Thời gian qua, câu thành ngữ “chôn rau cắt rốn” và “chôn nhau cắt rốn” gây nhiều tranh cãi, và Phó Tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam đã đưa ra ý kiến giải thích.

Theo đó, môn Luyện từ và câu, bài Mở rộng vốn từ Tổ quốc (trang 18 Sách Tiếng Việt 5/ tập 1, NXB Giáo dục, in tại Công ty Trần Phú, 71-75 Hai Bà Trưng, Q1. TP.HCM, Số xuất bản 1517/105-05) có bài tập câu 4:

Đặt câu với một trong những từ ngữ dưới đây:

a/ Quê hương

b/ Quê mẹ

c/ Quê cha đất tổ

d/ Nơi chôn rau cắt rốn

Phụ huynh này cho rằng đáp án đúng là câu d nhưng phải là “Nơi chôn nhau cắt rốn“, chứ không phải “chôn rau cắt rốn“.

Trước nhiều ý kiến gây tranh cãi, ông Nguyễn Văn Tùng – Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã đưa ra ý kiến.

Ông Tùng cho biết, trong tiếng Việt, “rau” hoặc “nhau” là hai cách phát âm (hai biến thể ngữ âm) của cùng một từ chỉ bộ phận nối thai nhi với thành tử cung của mẹ qua dây rốn để cung cấp dinh dưỡng, bài tiết chất thải và trao đổi khí qua máu cho thai nhi.

Ông Tùng lấy ví dụ, như Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Hoàng Phê chủ biên, NXB Đà Nẵng và Trung tâm Từ điển học, 2005) có cả hai mục từ “rau” và “nhau”, nhưng cho rằng “rau” là cách phát âm của phương ngữ (tr, 706, 822).

Tuy nhiên, cuốn Giải phẫu sinh lý, tập 2 của Bộ Y tế (NXB Y học, 1986) gọi bộ phận nêu trên là “rau”: “Thai phát triển do các tác động phối hợp của buồng trứng, của rau và của thùy trước tuyến yên” (tr. 93); “Bản thân rau thai cũng tiết ra progesteron và estrogen” (tr.94).

Cuốn Thành ngữ học tiếng Việt của Hoàng Văn Hành (NXB Khoa học xã hội, 2015) chấp nhận cả hai thành ngữ “chôn rau cắt rốn” và “chôn nhau cắt rốn”.

Còn Tố Hữu, nhà thơ bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ dân gian thì viết: “Ai về thăm bưng biền Đồng Tháp, Việt Bắc miền Nam, mồ ma giặc Pháp Nơi chôn rau cắt rốn của ta!” (Tố Hữu toàn tập, NXB Văn học, 2009, tr. 224).

Theo ông Tùng, thành ngữ “nơi chôn rau cắt rốn” mà sách Tiếng Việt 5 cung cấp là đúng.

“Ở những địa phương quen gọi rau là nhau, các thầy, cô giáo có thể giải thích cho học sinh hiểu và học sinh cũng có thể sử dụng cách gọi nào quen thuộc hơn với mình”, ông Nguyễn Văn Tùng nói.

Khám phá Freeway Nha Trang – Cam Lâm dài 49 km khánh thành ngày 19/5/2023 28/05/2023 Bên trong Nhà Container ở Việt Nam đầy đủ nội thất và hệ thống điện mặt trời giá $360 đồng 28/05/2023 Youtuber Sean Lẹo ở Nam Cali – tiếng nói loanh quanh, bất chấp lý lẽ, dựng chuyện để bịp dư luận Hải Ngoại 27/05/2023 Khám phá biệt thự và nhà tháp thờ Cha Mẹ cuả anh chàng làm rẫy ở Vĩnh Long do trúng số độc đắc hơn $300 tỉ ( $15 triệu USD ) 27/05/2023 Paris By Night 134 in Bangkok – Nguyễn Ngọc Ngạn: Lời Cám Ơn (Full Program) 27/05/2023 Ôm Em Được Không – Ca sĩ LaLa Trần – Petersounds Remix 2023 – Eurostyle – Dickson Nguyễn, Đông Thiên Đức 27/05/2023 Giá cả & điều kiện thuê người yêu khác giới ngắn hạn qua mạng xã hội tại Việt Nam 2023 26/05/2023 Ông đầu tư gốc Việt sinh năm 1970 chia xẻ kinh nghiệm mua bán điạ ốc ở Seattle, Washington từ 1991 đến nay tài sản hơn $100 triệu 26/05/2023 Đến nông trại ở tỉnh Ninh Thuận 2023 để thử ăn và so sánh các loại nho hình móng tay Úc Châu, Việt Nam, Nhật Bản và Nam Hàn 26/05/2023 Tham quan Hội chợ Bánh dân gian Miền Tây 2023 cuả người Kinh, Chăm & Campuchia tại Cần Thơ 26/05/2023 Nhiều doanh nghiệp Việt Nam thú vị hội tụ tại Hội chợ xuất khẩu EXPO TPHCM từ 25-29 tháng 5, 2023 có gì độc lạ 26/05/2023 Đề nghị dỡ phong tỏa tài sản của 7 cựu cán bộ, lãnh đạo TP.HCM liên quan trong các vụ án đất “vàng” 26/05/2023 Thăm nông trại ở San Diego, Nam Cali rộng hơn acre cuả ông chủ Mỹ 1 mình làm việc 35 tiếng/ tuần và kiếm hàng triệu đô / năm 26/05/2023 Xôn xao diễn viên Ninh Dương Lan Ngọc đang quảng cáo sai sự thật, “lùa gà” chứng khoán 26/05/2023 So sánh những điểm khác biệt giữa 2 kiểu nhà lắp ghép và nhà tiền chế tại Việt Nam 2023 26/05/2023 Anh môi giới điạ ốc chở Việt Kiều Mỹ về hưu đến xem giá cả 2023 khu Villa biệt thự sang trọng cách Sài Gòn 20 phút 26/05/2023 Youtuber Hà Nội du lịch Trung Quốc tháng 5, 2023 phát hiện Tháp Chuà nhái giống cuả Việt Nam 26/05/2023 Bánh cuốn trứng ốp la $40K cuả cô Sáu nhà giàu quận Tân Bình Sài Gòn 2023 bán vì đam mê & nghỉ nếu trời quá nóng 26/05/2023 Trò chuyện cựu công an quận 3 TPHCM trở thành ông Vua xuất khẩu trái cây Việt Nam sang Âu Mỹ 25/05/2023 Độc lạ ly cà phê Starbucks Mỹ, bác sĩ máy robot AI ở Việt Nam gây “chấn động” thế giới 25/05/2023