Cảnh sát bắt trùm ma túy biệt danh El Chapo sau 13 năm y vượt ngục khỏi nhà tù an ninh bậc nhất Mexico. Ảnh: CNN

Hành trình vượt ngục

Ngày 9/6/1993, sau một chiến dịch truy lùng quy mô, cảnh sát Mexico đã bắt Joaquin “El Chapo” Guzman, cựu thủ lĩnh băng đảng ma túy Sinaloa. Ngày 22/11/1995, lực lượng an ninh di lý Guzman đến nhà tù liên bang Puente Grande, nơi trang bị hệ thống an ninh tối cao bậc nhất.

Trong thời gian thi hành án 20 năm tù, Guzman lo sợ Washington sẽ yêu cầu dẫn độ y sang Mỹ. Do vậy, ông trùm lên kế hoạch thực hiện một vụ vượt ngục táo bạo.

Đêm 19/1/2001, cánh cửa buồng giam của Guzman bất ngờ mở ra. Y rời khỏi nhà tù trong một xe đẩy đồ giặt ủi, dưới sự tiếp sức của một nhân viên trại giam đã nhận hối lộ của Guzman. Toàn bộ camera trong tuyến đường tẩu thoát của y đều không hoạt động. Kế hoạch vượt ngục của ông trùm diễn ra trót lọt.

Sau khi rời khỏi nhà tù, một trong số những cai ngục lái xe đến chở Guzman đi về phía thành phố Guadalajara, bang Jalisco. Mãi đến tối cùng ngày, ban quản lý trại giam mới phát hiện tội phạm nguy hiểm đã vượt ngục.

Khi tin tức tràn lan trên các mặt báo và phương tiện truyền thông ngày hôm sau, chính phủ Mexico phát động chiến dịch truy lùng toàn quốc. Họ phong tỏa các tuyến đường dẫn ra những khu vực lân cận, lục soát từng khu rừng, nhà dân, các văn phòng nhưng không thể lần ra dấu vết của Guzman.

Trong năm đầu vượt ngục, Guzman như chơi trò đuổi bắt với cảnh sát Mexico. Tháng 3/2001, cảnh sát phát hiện tung tích y trong khu rừng ở bang Nayarit. Hơn 5 tháng sau, nguồn tin cho biết y xuất hiện ở thủ đô Mexico. Đến cuối năm 2001, một số người cho hay Guzman đang sống cùng vợ ở thủ phủ Cuernavaca, bang Moralos. Tuy nhiên, y luôn biến mất trước khi cảnh sát đến nơi.

Trong khoảng thời gian chạy trốn, Guzman không ngại tham gia một số buổi tiệc có đông khách mời. Tờ Houston Chronicle cho biết, Guzman đã đến một buổi tiệc ở Nuevo Laredo (bang Tamaulipas) vào tháng 5/2005. Nửa năm sau, y tiếp tục đến buổi tiệc ở Culiacan (bang Sinaloa), theoBBC. Tại những sự kiện này, Guzman luôn đi cùng một đội vệ sĩ trang bị súng AK-47.

Cuối năm 2007, báo Los Angeles Times cho biết, Guzman xuất hiện đường hoàng từ cổng chính, đến bắt tay và chào những người bên trong nhà hàng tại thành phố Culiacan, bang Sinaloa.

Sau khi y ăn tối và rời đi, mọi người mới biết rằng ông trùm đã hào phóng thanh toán tất cả hóa đơn của họ. Tuy nhiên, chủ nhà hàng phủ nhận về sự xuất hiện của Guzman khi cảnh sát đến điều tra. Sự xuất hiện chớp nhoáng này là một trong số rất nhiều câu chuyện không thể xác minh xung quanh hành tung bí ẩn của trùm ma túy.

Sa lưới

Ngày 21/2/2012, nhờ hỗ trợ thông tin tình báo của Mỹ, lực lượng cảnh sát liên bang Mexico bao vây một dinh thự ở Los Cabos, bang Baja California Sur, nhằm truy bắt Guzman. Thông tin tình báo cho biết, Guzman có cuộc hẹn với một gái mại dâm tại đây.

Tuy nhiên, khi cảnh sát xông vào, họ chỉ phát hiện người phụ nữ, người làm vườn, đầu bếp và một trong những phi công của Guzman. Y đã rời đi không lâu trước khi cảnh sát tiến đến, nguyên nhân do cô gái đến chu kỳ kinh nguyệt và không thể phục vụ ông trùm. Đây là lần đầu tiên cảnh sát tiếp cận rất sát Guzman. Họ đã có thể bắt tên tội phạm nếu kế hoạch của y diễn ra suôn sẻ.

Guzman không bao giờ ở quá một đêm tại mỗi địa điểm bất kỳ. Những người thân tín nhất cũng không thể biết hành tung của ông trùm.

Suốt hơn 13 năm vượt ngục, Guzman luôn trốn thoát khỏi mọi cuộc truy lùng của cảnh sát. Trong khi đó, những ông trùm của các nhóm ma túy khác lần lượt rơi vào vòng lao lý hoặc thiệt mạng trong những cuộc giao đấu với cảnh sát lẫn các băng đảng đối thủ. Sự bí ẩn này khiến Guzman trở thành huyền thoại trong giới buôn lậu ma túy ở Mexico.

Thông tin tình báo giữa Mexico và Mỹ năm 2014 cho thấy, Guzman đã chán cuộc sống lẩn trốn ở vùng nông thôn, y muốn chuyển vào khu thành thị để tận hưởng những tiện nghi thoải mái hơn. Các địa điểm ẩn náu của Guzman có thể ở Culiacan hoặc khu vực núi Sierra Madre, theo tờ The New Yorker.

Ngày 12/2/2014, cảnh sát Mexico bắt Daniel Fernendez Dominguez, một thủ lĩnh cao cấp trong nhóm Sinaloa. Đây là kẻ thân tín đầu tiên của Guzman sa lưới cảnh sát. Những ngày sau đó, lực lượng an ninh Mexico lần lượt tóm gọn các nhân vật máu mặt khác trong băng Sinaloa, thu nhiều thông tin khả quan trong chiến dịch truy bắt Guzman.

Đầu năm 2014, cảnh sát bắt Mario Lopez Osorio là một thân tín khác của Guzman. Y nhanh chóng hợp tác với cảnh sát, khai rằng Guzman thường xuyên đi cùng một vệ sĩ tên Hoo Ramirez. Osorio cũng là người đã lái xe đưa Guzmen và Ramirez đến một địa điểm ở miền Nam bang Culiacan.

Ngày 20/2/2014, Ramirez sử dụng điện thoại để liên lạc với vài thành viên cao cấp trong băng Sinaloa. Cảnh sát đã phát hiện tín hiệu và lần ra địa điểm truyền sóng từ thành phố Mazatlan (bang Sinaloa). Vào thời điểm này, họ có thông tin rằng Guzman đang ở vùng Sierra Madre nhưng quyết định đến Mazatlan nhằm tiếp cận và bắt những tay sai quan trọng của Guzman.

Đêm 21/2/2014, hàng chục lính đặc nhiệm Mexico và cảnh sát Mỹ cùng bao vây một khách sạn tại khu nghỉ dưỡng ở thành phố Mazatlan, bang Sinaloa. Tại tầng 4 của khách sạn, cảnh sát phát hiện Ramirez đang cầm một khẩu AK-47 canh gác bên ngoài.

Do chênh lệch lực lượng nên y nhanh chóng đầu hàng. Khi tiến vào bên trong, cảnh sát phát hiện cả gia đình Guzman (gồm tên trùm, vợ và 2 con gái) đang ngủ. Họ bắt gọn Guzman mà 2 bên không cần nổ phát đạn nào.

Phil Jordan, chuyên viên Cơ quan Phòng chống Ma túy (Mỹ), đơn vị hợp tác với cảnh sát Mexico để truy bắt Guzman, hoan nghênh chiến tích lịch sử của nước bạn. “Đây là đòn giáng mạnh không chỉ đối với băng đảng Sinaloa mà còn là các băng đảng ma túy khác trong khu vực châu Mỹ và châu Âu”, ông nói với CNN.

Nhìn lại hành trình truy bắt Guzman kéo dài 13 năm, các chuyên gia an ninh cho rằng, y luôn trốn thoát sự truy lùng của cảnh sát do mối quan hệ rộng lớn và rất thân thiết với những quan chức Mexico, từ cấp thành phố, cấp bang cho đến chính quyền liên bang.

“Khi bạn có thể bắt Guzman, bạn đã tóm được ông trùm của mọi ông trùm. Y nắm trong tay mọi thứ, quyền lực và các chính trị gia”, Jordan nhận định.