WESTMINSTER, California (NV) -Gần đây, nhiều dư luận liên quan đến chủ sở hữu cũng như quyền hành tại ngôi chùa Bảo Quang trị giá hơn $10 triệu ở Santa Anna. Có hai nguồn tin tức ngược chiều; thứ nhất là có một gia đình muốn “cướp” chùa Bảo Quang, và thứ hai, chùa Bảo Quang có thể đang bị bàn tay của kẻ xấu từ trong nước thao túng, muốn cướp quyền lực.

---

---

Để rộng đường công luận, phóng viên Nhật báo Người Việt đã đi tìm hiểu vấn đề từ các bên có liên quan đến ngôi chùa này.

Nhắc đến chùa Bảo Quang trên đường Newhope thuộc thành phố Santa Ana, một trong những ngôi chùa bề thế nhất tại Orange County, là mọi người nhắc ngay đến Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, người có công xây dựng nên ngôi chùa này, từ năm 2002.

Trong nhiều năm qua, Phật tử và khách thập phương lui tới chùa Bảo Quang không chỉ vì Bảo Quang có vị trụ trì đa tài mà họ kính trọng, ngưỡng mộ, mà còn vì nơi đây được xem là Trung Tâm Văn Hóa Phật Giáo Bảo Quang, cũng là nơi đặt Văn phòng Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới.

Sau khi Hòa Thượng Thích Quảng Thanh viên tịch vào rạng sáng ngày 9 Tháng Sáu, 2019, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, từ Bình Thuận, mới từ Việt Nam qua được nửa năm, được đưa vào thay thế vai trò trụ trì ngôi chùa này theo di ngôn của cố viện chủ chùa Bảo Quang.

Chùa Bảo Quang là một tổ chức tôn giáo bất vụ lợi, có hội đồng quản trị, không ai là chủ

“Tại Mỹ, chùa Bảo Quang là một công hội bất vụ lợi hoạt động theo quy chế ‘501(c) 3 nonprofit corporation’ từ năm 1990,” anh Lộc Hoàng Bạch, còn được biết với tên là Na, thư ký Hội Đồng Quản Trị của chùa Bảo Quang, bắt đầu trình bày về quy chế hoạt động của chùa Bảo Quang với phóng viên Người Việt.

Theo hồ sơ liên quan đến chùa Bảo Quang mà Người Việt có được, từ Tháng Ba, 1990, chùa Bảo Quang (khi đó tọa lạc tại 11515 Rosemary Ave., Fountain Valley, CA 92708), đã được tiểu bang California chứng thực đây là một công hội tôn giáo và từ thiện bất vụ lợi (A Non-Profit Religious and Charitable Corporation) với tên gọi đầy đủ là Vietnamese-American Center for Buddhism and Charitable Services – Bao Quang, và người sáng lập là Tùng Thanh Dương, tức cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh.

Cũng theo chứng từ, thì “Công hội này (corporation) là một công hội tôn giáo và không được tổ chức hoạt động vì lợi ích của bất kỳ cá nhân nào. Nó hoạt động theo luật lệ của một công hội tôn giáo bất vụ lợi với mục đích duy nhất là tôn giáo.”

Theo anh Lộc, “Khoảng năm 1999-2000, tôi và chị gái tôi là Christie Hoàng Bạch, thường được gọi là Trâm, được thầy Quảng Thanh hỏi có thể cùng đứng tên trong Hội Đồng Quản Trị (Board of Directors) của chùa Bảo Quang được hay không, thì chúng tôi đồng ý.”

“Từ lúc đó cho đến nay, thầy Quảng Thanh cùng Christie (Trâm) và tôi là ba người trong Hội Đồng Quản Trị của chùa Bảo Quang,” anh Lộc nói tiếp.

Anh Lộc đưa giấy tờ để chứng minh rằng các thành viên trong “Board of Directors” này không hề thay đổi từ năm 2001 đến Tháng Năm, 2018, trong đó Hòa Thượng Thích Quảng Thanh là chủ tịch HĐQT (president), Lộc Bạch là Thư ký HĐQT (secretary) và Christie Bạch là trưởng ban tài chánh (chief financial officer).

Tuy nhiên, theo chứng từ của năm 2001 thì chùa Bảo Quang khi đó có trụ sở tại 11561 Magnolia St., Garden Grove, CA 92841.

Và từ năm 2002 cho đến nay, chùa Bảo Quang có trụ sở mới tại địa chỉ 713 N. Newhope St., Santa Ana, CA 92703.

Anh Lộc giải thích thêm, “Tuy chùa Bảo Quang là một ‘nonprofit corporation’ nhưng mỗi năm chùa vẫn phải làm hồ sơ khai thuế đầy đủ với chính phủ. Và từ xưa đến nay, việc khai thuế của chùa vẫn được tiến hành đúng thủ tục, chưa từng gặp rắc rối gì.”

“Việc anh và chị gái anh cùng đứng tên trong HĐQT chùa Bảo Quang từ xưa nay có được nhiều người biết không?” phóng viên Người Việt hỏi.

“Không, không mấy người biết,” anh Lộc trả lời.

Anh Lộc cũng giải thích thêm, “Sau khi thầy Quảng Thanh mất, thì luật sư riêng của chùa cho biết cần phải có thêm một thành viên trong HĐQT, vì không thể chỉ có hai người. Tôi đã đi hỏi rất nhiều người nhưng không ai đồng ý để tên vào. Cuối cùng, có một người, cũng là Phật tử đi theo thầy Quảng Thanh lâu rồi đồng ý, nhưng chỉ là tạm thời cho đến khi có ‘board of directors’ mới. Nghĩa là hiện giờ, HĐQT của chùa Bảo Quang đã có đủ tên của 3 thành viên theo luật định.”

Mối quan hệ giữa cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh và các thành viên trong HĐQT chùa Bảo Quang

“Anh có thể cho biết lý do vì sao Hòa Thượng Thích Quảng Thanh lại mời hai chị em anh cùng vào ‘board of directors’ của chùa Bảo Quang không?” phóng viên Người Việt hỏi tiếp.

Bà Hoàng Thị Thương, mẹ của anh Lộc và chị Christie, cũng chính là người phụ trách bếp núc của chùa Bảo Quang từ hơn 20 năm qua, trả lời câu hỏi của Người Việt bằng một câu chuyện dài, liên quan đến những ân tình của gần 25 năm trước.

Theo lời bà Thương, vào năm 1996, khi con gái bà, tức cô Christie (Trâm), được 20 tuổi, đang học đại học University of California, Irvine (UCI) thì mắc bệnh liên quan đến tinh thần, phải nghỉ học một học kỳ để ở nhà chữa trị.

“Tôi đưa con đi bác sĩ bệnh viện cũng có, mà đưa đi chùa cũng có,” bà Thương kể.

Bà Thương cho rằng, “Không biết trúng bác sĩ hay trúng thầy mà gặp đúng khi tôi mang con tôi xuống chùa của thầy Quảng Thanh, xin ở lại 3 ngày, thì con tôi hết bệnh. Tôi nghĩ đó là cái duyên.”

“Trong thời gian 3 ngày ở chùa, tôi đã khấn trước Đức Phật rằng bất kỳ ai giúp con tôi lành bệnh thì tôi sẽ bán nhà để tạ ơn, và kể từ nay khi con tôi lành bệnh thì trong chùa này, những gì dơ bẩn nhất không ai làm, tôi sẽ làm, như chùi cầu tiêu, rửa ráy trong bếp núc chẳng hạn. Và tôi đã nguyện như thế nào thì từ ngày đó đến nay tôi đều làm như vậy, có nhiều người ở chùa cũng biết điều này,” bà Thương nói một cách xúc động.

Cũng theo bà Thương, chính vì ân nghĩa đó của Hòa Thượng Thích Quảng Thanh mà các con của bà cũng đều yêu thương và quý trọng ông, xem ông như một người thân trong gia đình.

“Và đó cũng là lý do vì sao khi thầy Quảng Thanh cần có người giúp đỡ về mặt giấy tờ pháp lý khi mua ngôi chùa hiện nay, thì các con tôi đều sẵn sàng giúp thầy,” bà Thương cho biết thêm.

Phóng viên Người Việt hỏi: “Vậy ngôi chùa này có sự đóng góp tài sản của gia đình bà không?”

Trong khi bà Thương không muốn trả lời câu hỏi này, thì một số Phật tử của chùa Bảo Quang có mặt tại buổi gặp gỡ với báo Người Việt cho biết, “Gia đình bà Thương từng cho thầy Quảng Thanh mượn rất nhiều tiền khi mua miếng đất để xây dựng ngôi chùa này.”

“Ngày xưa chùa Bảo Quang nằm ở đường Magnolia. Khi chùa phát triển lớn hơn, thầy Quảng Thanh mới mua miếng đất lớn hơn, mà thầy chưa đủ tiền, trong khi đó chị Thương đang lúc làm ăn khấm khá nên có cho thầy mượn tiền mua đất, cũng như gia đình chị Thương giúp thầy làm toàn bộ giấy tờ liên quan đến chùa Bảo Quang để thầy chuyển chùa từ Magnolia sang chùa hiện nay. Đó là sự liên hệ giữa thầy và gia đình chị Thương để lập nên chùa cho tới hôm nay, mà trong một video clip thu lại những lời của thầy Quảng Thanh trước khi được đưa từ bệnh viện về chùa, thầy Quảng Thanh có nhắc lại điều này.” Ông Luyến Phạm, một Phật tử của chùa Bảo Quang lên tiếng, nhiều người có mặt cũng gật đầu đồng ý.

Khi được phóng viên Người Việt hỏi tiếp, “Vậy chùa Bảo Quang còn nợ tiền của gia đình bà không?” thì cả bà Thương và anh Lộc đều trả lời ngay, “Không còn thiếu gì nữa hết, trả hết lâu rồi.”

“Gia đình tôi làm việc giúp cho thầy Quảng Thanh chỉ vì thương thầy mà thôi,” anh Lộc nói thêm bằng giọng run run, xúc động.

Gia đình bà Hoàng Thị Thương có ý định “cướp” chùa?

Ông Luyến tóm tắt ngắn gọn những điều đang xảy ra tại chùa Bảo Quang như sau, “Khi thầy Quảng Thanh mất, thì cháu của thầy là Thượng Tọa Thích Phước Hậu lên làm trụ trì. Mà thầy Hậu từ Việt Nam mới sang nên không hiểu nguyên tắc hoạt động của chùa Bảo Quang là một ‘corporation’ là như thế nào. Từ đó đưa đến dư luận cho rằng gia đình bà Thương muốn cướp chùa.”

“Hôm Chủ Nhật, 17 Tháng Mười Một, các thành viên trong HĐQT có mời thầy Phước Hậu họp tại chùa Bảo Quang cùng với luật sư riêng của chùa, với mục đích giải thích mọi chuyện cho thầy Phước Hậu hiểu nguyên tắc hoạt động của một ‘nonprofit corporation’ là gì, và cuộc họp chỉ mang tính chất nội bộ. Tuy nhiên, thầy Phước Hậu lại đưa thông tin đó ra ngoài để các Phật tử khác cùng đến dự. Tại buổi đó, nhiều người có thái độ rất tức giận và có những lời lẽ đáng sợ đối với gia đình bà Thương. Chính vì vậy mà hôm nay HĐQT cũng như gia đình bà Thương mới quyết định đưa toàn bộ thông tin ra ngoài để rộng đường dư luận,” ông Luyến nói thêm.

Anh Lộc tiếp lời, “Chúng tôi chỉ muốn cho thầy Phước Hậu biết là thầy làm trụ trì theo di ngôn của Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, tức là làm người lãnh đạo tinh thần cho chùa Bảo Quang, làm lễ, Phật tử tới cần làm gì thì thầy tiếp. Còn về cơ sở vật chất của chùa là một nonprofit corporation thì thầy chưa có hiểu, mọi việc làm của ‘board of directors’ chỉ là muốn bảo vệ ý nghĩa đó của chùa Bảo Quang mà thôi.”

“Như khi tôi hỏi thầy Phước Hậu những giấy tờ ‘receipt’ liên quan đến chùa, nhất là chi tiêu $200,000 mà thầy đã nhận sau khi thầy Quảng Thanh mất, để cuối năm khai thuế thì thầy nói thầy không biết receipt là gì hết, thì cũng không biết sắp tới đây khai thuế như thế nào,” anh Lộc đưa một ví dụ.

Anh Lộc nói thêm, “Vì thầy Phước Hậu không đưa chìa khóa hai phòng bảo tàng của chùa cho ‘board of directors’ nên hôm nay HĐQT cũng kêu người xuống thay ống khóa trong khi chờ người đến kiểm kê tài sản của bảo tàng xong thì sẽ mở lại cho mọi người đến xem, vì không muốn tài sản bị thất thoát, nhưng mà cũng bị ngăn cản vì họ cho rằng mình có ý định cướp chùa.”

Bà Thương cho biết, “Thực sự chúng tôi chỉ muốn thầy Phước Hậu làm trụ trì thì cứ làm trụ trì nhưng đừng để tài sản của chùa Bảo Quang thất thoát ra ngoài, hãy trả lại những đồ vật gì của thầy Quảng Thanh từ chánh điện ra đến bên ngoài y như cũ, không được thay đổi, chùa này không ai làm chủ hết, nó là một ‘nonprofit corporation.’”

Cô Christie Bạch (Trâm) bày tỏ, “Thật sự nếu thầy Quảng Thanh muốn hai chúng tôi không làm trong ‘board of directors’ nữa thì chúng tôi cũng không muốn làm nữa. Nhưng vì nhớ câu cuối cùng của thầy nói là ‘hứa với thầy, Na và Trâm sẽ ở lại’ nên chúng tôi mới ở lại.”

“Nếu thầy Phước Hậu cứ nói với người này người kia rằng chúng tôi muốn đầu độc thầy, muốn cướp chùa, thì thầy đang đặt chúng tôi vào hoàn cảnh rất nguy hiểm, vì có những người không hiểu, họ sẽ làm gì chúng tôi đây? Thầy Phước Hậu không được nói như vậy nữa!” Cô Trâm cố gắng diễn đạt vừa bằng tiếng Việt vừa bằng tiếng Anh trong sự kiềm nén nỗi bực tức.

Sau buổi gặp gỡ với gia đình bà Hoàng Thị Thương, phóng viên Người Việt đã đến tìm và gặp Thượng Tọa Thích Phước Hậu, người đang trụ trì Chùa Bảo Quang, cùng Hòa Thượng Thích Chơn Thành, phó thượng thủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới, viện chủ chùa Liên Hoa, để tìm hiểu về vị trụ trì Chùa Bảo Quang và những vấn đề liên quan đến tài chánh của ngôi chùa này sau khi Hòa Thượng Thích Quảng Thanh viên tịch đã được giải quyết ra sao. (Ngọc Lan)

Thượng Tọa Thích Phước Hậu (tức Đại Đức Thích Nguyên Thông), hiện là trụ trì chùa Bảo Quang. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

WESTMINSTER, California (NV) – Trong thời gian gần đây, nhiều dư luận liên quan đến vai trò chủ sở hữu cũng như quyền hành đối với chùa Bảo Quang, một trong những ngôi chùa lớn nhất vùng Orange County, với trị giá ước tính ở thời điểm hiện tại là hơn $10 triệu.

Có hai nguồn tin tức đối chọi nhau; thứ nhất là “có một gia đình muốn ‘cướp’ chùa Bảo Quang,” và thứ hai, “chùa Bảo Quang có thể đang bị bàn tay của kẻ xấu từ trong nước thao túng, muốn cướp quyền lực.”

Những ai quan tâm đến ngôi chùa được xem như Trung Tâm Văn Hóa Phật Giáo này đều biết sau khi viện chủ chùa Bảo Quang viên tịch vào ngày 9 Tháng Sáu, 2019, Thượng Tọa Thích Phước Hậu, theo di ngôn của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, được đưa lên làm trụ trì. Và mọi chuyện “lùm xùm” quanh ngôi chùa này cũng bắt đầu từ đó.

Thượng Tọa Thích Phước Hậu là ai?

Chùa Bảo Quang, với tên gọi đầy đủ là Vietnamese-American Center for Buddhism and Charitable Services – Bao Quang, do cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh sáng lập, từ Tháng Ba, 1990, đã được tiểu bang California chứng thực là một công hội tôn giáo và từ thiện bất vụ lợi (A Non-Profit Religious and Charitable Corporation).

Nói một cách đơn giản, chùa Bảo Quang không thuộc sở hữu của bất kỳ một cá nhân nào.

Chiều Thứ Hai, 18 Tháng Mười Một, phóng viên Người Việt đến chùa Bảo Quang để tìm gặp Thượng Tọa Thích Phước Hậu, là cháu của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, hiện đang giữ vai trò trụ trì chùa, với mục đích tìm hiểu thêm những vấn đề đang được bàn cãi trong dư luận liên quan đến ngôi chùa này.

Tuy nhiên, Thượng Tọa Thích Phước Hậu từ chối trả lời phỏng vấn của phóng viên, với lý do, “Giáo Hội không cho phép tôi nói gì hết.”

“Mà cũng đâu có chuyện gì, chỉ là hiểu lầm giữa nhà chùa và nhà bếp thôi. Mà chuyện hiểu lầm thì ở đâu cũng có thể xảy ra. Nhưng từ từ sẽ sáng tỏ thôi,” vị trụ trì hiện tại của chùa nói thêm.

Cuộc nói chuyện giữa phóng viên báo Người Việt với vị trụ trì chùa Bảo Quang chỉ dừng lại ở chỗ này. Đồng thời, Thượng Tọa Thích Phước Hậu cũng đề nghị nếu muốn tìm hiểu về chùa Bảo Quang có thể đến gặp Hòa Thượng Thích Chơn Thành.

Hòa Thượng Thích Chơn Thành là trụ trì chùa Liên Hoa thuộc thành phố Garden Grove, là chủ tịch Hội Đồng Lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới (GHPGVNTTG). Trước khi mất, Hòa Thượng Thích Quảng Thanh là chủ tịch Hội Đồng Điều Hành của giáo hội này.

Tại chùa Liên Hoa, cũng trong buổi chiều cùng ngày, Hòa Thượng Thích Chơn Thành cho biết, “Thượng Tọa Thích Phước Hậu là cháu kêu Hòa Thượng Thích Quảng Thanh bằng chú” và đưa cho phóng viên Người Việt xem “Biên bản phiên họp bất thường ngày 18 Tháng Sáu tại chùa Liên Hoa” để “bàn luận về sự truyền thừa Phật sự của chùa Bảo Quang trực thuộc GHPGVNTTG.”

Theo biên bản này thì các chư tôn đức tham dự đã “hoan hỉ nhất trí” tấn phong Thượng Tọa Thích Nguyên Thông, tự Thích Phước Hậu (thế danh Dương Cao Cường) chức vụ trụ trì theo đúng “Lời Di Chúc” mà cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh (thế danh là Dương Thanh Tùng),vẫn lặp đi lặp lại gần một tháng trước khi qua đời để “tiếp tục sứ mạng của tôi còn đang dang dở.”

Sau buổi họp đó, Giáo Chỉ bổ nhiệm Thượng Tọa Thích Phước Hậu chức vụ trụ trì chùa Bảo Quang do Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Chơn Thành, Phó Thượng Thủ, chủ tịch Hội Đồng Lãnh Đạo GHPGVNTTG ký cũng được ban hành.

Trong khi đó, theo lời bà Hoàng Thị Thương, người có nhiều ơn nghĩa với cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh từ hơn 20 năm trước, cũng là người phụ trách nhà bếp của chùa Bảo Quang, thì “Đầu năm 2019, thầy Quảng Thanh bắt đầu đổ bệnh. Đến Tháng Tư, 2019, thầy làm thư mời cháu thầy chính là Thượng Tọa Thích Phước Hậu ở Việt Nam sang dự lễ Phật Đản theo diện du lịch.”

Trong thư mời mà Hòa Thượng Thích Chơn Thành cung cấp cho phóng viên Người Việt có nội dung Hòa Thượng Thích Quảng Thanh “mời Đại Đức Thích Nguyên Thông, thế danh Dương Cao Cường, địa chỉ là chùa Phổ Hiền, thôn Thanh Lương, xã Chí Công, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, sang dự Đại Lễ Phật Đản PL.2563 tại Chùa Bảo Quang vào ngày 19 Tháng Năm, 2019.”

“Khi cháu thầy sang đây rồi, thì cũng là lúc bệnh thầy nặng hơn, nên thầy mới có ý định bảo lãnh cho cháu thầy ở lại Mỹ luôn để làm trụ trì. Chính vì vậy, thầy yêu cầu con rể tôi, là chồng của Christie (Trâm) mang hồ sơ của thầy Phước Hậu đến nhờ Luật Sư Di Trú Darren Nguyễn Ngọc Chương làm giúp,” bà Thương kể.

Bà nói, “Thầy Phước Hậu sang Mỹ là ngày 5 Tháng Năm, 2019, mà ngày 9 Tháng Sáu thì thầy Quảng Thanh mất. Đến ngày 26 Tháng Sáu, con rể tôi mới đến gặp luật sư di trú để nộp hồ sơ của thầy Phước Hậu. Khi đó, luật sư di trú cho biết hồ sơ này mà nộp để xin ở lại Mỹ thì rất khó vì một số lý do.”

Vào năm 2013, Hòa Thượng Thích Quảng Thanh từng bảo lãnh thầy Phước Hậu sang Mỹ định cư. “Nhưng chỉ mới ở 1, 2 tháng thôi thì xảy ra xích mích nên thầy Phước Hậu quay trở về Việt Nam,” bà Thương kể. “Thầy Quảng Thanh khi đó đã có làm giấy tờ gửi lên Sở Di Trú xin rút đơn bảo lãnh đối với thầy Thích Phước Hậu.”

Liên quan đến vấn đề này, bà Thương cung cấp cho Người Việt hai chứng từ.

Một là giấy Hòa Thượng Thích Quảng Thanh gửi Sở Di Trú đề nghị rút lại đơn bảo lãnh đối với Thượng Tọa Thích Phước Hậu vào Tháng Bảy, 2013.

Thứ hai là thư của Sở Di Trú gửi ra ngày 19 Tháng Chín, 2013, báo cho biết “đơn bảo lãnh I-129 cho Cường Cao Dương (tức Thích Phước Hậu) đến Mỹ theo diện Lao Động Không Định Cư (Nonimmifgrant Worker) đã được Sở Di Trú chấp thuận vào ngày 11 Tháng Ba, 2013. Tuy nhiên, đơn này đã bị hủy bỏ theo yêu cầu của người bảo lãnh.”

Ngoài lý do trên, thì theo bà Thương, luật sư di trú cũng yêu cầu Thượng Tọa Thích Phước Hậu “nếu là trụ trì của một ngôi chùa tại Việt Nam có đến 2,000 đệ tử như thầy nói thì phải bổ túc hình ảnh và giấy chứng nhận là trụ trì của chính quyền sở tại.”

Tuy nhiên, thầy Phước Hậu không có giấy chứng nhận trụ trì, vì “luật ở Việt Nam là làm trụ trì 10 năm thì mới được cấp giấy phép trụ trì, còn chùa thầy mới lập năm 2013, nên không có giấy chứng nhận, thầy Phước Hậu giải thích như vậy.”

Chính vì lý do không có đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu, nên luật sư di trú đề nghị chuyển qua xin “work permit” (giấy cho phép làm việc tại Mỹ) cho nhanh hơn. “Nếu đồng ý thì luật sư sẽ mở hồ sơ,” bà Thương nói.

“Nghe vậy, thầy Phước Hậu đề nghị đưa lại hồ sơ để thầy nhờ người khác làm, và đi nói với mọi người rằng con tôi trì hoãn không làm hồ sơ để thầy ở lại,” bà Thương than phiền.

Bà nói thêm, “Hiện tại đến giờ thì chúng tôi không biết ai làm hồ sơ bảo lãnh cho thầy Phước Hậu và tình trạng di trú của thầy như thế nào. Chỉ biết đến ngày 5 Tháng Mười Một là hết hạn visa du lịch 6 tháng của thầy Phước Hậu.”

Những vấn đề liên quan đến tài chánh của chùa Bảo Quang

Theo lời bà Thương, trong suốt 23 năm đi chùa Bảo Quang, bà chỉ đứng dưới bếp nấu ăn và tự xoay sở vấn đề tiền nong, cộng với sự cúng dường của Phật tử “chứ chưa bao giờ tôi đi chợ mà lấy tiền của chùa Bảo Quang, dù thầy Quảng Thanh cũng có hỏi. Lúc nào tôi cũng nói ‘thầy cứ để dành tiền xây chùa, bếp núc con lo được.’ Điều này có nhiều người biết.”

Bà Thương cho biết, “Khi thầy Quảng Thanh mất, thầy để lại $227,000 tiền mặt. Thầy nói với Lộc, con tôi, lấy $200,000 đưa cho thầy Phước Hậu, thầy Phước Hậu sẽ gửi về Việt Nam $100,000, còn $100,000 thầy Phước Hậu sẽ lo vấn đề bỏ bao thư cúng dường chư tăng. Còn lại $27,000 tôi giữ để lo đám cho thầy Quảng Thanh. Dĩ nhiên trong đó có nhiều khoản như hoa và 10 chiếc xe Limousine trong đám tang là gia đình tôi cúng thầy.”

Anh Lộc Hoàng Bạch, con trai bà Thương, cũng là thư ký HĐQT chùa Bảo Quang, đưa giấy cho biết đã giao số tiền $200,000 cho thầy Phước Hậu làm 2 lần, lần đầu $60,000 vào ngày 14 Tháng Sáu, lần thứ hai $140,000 vào ngày 24 Tháng Sáu, có chữ ký của thầy Phước Hậu xác nhận.

Anh Lộc cũng cho biết, “Thầy Quảng Thanh có tiền bảo hiểm nhân thọ là $250,000, quyền thừa hưởng là chùa Bảo Quang nhưng tên người nhận là tôi. Nếu tôi yêu cầu hãng bảo hiểm ký check gửi về cho tôi là họ sẽ ký. Nhưng tôi yêu cầu họ để nguyên đó chờ Board of Directors mới làm việc. Ngoài ra, tài khoản ngân hàng của chùa Bảo Quang cũng hiện đang có khoảng $108,000, và tôi cũng có quyền rút số tiền đó ra, nhưng tôi cũng yêu cầu ngân hàng khóa tài khoản đó lại, chờ HĐQT mới quyết định. Chúng tôi không có ý định chiếm dụng thứ gì của chùa hết. Ngay cả tiền điện nước của chùa Bảo Quang sau khi thầy Quảng Thanh mất, tôi cũng tự trả bằng tiền riêng cho đến Tháng Chín.”

“Từ ngày thầy Quảng Thanh vô nhà thương, giao chìa khóa cho thầy Phước Hậu thì tiền người ta đi đám và tiền trong thùng Phước Sương là do thầy Phước Hậu quản lý. Trước đây là thầy Thích Quảng Thanh giữ những tiền đó, gia đình tôi không dính dáng đến, giờ đến thầy Phước Hậu cũng như vậy,” bà Thương nói thêm.

Theo lời bà Thương, “Lễ cúng 49 ngày của thầy Quảng Thanh gia đình tôi cũng lo hết, thầy Hậu chỉ lo chuyện tiền bỏ bao thư cho tăng ni. Đến cúng 100 ngày, thì tiền hoa gia đình tôi cũng cúng, vì ai cũng biết thầy Quảng Thanh rất thích hoa.”

Tuy nhiên, cũng trong ngày cúng 100 ngày mất Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, một đoạn băng ghi âm do Phật tử chùa Bảo Quang thu lại lời của một người đàn ông, được cho là Thượng Tọa Thích Phước Hậu, nói với một số người, trong đó có người được gọi là “thầy,” có nội dung như sau:

“Tôi bất mãn lắm. Tôi nói thật với chú, chùa này ai cũng biết, khi thầy Quảng Thanh ở trong bệnh viện nói tôi được thừa kế, thầy công nhận điều đó không? (tiếng người kia: đúng rồi). Bây giờ nói là không có di chúc. Đâu có lật ngược được. Mà giáo hội chuẩn bị có cuộc họp đó, chứ tôi không có họp, các chư tông đức họp, đợi qua 100 ngày nhưng chưa có ngày. Ngày mai tôi sẽ đi qua giáo hội hỏi ngày giờ. Có thể tôi hiến cái này cho chính phủ Mỹ, hiến ngôi chùa này luôn đó thầy, tôi hiến luôn đó, tôi có quyền hiến, tôi lấy quyền di chúc để hiến cho chính phủ Mỹ để làm từ thiện cho xã hội, chứ đừng nói là gia đình bà Thương vô đây muốn làm gì làm.” Giọng người đàn ông rất bực tức.

Cũng hòa trong tiếng hát của ca sĩ nào đó, giọng người đàn ông nói tiếp, “Tôi hỏi thầy, cổ tổ chức văn nghệ, cổ bày vẽ, cổ bỏ tiền ra cổ mướn, cổ muốn làm gì làm, mắc gì tính tiền tôi? Mắc gì phải tốn tiền nuôi mấy thằng nhà báo? Mắc gì phải nuôi mấy thằng đó, lúc $500, $300, lấy tiền đâu? Đâu phải tiền cổ bỏ ra. Thầy còn nhớ là thầy Thanh dặn là đem $100,000 về Việt Nam làm từ thiện không? Còn $150,000 là lo đám tang. Cổ đưa tôi $200,00. $100,000 tôi gửi về Việt Nam cúng nhà từ đường, cúng xóm làng bình an. Còn $150,000 lo đám tang thì cổ đưa tôi $100,000, cổ giữ $50,000 hôm nay nói hết rồi, hỏi cổ làm cái gì?”

Bà Thương cho biết thêm, “Cũng trong chiều hôm cúng 100 ngày thầy Quảng Thanh, Hòa Thượng Thích Chơn Thành và Thích Chơn Tôn của chùa Liên Hoa gặp tôi để nêu lên một số vấn đề. Thứ nhất là hỏi về giấy thầy Quảng Thanh bảo lãnh cho thầy Phước Hậu sang Mỹ. Thứ hai là hỏi giấy ủy quyền chùa Bảo Quang, ai là người làm chủ. Thứ ba là hỏi di chúc của Hòa Thượng Quảng Thanh.”

Vậy, những chứng từ đó có hay không? Hòa Thượng Thích Chơn Thành, người được sự ủy thác của Hòa Thượng Thích Quảng Thanh giúp cho Thượng Tọa Thích Phước Hậu lo tất cả mọi việc liên quan đến Pháp lý của giáo hội nói gì chung quanh vụ “lùm xùm” này? Các Phật tử đặt vấn đề về việc trước nay chùa Bảo Quang đã vận hành sai ra sao? (Ngọc Lan)

 

Luật Sư Nelson Wu, người thông dịch, anh Lộc Hoàng Bạch – chủ tịch Hội Đồng Quảng Trị chùa Bảo Quang, và ông Luyến Phạm – người điều hợp chương trình, tại buổi họp báo vào chiều Thứ Năm, 21 Tháng Mười Một, 2019. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

WESTMINSTER, California (NV) – Xoay quanh đến những “đồn đãi” về chuyện tranh chấp chùa Bảo Quang, một trong những ngôi chùa lớn nhất ở Orange County, đang được nhiều người quan tâm, đặc biệt là giới Phật tử, trong Kỳ 1 và Kỳ 2 của loạt phóng sự này, phóng viên Người Việt đã trình bày các vấn đề liên quan đến hoạt động của chùa Bảo Quang, về những thành viên trong Hội Đồng Quản Trị, về vị trụ trì hiện tại, cũng như các vấn đề tài chánh của chùa.

Bên cạnh đó, “di chúc” của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh để lại là gì; Hòa Thượng Thích Chơn Thành, người được sự ủy thác của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh giúp cho trụ trì hiện tại của chùa lo tất cả mọi việc liên quan đến pháp lý của giáo hội, nói gì chung quanh vụ “lùm xùm” này; và Phật tử đặt vấn đề về việc điều hành trước nay của chùa Bảo Quang sai ra sao. Đó là những vấn đề phóng viên Người Việt đề cập trong kỳ cuối của phóng sự này.

Cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh có để lại “di chúc” không?

Chùa Bảo Quang được thành lập từ năm 1990 theo quy chế của một công hội tôn giáo và từ thiện bất vụ lợi (A Non-Profit Religious and Charitable Corporation), và người sáng lập là cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh.

Từ lúc thành lập cho đến ngày Hòa Thượng Thích Quảng Thanh viên tịch hôm 9 Tháng Sáu, 2019, mọi chuyện ở chùa Bảo Quang đều diễn ra trong vòng quy củ, tốt đẹp. Tuy nhiên, kể từ lễ cúng 100 ngày mất của ông, thì Bảo Quang Tự thật sự “dậy sóng.”

Trong ngày này, một đoạn ghi âm được cho là lời của Thượng Tọa Thích Phước Hậu, trụ trì chùa Bảo Quang, nói với ai đó và được các Phật tử ghi âm lại, đã đề cập đến vấn đề thừa kế chùa cũng như di chúc của Hòa Thượng Thích Quảng Thanh.

“Tôi nói thật với chú, chùa này ai cũng biết, khi thầy Quảng Thanh ở trong bệnh viện nói tôi được thừa kế, thầy công nhận điều đó không? (tiếng người kia trả lời: ‘đúng rồi’). Bây giờ nói là không có di chúc. Đâu có lật ngược được,” lời người được cho là Thượng Tọa Thích Phước Hậu nói bằng giọng đầy bực tức.

Cũng trong cuộc nói chuyện được ghi âm đó, người được cho là Thượng Tọa Thích Phước Hậu còn nói, “Mắc gì phải tốn tiền nuôi mấy thằng nhà báo? Mắc gì phải nuôi mấy thằng đó, lúc $500, $300, lấy tiền đâu?”

Liên quan đến chuyện này, nhà báo Nguyễn Thanh Huy, phóng viên báo Việt Báo, lên tiếng, “Kể từ lúc thầy Quảng Thanh mất cho đến lúc cúng 100 ngày của thầy, thì bà Thương đều gọi tôi để nhờ đưa thông báo cũng như đi đăng báo cho mọi người biết, chứ bà Thương không trực tiếp liên lạc với phóng viên báo đài nào hết. Cho nên điều thầy Phước Hậu nói là không đúng.”

Bà Hoàng Thị Thương, người làm công quả ở bếp chùa Bảo Quang từ hơn 20 năm qua, cho biết, “Ngay chiều hôm cúng 100 ngày thầy Quảng Thanh, thì Hòa Thượng Thích Chơn Thành và Thích Chơn Tôn của chùa Liên Hoa gặp tôi để nêu lên một số vấn đề. Thứ nhất là các thầy hỏi về giấy thầy Quảng Thanh bảo lãnh cho thầy Phước Hậu sang Mỹ. Thứ hai là hỏi giấy ủy quyền chùa Bảo Quang, ai là người làm chủ. Thứ ba là hỏi di chúc của Hòa Thượng Quảng Thanh.”

Ngày hôm sau, cũng tại chùa Bảo Quang, anh Lộc Hoàng Bạch (con trai bà Thương), trong vai trò là thành viên Hội Đồng Quản Trị của chùa Bảo Quang, đã trả lời các câu hỏi trên, rằng, “Không có giấy tờ yêu cầu bảo lãnh thầy Phước Hậu, mà chỉ có thư Hòa Thượng Quảng Thanh mời thầy Phước Hậu sang dự lễ Phật Đản. Về giấy ủy quyền chùa Bảo Quang thì thầy Quảng Thanh không có ủy quyền cho ai hết, vì chùa có ‘Board of Directors.’ Thứ ba là di chúc của chùa Bảo Quang thì ngày trước di chúc này làm cho thầy Thích Nhuận Hùng. Nhưng sau này khi hai thầy xích mích thì tên của thầy Thích Nhuận Hùng được lấy ra khỏi di chúc, và không để tên ai khác vô. Ngoài ra, thầy Quảng Thanh chỉ có di ngôn là để thầy Phước Hậu làm trụ trì thôi.”

“Di ngôn” của cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh được mọi người nhắc đến và xem đó là lời bảo đảm cho tất cả mọi việc liên quan đến chùa Bảo Quang chính là một video clip quay lại cuộc nói chuyện của cố viện chủ chùa Bảo Quang ngay tại giường bệnh trong bệnh viện vào ngày 5 Tháng Sáu, 2019, bốn ngày trước khi ông qua đời.

Trong video clip đó có Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Chơn Thành, phó thượng thủ, chủ tịch Hội Đồng Lãnh Đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Trên Thế Giới (GHPGVNTTG); anh Lộc Hoàng Bạch; Thượng Tọa Thích Phước Hậu; một nhân viên bệnh viện và một số người không rõ mặt.

Trong đoạn video này, được quay và thu lại theo lời yêu cầu của Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, ông có nhắc đến một số điều sau: Chùa Bảo Quang là tài sản của chùa Bảo Quang. Trước sau như một, thầy muốn tài sản này là của Phật Giáo. Cá nhân thì có thầy Phước Hậu làm trụ trì. Board of Directors thì là Na (tức Lộc Hoàng Bạch) và Trâm (tức Christie Hoàng Bạch), và “Thầy muốn về sau không có sự cạnh tranh.”

“Có thầy hay không có thầy nó (chùa Bảo Quang) vẫn là tài sản của Phật Giáo hải ngoại, và Phật Giáo hải ngoại này có thể dùng nó làm tài sản để phát triển Phật Giáo hải ngoại chung nếu sự phát triển này chính đáng,” Hòa Thượng Quảng Thanh nói trong video.

Quay về phía anh Lộc, Hòa Thượng Quảng Thanh, nói, “Con cũng vậy, cố gắng giúp cho thầy, từ buổi đầu mới mua, cho đến khi cuối cùng, nó vẫn là tài sản của Phật Giáo, của sự phát triển Phật Giáo hải ngoại.”

Hòa Thượng Thích Quảng Thanh cũng khẳng định chùa Bảo Quang không còn nợ ai bất kỳ món tiền nào.

Cũng trong buổi này, cố Hòa Thượng, nói, “Chùa có thể xây cất được nhưng mà để có sự tiếp nối giữ gìn văn hóa” và “Thầy lặp lại nè, nghe nè, sợ cái điều là không hòa hợp với nhau để gìn giữ tài sản, chứ không phải là sợ tốn tiền.”

Câu chuyện từ Hòa Thượng Thích Chơn Thành

Chiều Thứ Hai, 18 Tháng Mười Một, 2019, tại chùa Liên Hoa ở thành phố Garden Grove, ngay khi nghe phóng viên Người Việt đến để tìm hiểu về những vấn đề “lùm xùm” của chùa Bảo Quang, Hòa Thượng Thích Chơn Thành đã tự động đi vào bên trong mang ra một xấp hồ sơ và nói “Đây là giấy tờ liên quan đến chùa Bảo Quang mà Hòa Thượng Thích Quảng Thanh đã mang đến cho thầy trước khi ông mất.”

Viện chủ chùa Liên Hoa giải thích luôn, “Sở dĩ thầy Quảng Thanh mang đến đưa thầy vì ở đây chỉ có thầy thân thiết với ông ấy nhất. Không chỉ vậy, thầy là phó thượng thủ GHPGVNTTG, còn thầy Quảng Thanh là chủ tịch Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTTG.”

Trong số giấy tờ liên quan đến chùa Bảo Quang mà Hòa Thượng Thích Chơn Thành đang giữ có hồ sơ thành lập chùa Bảo Quang theo quy chế của một công hội tôn giáo và từ thiện bất vụ lợi (A Non-Profit Religious and Charitable Corporation), có “By Law” (Điều lệ), có “Regulations (Nội quy), có “Article of Incorporation” của chùa Bảo Quang, và nhiều chứng từ khác.

Hòa Thượng Thích Chơn Thành đưa văn bản “By Law” của chùa năm 1990 và nói, “Chùa Bảo Quang đầu tiên chỉ có thầy Quảng Thanh làm trụ trì, và thầy Nhuận Hùng làm thư ký thôi.”

Tuy nhiên, Ban Chấp Hành (Executive Committee) được ghi trong văn bản thành lập chùa Bảo Quang khi đó bao gồm: Hòa thượng Thích Quảng Thanh (chủ tịch), Hòa Thượng Thích Nhuận Hùng (thủ quỹ) và Waren Powers (thư ký).

Đồng thời, Hòa Thượng Chơn Thành cũng đưa Biên Bản Họp Bất Thường và Giáo Chỉ bổ nhiệm Thượng Tọa Thích Phước Hậu làm trụ trì chùa Bảo Quang từ ngày 18 Tháng Sáu, 2019, với đầy đủ chữ ký của các thành viên Hội Đồng GHPGVNTTG.

“Thầy Quảng Thanh đã trải qua ít nhất 10 năm cực khổ để hoàn thành chùa Bảo Quang, không chỉ là đi vay mượn tiền bạc, mà còn là công sức mỗi ngày thầy Thích Quảng Thanh và thầy Thích Nhuận Hùng bỏ ra từ sáng đến tối leo lên mái nhà, mái chùa sửa sang, xây cất,” Hòa Thượng Thích Chơn Thành nói.

Ông nói thêm, “Thầy Nhuận Hùng từng giúp thầy Quảng Thanh rất nhiều. Nhưng sau đó thì thầy Nhuận Hùng phạm phải một sai lầm lớn, được coi là phản thầy, nên bị đuổi ra khỏi chùa. Chuyện này xảy ra cũng mấy năm trước. Khi thầy Quảng Thanh sắp mất, được đưa về chùa Bảo Quang, thầy Nhuận Hùng có ghé đến để xin lỗi nhưng thầy Quảng Thanh không chấp nhận.”

Lời kể của Hòa Thượng Chơn Thành cũng đã giải thích được lý do vì sao tên của Hòa Thượng Thích Nhuận Hùng bị lấy ra khỏi “Di Chúc” như anh Lộc Bạch đã cho biết.

Khi được hỏi nguyên nhân vì sao chùa Bảo Quang lại xảy ra những chuyện “lộn xộn,” thầy Chơn Thành cười nói, “Cũng vì tranh giành quyền hành thôi, tranh giành coi ai làm chủ của chùa.”

Ông nói thêm, “Thầy Quảng Thanh đã không nghĩ đến chuyện tương lai khi chọn Board of Directors. Đối với Phật Giáo, dù là Board of Directors hay là làm gì, thì cũng phải là đệ tử, phải có quy y tam bảo, phải biết quy luật của Phật Giáo, phải biết Phật Pháp, phải là người Phật tử thuần thành. Trong trường hợp của thầy Quảng Thanh, vì quen biết quá nên thầy đã không lựa chọn những tiêu chuẩn đó, không nghĩ tới đó. Nhưng với Giáo Hội thì đó là điều quan trọng nhất.”

“Bên cạnh đó, chọn vị trụ trì cho chùa cũng khó lắm. Chính vì vậy mà tại sao khi thầy Quảng Thanh mất rồi mới nổi lên những vấn đề lộn xộn như vậy,” vị Hòa Thượng có vị trí cao nhất trong GHPGVNTTG nói.

“Trong tình thần với Hòa Thượng Thích Quảng Thanh trong suốt mấy mươi năm qua, có bao giờ thầy nghe thầy Quảng Thanh phàn nàn gì về Board of Directors của chùa Bảo Quang chưa?” phóng viên Người Việt hỏi.

“Chưa. Thầy Quảng Thanh chưa bao giờ nói gì về những thành viên của Board of Directors,” Hòa Thượng Thích Chơn Thành trả lời.

“Về phần Thượng Tọa Thích Phước Hậu, theo thầy việc bổ nhiệm thầy Phước Hậu làm trụ trì có hợp lý không?” phóng viên Người Việt hỏi tiếp.

“Trên phương diện giáo hội thì là hợp lý. Nhưng cũng chỉ là tạm thời thôi, do di chúc của Hòa Thượng Quảng Thanh, bởi vì thầy Phước Hậu chưa có giấy tờ thường trú. Thầy Quảng Thanh không làm di chúc bằng giấy tờ, qua luật sư, mà chỉ di chúc bằng miệng được ghi âm, thu hình lại, thì đó cũng coi như là di chúc của trụ trì,” ông nói.

Người Việt hỏi thêm, “Theo hòa thượng, hướng giải quyết cho chùa Bảo Quang nên như thế nào?”

“Trong tương lai, tôi đề nghị với thầy Phước Hậu hãy cố gắng học tiếng Anh, học văn hóa, học cách xã giao của xã hội này để nếu chính phủ cho ở lại Mỹ thì biết cách đối xử, ứng xử với các Phật tử theo đời sống của xã hội Mỹ. Giáo hội cũng sẽ hướng dẫn thầy Phước Hậu phải biết mềm mỏng hơn, linh hoạt hơn, chứ ông ấy mới từ Việt Nam qua nên cũng còn hơi lung tung một chút. Tất cả đều phải học hỏi,” trụ trị chùa Liên Hoa nói.

Ông tiếp, “Đồng thời, trong tương lai, nếu muốn cho chùa yên ổn thì phải mời tất cả Phật tử tới, hỏi ý kiến các Phật tử, rồi tạo ra Board of Directors mới.”

“Nếu những người trong Board of Directors hiện tại không rút lui thì sao?” Người Việt hỏi.

“Ở đây mình thực hiện tinh thần dân chủ, không áp đảo hay hà hiếp ai hết. Mình hỏi ý kiến của các Phật tử, chỉ vậy thôi. Nhưng giờ mình chưa làm chuyện đó. Tuy nhiên, khi chùa đi đến chỗ lộn xộn quá thì giáo hội phải can thiệp,” vị phó thượng thủ GHPGVNTTG trả lời.

Ông cười nói thêm, “Chùa có yên thì Phật tử mới tới.”

Phật tử chùa Bảo Quang nói gì?

Ngày Thứ Tư, 21 Tháng Mười Một, 2019, ông Tony Bùi, một Phật tử của chùa Bảo Quang, cũng là người được xem là khá thân cận với cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh, đã đến gặp phóng viên Người Việt để nêu một số vấn đề liên quan đến “By Law” (Điều Lệ) của chùa Bảo Quang.

Ông Tony cho rằng, “Theo đúng By Law của chùa Bảo Quang, thì Hội Đồng Quản Trị của chùa phải có 20 thành viên, từ đó chọn ra Ban Điều Hành không dưới 10 người và không quá 20 người. Nhưng từ nhiều năm qua, thầy Thích Quảng Thanh có thể do không hiểu hết tiếng Anh nên đã làm sai nguyên tắc nêu trên. Tuy nhiên, hai thành viên trong Ban Điều Hành là cô Christie Hoàng và ông Lộc Hoàng là những người hiểu tiếng Anh đã không hề giúp thầy Quảng Thanh điều chỉnh sai lầm này, để trong suốt thời gian qua, ban điều hành vẫn chỉ có ba người mà thôi.”

Đồng thời ông cho biết, “Chúng tôi sẽ quy tụ các Phật tử từng đóng góp tiền của cho chùa Bảo Quang họp lại để bầu ra Hội Đồng Quản Trị mới, và từ đó sẽ bầu ra ban điều hành mới cho đúng với tinh thần của By Law.”

“Những điều này tại sao ông và các Phật tử khác không đề cập đến khi thầy Quảng Thanh còn sống?” phóng viên Người Việt hỏi.

“Vì thầy Quảng Thanh ‘rất dữ’ nên khi thầy còn sống không ai dám nói lên những điều sai lầm của chùa. Giờ thì mọi người muốn mọi chuyện nên theo đúng luật,” ông Tony trả lời.

Khi được hỏi tiếp, lúc sinh thời có bao giờ Hòa Thượng Quảng Thanh phàn nàn về những thành viên trong Hội Đồng Quản Trị hay không? Ông Tony suy nghĩ một lúc và trả lời “Tôi chưa bao giờ nghe!”

Điều ông Tony Bùi đề cập đúng là trong “By Law” của chùa Bảo Quang đã đưa ra.

Trong buổi họp báo diễn ra vào chiều Thứ Năm, 21 Tháng Mười Một, 2019, do Hội Đồng Quản Trị chùa Bảo Quang tổ chức tại tòa soạn Việt Báo, phóng viên Người Việt cũng đã nêu vấn đề trên, thì được Luật Sư Nelson Wu, là luật sư của chùa Bảo Quang, trả lời rằng, “Liên quan đến số thành viên trong Hội Đồng Quản Trị, theo luật California, phải có một thành viên, và theo hồ sơ mà chùa đã nộp cho tiểu bang từ đầu thì chỉ đặt ra ba người thành viên.”

Phóng viên Người Việt cũng hỏi về “Biên Bản Họp để chỉ định các thành viên Hội Đồng Quản Trị của chùa là ai?”

Luật Sư Wu cho rằng, “Theo điều lệ của chùa, thì tất cả thành viên của Ban Quản Trị có quyền trở thành một viên chức (officer). Theo luật của California, họ không đòi hỏi phải cho biết những thành viên của Hội Đồng Quản Trị, mà chỉ hỏi thành viên điều hành là ai mà thôi. Và theo điều lệ của chùa thì để trở thành thành viên ban điều hành, người đó phải là thành viên của Hội Đồng Quản Trị. Điều này cũng có hơi khác biệt một chút, nhưng những người trong ban điều hành đó là thành viên Hội Đồng Quản Trị.”

Trả lời cùng câu hỏi này cho Người Việt sau đó, anh Lộc Bạch cho biết, “Toàn bộ giấy tờ liên quan đến chùa, các biên bản họp từ đầu, đều do thầy Quảng Thanh cất giữ, không giao cho ai, nên tôi không hề nghe nói đến biên bản họp chỉ định đó, chỉ biết từ khi thầy mời chị Christie và tôi vào Board of Directors thì chúng tôi cứ theo đó mà giúp những gì thầy cần.”

Điều anh Lộc nói trùng hợp với điều Hòa Thượng Thích Chơn Thành nói, “Toàn bộ giấy tờ của chùa, thầy Quảng Thanh đều mang qua giao cho thầy trước khi mất.”

Có lẽ, đã đến lúc chùa Bảo Quang cũng như tất cả các cơ sở tôn giáo đều phải thực thi tinh thần dân chủ như Hòa Thượng Thích Chơn Thành đã nói, “Hãy hỏi ý kiến Phật tử.” (Ngọc Lan)