tiên, cho dù chương trình học thật nặng và nhiều thử thách vốn dành cho các học sinh đang chuẩn bị lên đại học, Ella được toàn điểm A, kể cả A cộng trong môn nghệ thuật, hình học và kỹ thuật nhập môn. “Viết là môn khó nhất đối với tôi,” Ella nhìn nhận.
Thế nhưng Ella không phải ngày tối chỉ biết học, không biết chơi đùa gì cả. Em vui thích khi bơi lội, chơi iPad, vẽ hình chi tiết, vẽ hình tự do mấy con rồng và nhân vật của loại phim hoạt họa Nhật Bản với cây viết chì cơ khí.
Nhưng cho dù mê say cái gì đi nữa, mỗi đêm em cũng dành ra từ hai tới ba giờ để làm bài.
Ông hiệu trưởng Gregg nói, “Không có gì có thể làm em xao lãng tâm trí, em có thể tập trung chú ý hoàn toàn.”
Nhưng không giống như những trẻ em có chỉ số thông minh cao khác, Ella có khả năng giao tiếp để có thể đối thoại được, không chỉ với các học sinh lớn hơn em nhiều tuổi mà cả với người lớn.
Em lặng lẽ nhưng tự tin, không ngần ngại đặt câu hỏi và thường nắm vai trò khởi động trong các dự án về môn hình học cho dù các bạn đồng học của em toàn là lớp 10.
“Hẳn nhiên cô bé là người đứng đầu của nhóm cô,” thầy giáo Brandy Thompson cho biết.
Em cũng rất kiên trì: Khi lớp kỹ thuật của em được ra đề tài là thực hiện một máy bay bằng giấy có thể bay xa được 50 feet (15 mét), những tác phẩm đầu tiên của em thì đẹp mã hơn là bay xa.
Nhưng vào giai đoạn cuối, một cô bé chưa hề có kinh nghiệm gì về việc biến một tờ giấy trở thành vật phóng được không những đạt điểm cao ở cả hai mặt: đẹp mã, bay xa, mà còn nắm bắt được những khái niệm về nâng, kéo và đẩy.
“Thật là tuyệt,” Ebner bảo. Tuy nhiên, ông tin rằng vào một thời điểm nào đó Ella, giống như tất cả học sinh của ông, sẽ phải học những bài học đi kèm với một cuộc biểu diễn thiếu hoàn hảo. “Có thể có nước mắt, có thể có thất vọng.”
Trong khi chờ đợi, Ella đang suy ngẫm về một sự nghiệp ở Apple hoặc Google.
“Tôi thích kỹ thuật – máy vi tính và điện thoại,” cô bé nói, và buột miệng thêm “Tôi biết nhiều về Apple hơn là Samsung. Tôi chẳng biết gì về Samsung cả.”
“Những hạn chế duy nhất đối với tương lai của Ella là chỗ dừng trong óc tưởng tượng của em. Tôi thấy em làm bất cứ điều gì mà em có thể mơ tới,” cô Crystal Van Dyke, cô giáo cũ lớp 5 của em đã nói như vậy.